نحوه خواندن نماز استخاره
گاهی، برای برخی از مسلمین، شرایطی پیش می آید که بر سر یک دوراهی و انتخابِ سخت قرار می گیرند. تردید و سرگشتگی میان انجام دادن و یا انجام ندادن امری مهم که مشورت و همفکری اطرافیان نیز نتوانسته است کمکی به برطرف نمودن این تردید نماید. «استخاره کردن» یکی از راه‌هایی است که پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و امامان معصوم علیهم السلام، برای گرفتار شدن در دوراهی شک و تردید میان امور و حیرت و سرگشتگی انسان، توصیه کرده‌اند. جهت انجام استخاره راههای مختلفی در متون دینی و منابع روایی آمده است. یکی از این راهها، خواندن نماز استخاره است که دو روش برای خواندن آن در منابع فقهی توصیه شده است. در این مقاله قصد داریم تا با «نماز استخاره» و روش های خواندن آن، و نیز آداب و احکام مخصوص به آن، آشنا شویم. با ما همراه باشید.
استخاره در لغت و اصطلاح
استخاره در لغت به معنای بهترین خواستن و خیر خواستن است[۱] و در اصطلاح دینی، واگذاردن انتخاب به خداوند در کاری است که انسان در انجام دادن آن درنگ و تأمل دارد.[۲]
برخی از مردم، در مواردی بر سر دوراهی انتخاب قرار می گیرند و شرایط برایشان به گونه ای است که دچار تردید می شوند و خیر و صلاح کار خود را نمی دانند. در این هنگام است که به استخاره متوسل می‌شوند تا از درگاه خداوند، چاره کار خود را جویا شوند. اما استخاره، شرایطی دارد که در ذیل به آن می پردازیم.
شرایط استخاره
۱- استخاره راهکاری است که پس از مراجعه به عقل و عاقل و انجام نحقیقات کافی و مشورت گرفتن از دانایان، توصیه می شود البته در شرایطی که پس از مراجعه به همه ی این گزینه ها، مشکل همچنان باقی باشد و تردید برطرف نشده باشد. در واقع می توان گفت که استخاره کردن، فقط برای زمانی است که پس از مراجعه به همه ی روش های عقلانیِ انسان، تردید پابرجاست و دیگر، هیچ راهکارِ علمی و عملی، برای ترجیح یکی از امور وجود ندارد.
۲- شرایط و مقبولیت امور مورد تردید برای شخص یکسان باشد و او نتواند هیچ یک از امور مورد تردید را به دیگری ترجیح داده و انتخاب نماید. به عبارت دیگر، زمانی می توان به سراغ استخاره رفت که موضع و تمایل شخص در برابر هر دو عمل یکسان باشد.
۳- اموری که برای تصمیم گیری در مورد آنها به استخاره توسل می شود، باید مباح و یا مستحب باشد و در خصوص اعمال واجب و حرام و مکروه استخاره جایز نیست.
۴- تکرار در استخاره جایز نیست. تکرار استخاره تنها هنگامی جایز است که شرایط امورِ مورد تردید در یک موضوع واحد، تغییر کرده باشد.
بنابراین می توان مراحل رسیدن به استخاره را به این ترتیب بیان کرد:
مراحل تصمیم گیری و فرایند رسیدن به استخاره
آمادگی : نخست مراجعه به عقل است. خرد و منطق خویش را بکار گرفته و با سنجش شرایط و جوانب امر، نتیجه را ازریابی کنید.
استشاره (مشوره خواستن) : در مورد موضوعی که شما را به تردید انداخته و احساس می کنید که به راهنمایی و شور، نیاز دارید با کسانی که ایمان کافی و دانش و تجربه لازم را دارند، مشورت نموده و راهنمایی بخواهید.
استخاره : ممکن است بعد از طی این مراحل، به انتخاب و تصمیم نهایی نزدیک شده باشید، اما هنوز هم برای تصمیم گیری نهایی، دچار تردید و مناقشه باشید. در این مرحله است که می توانید به سراغ نماز استخاره بروید.
انواع و اقسام استخاره در اسلام
- استخاره مطلق: در علوم اسلامی اینگونه آمده است که این استخاره، محدودیت خاصی ندارد و در واقع نوعی طلب خیر کردن و استعانت از خداوند است و مانند استخاره های دیگر، فقط مربوط به مواقع تردید و شک و دودلی نیست.[۳]
- استخاره قلبی: در علوم اسلامی این استخاره، بدین معناست که شخصِ مردد، از خداوند طلب خیر کند و سپس به آنچه که به دل و قلبش افتاد، عمل نماید.[۴]
- استخاره مشورتی: در علوم اسلامی این استخاره، بدین معناست که شخص مسلمان با انسان های مؤمن به دینِ اسلام مشورت کند تا به وسیله این شور و مشورت، خداوند، خیر و صلاح انسان را بر زبان یکی از طرف‌های مشورت جاری نماید.[۵]
- استخاره با تسبیح: در علوم اسلامی این استخاره، بدین صورت است که شخص تسبیح را از میانه ی آن بگیرد و دوتا دوتا رد کند، اگر آخری جفت آمد، بد است و اگر فرد آمد خوب است.[۶]
- استخاره با قرآن: در علوم اسلامی این استخاره، بدین صورت است که شخص بعد از طلب خیر از خدا، قرآن را بگشاید و آیه اول صفحه سمت راست را نگاه کند، اگر آیه رحمت بیاید و یا امر به خیر، باشد خوب است ولی اگر آیه غضب یا نهی از شرّی یا امر به شرّ و یا کیفر عملی باشد، بد است و اگر هیچکدام از اینها نباشد و یا بالعکس، دو پهلو باشد، میانه است.[۷]
- استخاره با کاغذ (ذات الرقاع): در علوم اسلامی این استخاره، بدین صورت است که شخصی که قصد استخاره دارد، با استفاده از چند برگه کاغذ، اقدام به استخاره می کند. تقریباً می شود گفت که حالتی مثل قرعه کشی دارد.[۸]
- استخاره با نماز: در علوم اسلامی این استخاره به دو روش انجام می شود که در ذیل به آن می پردازیم:
نحوه خواندن نماز استخاره
روش اول برای نماز استخاره
در روش اول که از قول پیامبر اکرم صلوات الله روایت شده، ابتدا باید دو رکعت نماز به نیت نماز استخاره همانند نماز صبح خوانده شود که در هر دو رکعت آن، باید پس از قرائت سوره حمد، یکی دیگر از سوره‌های قرآن کریم ( هر سوره ای که مایلید) قرائت شده و پس از پایان دو رکعت و سلامِ نماز دعای زیر خوانده شود. حضرت محمد صلی الله علیه و آله در این باره می‌فرمایند: «إذا هم أحدکم بالامر، فلیرکع رکعتین من غیر الفریضه ثم لیقل:
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَخِیرُکَ بِعِلْمِکَ وَأَسْتَقْدِرُکَ بِقُدْرَتِکَ، وَأَسْأَلُکَ مِنْ فَضْلِکَ الْعَظِیمِ، فَإِنَّکَ تَقْدِرُ وَلاَ أَقْدِرُ وَتَعْلَمُ وَلاَ أَعْلَمُ وَأَنْتَ عَلاَّمُ الْغُیُوبِ، اللَّهُمَّ إِنْ کُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الأَمْرَ (در این قسمت باید موضوع و مسئله استخاره بیان بشود.) خَیْرٌ لِی فِی دِینِی وَمَعَاشِی وَعَاقِبَهِ أَمْرِی فَاقْدُرْهُ لِی وَیَسِّرْهُ لِی ثُمَّ بَارِکْ لِی فِیهِ، وَإِنْ کُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الأَمْرَ شَرٌّ لِی فِی دِینِی وَمَعَاشِی وَعَاقِبَهِ أَمْرِی فَاصْرِفْهُ عَنِّی وَاصْرِفْنِی عَنْهُ، وَاقْدُرْ لِی الْخَیْرَ حَیْثُ کَانَ ثُمَّ أَرْضِنِی بِهِ.
هرگاه کسی از شما قصد انجام عملی را داشت، دو رکعت نماز غیر واجب خوانده و سپس بگوید:
خداوندا من از علم تو (به واسطه علم تو) طلب خیر می‌کنم و از قدرتت (به واسطه قدرتت) طلب قدرت می‌کنم و از فضل عظیم تو (به واسطه فضل عظیمت) از تو درخواست می‌کنم، زیرا تو قدرت‌مندی و من ناتوانم و تو دانایی (هر چیز را می‌دانی) و من چیزی نمی‌دانم و تو به همه چیزهای نهان بسیار دانا هستی. خداوندا! اگر می‌دانی که این کار برای دین و معاشم (دنیایم) و عاقبت کارم خیر است، پس آن را برایم مقدر و ساده و میسر گردان و سپس برایم آن را مبارک کن (به این کارم برکت عطا فرما) و اگر می‌دانی که این کار برایم شر است در دین و دنیا و عاقبت کارم، من را از آن و آن را از من منصرف بگردان و آن گونه که برایم خیر است مقدر کن و سپس مرا به آن راضی گردان.
در ضمن از زبان پیامبر صلوات الله روایت شده که مستحب است که این دعا به زبان عربی و با تلفظ صحیح آن قرائت شود. اما برخی از علما و مفسران اینگونه گفته اند که خواندن ترجمه آن نیز برای آن عده که قادر به خواندن دعا به زبان عربی نیستند، صحیح است.
روش دوم برای نماز استخاره (ذات الرقاع)
روش دوم، یا نماز استخاره ذات الرقاع هم در کتاب مفاتیح الجنان [۹] و هم در کتاب بلد الامین [۱۰] آمده است. کیفیت خواندن آن، اینگونه است که ابتدا باید شش برگه کاغذ برداشته و روی سه تا از آنها این عبارت نوشته شود: «بسم الله الرحمن الرحیم خیره من الله العزیز الحکیم لفلان بن فلان. إفعل»: (به نام خداوند بخشنده مهربان. اختیار و گزینشى است از جانب خداوند عزیز و حکیم براى فلانى فرزند فلانى) و روی سه تای بقیه نیز همین عبارت نوشته شود با این تفاوت که در آخر آن، به جای افعل (انجام بده)، لا تفعل (انجام نده) نوشته می شود: «بسم الله الرحمن الرحیم خیره من الله العزیز الحکیم لفلان بن فلان. لاتفعل» و باید توجه داشت که در همه ی برگه ها باید به جای عبارت «فلان ابن فلان»، نام فرد و والدش نوشته شود. به طور مثال: احمد بن مصطفی.
سپس این شش برگه را زیر سجاده خود گذاشته و دو رکعت نماز همانند نماز صبح اقامه می کند. و بلافاصله بعد از سلام نماز، به سجده رفته و در همان حالت سجده، صد مرتبه این دعا را می خواند: «استخیر الله برحمته خیره فی عافیه».
سپس سر را از سجده بلند کرده و این دعا را می خواند: «اللهم خیر لی و اختر لی فی جمیع أموری و یسیر منک و عافیه».
پس از اینکه خواندن دعا را به پایان برد، از برگه هایی که به صورت درهم زیر سجاده گذاشته شده، یکی یکی برداشته می شود. حال، اگر بر روی سه برگه اول برداشته شده، کلمه ی «افعل» نوشته شده باشد، باید آن کاری را که از اول، نماز استخاره را به آن نیت اقامه کرده بود، انجام دهد و اگر بر روی سه برگه اول برداشته شده، کلمه ی «لاتفعل» نوشته شده باشد، نباید آن عمل را انجام دهد.
بسیاری از مسلمانان به دنبال این هستند که چگونه نماز استخاره بخوانند تا برای رفع یکی از نیازهای دنیوی به خداوند متعال مراجعه کنند. نماز استخاره به روش‌های مختلف خوانده می‌شود و برخی از ائمه معصوم نیز نماز استخاره مخصوص خود را دارند. با این حال مشهورترین روش خواندن نماز استخاره آن است که پیامبر اکرم (ص) به مومنان آموخته و توصیه است که در هنگام گرفتاری و زمانی که برای انتخاب دچار شک و تردید هستند به جا آورده شود.
اما در صورتی که سه برگه اول برداشته شده، یکسان نبودند، گفته شده که باید برداشتن برگه ها را تا پنج برگه ادامه داد و اگر در میان این برگه ها، بر روی سه برگه، کلمه ی «افعل» نوشته شده بود، به این معنی است که توصیه بر انجام دادن آن عمل شده است و در صورتی که در میان آن پنج برگه، بر روی سه تا از برگه ها، کلمه ی «لاتفعل» بود، بدین معنی است که توصیه بر ترک آن عمل شده است.
زمان خواندن نماز استخاره
نماز استخاره، محدودیت خاصی ندارد و به طور کلی برای زمان و مکان و مصادیق نیات نماز استخاره، هیچ شرط و ویژگی به خصوصی ذکر نشده است و گفته شده که می‌توان آن را در هر زمان و مکان و شرایطی خواند. ( با رعایت اصول کلی شرایط مکان نمازگزار) و خواندن نماز استخاره منوط به زمان خاصی نیست. در واقع، زمان اقامه ی آن، وقتی است که شخص در دوراهی انتخاب میان دو امر علی السویه و یا میان انجام دادن یک فعل و یا ترک آن، تردید دارد.
پاسخ به یک سوء تفاهم!
در مورد خواندن نماز استخاره و نحوه ی دریافت راهنمایی از خداوند پس از این نماز، یک تصور اشتباه و سوء تفاهم در بین برخی از مردم، رایج شده و آن این است که بعد از قرائت نماز استخاره و خواندن دعای آن، برخی، بر این باورند که در رابطه با نیتی که داشتند، قرار است خوابی ببینند و ضمن آن خواب به پاسخ و راه حل آگاهی یابند. این نوع برداشت، از نظر شرعی مقدس اسلام، اعتبار و سندی ندارد چه بسا که در آن امکان لغزش و خسران هم وجود دارد. زیرا شیطان قادر است که انسان را توسط خواب دیدن، بفریبد و مانع رسیدن او به راه صواب که خیرش در آن بوده، بشود.
نتیجه خواندن نماز استخاره
نتیجه اقامه نماز استخاره، قرار نیست به صورت معجزه و خواب و وحی و … ظاهر شود بلکه اینگونه خواهد بود که بعد از نماز، تاحدودی تردید کاهش یافته و به سمت امری که خداوند از خیریت آن آگاهی دارد، متمایل می شود. بطور کلی، دستور العمل این است که بعد از اقامه ی نماز استخاره، امری را انتخاب کنید که دل تان به آن متمایل تر شده است. در ضمن ممکن است بعد از نماز، اینگونه احساس کنید که در اوضاع و شرایط مورد مناقشه! تغیراتی رخ داده که گویا صواب و ناصواب بودن آن امور، عیان شده است.
تفاوت نماز استخاره بین شیعیان و اهل سنت
کیفیت خواندن نماز استخاره در میان شیعیان آنچنان تفاوت و اختلافی با اقامه ی آن در میان اهل سنت ندارد و به همان روش اول، که گفته شد، اقامه می‌شود. با این وجود، به دلیل اختلاف در راویان و منابع، وجود اندک اختلافی طبیعی است. چنانچه در برخی از منابع روایی اهل سنت اینگونه توصیه شده است که در رکعت اول نماز پس از خواندن سوره حمد، سوره مبارکه کافرون قرائت شود و در رکعت دوم پس از خواندن سوره حمد، سوره مبارکه توحید قرائت شود.
و نیز، در برخی از اسناد و منابع مذاهب شافعی و مالکی، اقامه ی نماز استخاره به نیابت از فرد دیگر و به نیت او، جایز است. اما طبق نظر اکثر علما و مفسران اهل تشیع و اهل تسنن، خواندن نماز استخاره به نیت شخص دیگر جایز نیست.
نماز استخاره در روایات
نماز استخاره با کیفیتی که ذکر شد، از جمله نمازهای مستحبی است که انسان در هنگام مواجهه با تردید و دودلی در رابطه با امری، برای طلب راهنمایی و خیر از جانب خداوند متعال اقدام به ادای آن می نماید. از جمله در اموری مثل ازدواج، مسافرت و خرید خانه و… خوانده می شود. خواندن این نماز در روایات با اندک تفاوتی در کیفیت آن، توصیه شده است، در اینجا به ذکر چند نمونه از روایات می پردازیم:
در رابطه با خواندن نماز استخاره از قول امام صادق علیه السلام اینگونه روایت شده که فرمودند: «دو رکعت نماز بخوان و بعد از آن از خداوند متعال طلب خیر نما،[۱۱] پس سوگند به خدا هیچ مسلمانی از خدا طلب خیر نکند، مگر آنکه خداوند متعال برای او حتماً خیر قرار می دهد».[۱۲]
از مُرازم (از یاران امام ششم) نقل شده که امام صادق علیه السلام فرمودند: «هنگامی که فردی از شما قصد انجام کاری را داشت، دو رکعت نماز بخواند، سپس حمد و ثنای خداوند متعال را به‌جا آورد و صلوات بر محمّد و آل محمّد صلوات الله بفرستد و بگوید: «اللَّهُمَّ إِنْ کَانَ هٰذَا الْأَمْرُ خَیْراً لی فی دینی وَدُنْیَایَ فَیَسِّرْهُ لی وَقَدِّرْهُ لی وَإِنْ کَانَ غَیْرَ ذٰلِکَ فَاصْرِفْهُ عَنّی».
مُرازم می گوید: از حضرت پرسیدم بعد از خواندن سوره حمد، چه سوره ای را بخوانم؟ امام صادق علیه السلام فرمودند: هر سوره ای کافی است و اگر خواستى «قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَد» و «قُلْ یاٰ أَیُّها الْکافِرُون» در آن دو رکعت بخوان و خواندن «قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَد» معادل خواندن یک سوّم قرآن است.»[۱۳]
زراره می گوید به امام باقر علیه السلام عرض کردم: زمانی که خواستم کاری را انجام دهم و مرا حاجت استخاره افتاد، چه بگویم؟ حضرت فرمودند: «در این هنگام روز سه‌شنبه و چهار‌شنبه و پنچ‌شنبه را روزه بگیر، سپس در روز جمعه در مکان پاکیزه ای دو رکعت نماز بخوان و بعد از اتمام نماز رو به آسمان کرده و بگو:
«اللَّهُمَّ إِنّی أَسْأَلُکَ بِأَنَّکَ عَالِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَهِ الرَّحْمَنُ الرَّحیمُ أَنْتَ عَالِمُ الْغَیْبِ، إِنْ کَانَ هَذَا الْأَمْرُ خَیْراً (لی) فیمَا أَحَاطَ بِهِ عِلْمُکَ فَیَسِّرْهُ لی وَبَارِکْ لی فیهِ وَافْتَحْ لی بِهِ، وَإِنْ کَانَ ذٰلِکَ لی شَرّاً فیمَا أَحَاطَ بِهِ عِلْمُکَ فَاصْرِفْهُ عَنّی بِمَا تَعْلَمُ، فَإِنَّکَ تَعْلَمُ وَلَا اعلم وَتَقْدِرُ وَلَا أَقْدِرُ وَتَقْضی وَلَا أَقْضی وَأَنْتَ عَلَّامُ الْغُیُوبِ» و این دعا را صد مرتبه تکرار می نمایی.»[۱۴]
امام رضا علیه السلام نماز استخاره را در هنگام شک و تردید برای انجام دادن یا انجام ندادنِ کاری به یاران خود توصیه کرده اند. نقل است که یکی از یاران ایشان، بین انتخاب سفر از طریق خشکی یا دریا مردد بودند. به محضر امام آمده و از ایشان سؤال کردند. امام فرمودند:« به مسجد برو دو رکعت نماز به جا بیاور و با صد مرتبه تکرار ذکر “ استخیرُ اللّه” از خدا طلب خیر کن. سپس ببین در دل خود چه چیزی احساس می‌کنی و مطابق همان عمل کن». از ایشان خواندن این دعا به هنگام استخاره توصیه شده است:
مَرْوِیٌّ عَنِ الرِّضَا ع عَنْ أَبِیهِ الْکَاظِمِ عَنْ جَدِّهِ الصَّادِقِ ع: قَالَ
از امام رضا علیه السلام نقل شده است: از پدرم موسى بن جعفر علیه السلام شنیدم که فرمود: از پدرم جعفر بن محمد (امام صادق) علیه السلام شنیدم که مى فرماید:
مَنْ دَعَا بِهِ لَمْ یَرَ فِی عَاقِبَهِ أَمْرِهِ إِلَّا مَا یُحِبُّهُ وَ هُوَ
کسى که با این دعا خدا را بخواند، در پایان کارش نمى بیند مگر آن چه را دوست دارد و دعا این است :
«اللَّهُمَّ إِنَّ خِیَرَتَکَ تُنِیلُ الرَّغَائِبَ وَ تُجْزِلُ الْمَوَاهِبَ وَ تُطَیِّبُ الْمَکَاسِبَ
وَ تُغْنِمُ الْمَطَالِبَ وَ تَهْدِی إِلَى أَحْمَدِ الْعَوَاقِبِ وَ تَقِی مِنْ مَحْذُورِ النَّوَائِبِ
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَخِیرُکَ فِیمَا عَقَدَ عَلَیْهِ رَأْیِی وَ قَادَنِی إِلَیْهِ هَوَایَ
فَأَسْأَلُکَ یَا رَبِّ أَنْ تُسَهِّلَ لِی مِنْ ذَلِکَ مَا تَعَسَّرَ وَ أَنْ تُعَجِّلَ مِنْ ذَلِکَ مَا تَیَسَّرَ
وَ أَنْ تُعْطِیَنِی یَا رَبِّ الظَّفَرَ فِیمَا اسْتَخَرْتُکَ فِیهِ وَ عَوْناً بِالْإِنْعَامِ فِیمَا دَعَوْتُکَ
وَ أَنْ تَجْعَلَ یَا رَبِّ بُعْدَهُ قُرْباً وَ خَوْفَهُ أَمْناً وَ مَحْذُورَهُ سِلْماً
فَإِنَّکَ تَعْلَمُ وَ لَا أَعْلَمُ وَ تَقْدِرُ وَ لَا أَقْدِرُ وَ أَنْتَ عَلَّامُ الْغُیُوبِ
اللَّهُمَّ إِنْ یَکُنْ هَذَا الْأَمْرُ خَیْراً لِی فِی عَاجِلِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ
فَسَهِّلْهُ لِی وَ یَسِّرْهُ عَلَیَّ وَ إِنْ لَمْ یَکُنْ فَاصْرِفْهُ عَنِّی وَ اقْدِرْ لِی فِیهِ الْخِیَرَهَ
إِنَّکَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.»
کلام آخر
استعانت از خداوند، امری پسندیده است که در منابع دینی به آن، توصیه شده است. یکی از راههای طلب راهنمایی و استعانت از خداوند متعال، این است که انسان باایمان، در هنگام تردید و گمان میان انتخاب دو امر، از طریق استخاره کردن، به خداوند متعال توسل کند و صلاح کار خویش را به خدا بسپارد. استخاره، اقسام مختلفی دارد که از معتبرترین آنها نماز استخاره است که کیفیت اقامه ی آن ذکر شد. اما، توجه به این نکته ضروری است که: استخاره یک دستور العمل و یک فرایند طبیعی است و نباید از آن، توقع معجزه و خرق عادت داشت. استخاره کردن، طلب خیر از بارگاه خالق بی همتاست که بنده را مطمئِن میسازد که برکات خداوند در حمایت از تصمیمش قرار دارد و خیر را پیش روی او خواهد نهاد.
پی نوشت ها
- «لغتنامه دهخدا». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ آوریل ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۷ مارس ۲۰۰۹.
- کتابخانه دیجیتال مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی
- طریقه‌دار، صفحهٔ ۱۰۱
- همان، صفحه ۱۰۷
- همان، صفحه ۱۰۵
- همان، صفحه ۱۱۰
- همان، صفحه ۱۰۸
- طریقه‌دار، صفحه ۱۱۱–۱۱۲
- شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، ملحقات، صفحات ۱۰۷۴ و ۱۰۷۵
- ابراهیم کفعمی، بلد الامین، ج ۱، ص ۱۵۹
- مانند اینکه بگوید: «أَسْتَخیٖرُ اللّهَ بِرَحْمَتِه خیَرَهً فیٖ عافیَه و یا دعای قنوت «ربنا آتنا فی الدنیا حسنه و …» را بخواند.
- وسائل الشیعه، ج۸، ابواب صلاه الاستخاره و ما یناسبها، باب۱، ص۶۳، ح۱
- همان، ص۶۵ و ۶۶، ح۷
- همان، ص۶۷، ح۱۱
- ابراهیم کفعمی، بلد الامین
خب در دستور اول نماز استخاره چگونه از نتیجه ی استخاره مطلع شویم و خوب و بد آن کار را بفهمیم؟
در روش اول تا جایی که شنیده بودم اونی که بعد از نماز ذهن و دلتون بیشتر تمایل پیدا میکنه هست
دومی هم که مشخصه