فضیلت، آثار و ثواب قرائت سوره زلزال
زلزال سوره نود و نهم قرآن کریم و در مدینه نازل شده است. این سوره ۸ آیه، ۳۵ کلمه و ۱۹۴ حرف دارد. در این سوره مبارکه خداوند از وقوع زلزله هولناک زمین در زمان وقوع رستاخیز سخن می‌گوید و اینکه در روز قیامت با وقوع زلزله‌ای مهیب زمین بارهای سنگین خود را به بیرون افکنده و انسان‌هایی که مرده‌اند از قبر برمی‌خیزند. در این سوره به حساب و کتاب و نتیجه اعمال و کردار انسان‌ها در روز قیامت اشاره شده است. در روایات برای این سوره فضیلت‌هایی چون مصون ماندن از زلزله و دیگر بلایای طبیعی، رهایی از عذاب قبر و سختی‌های شدید روز قیامت را ذکر کرده‌اند.
خواندن سوره زلزال چه فضائلی دارد؟
در احادیث و روایات به فضیلت این سوره به‌طور مکرر اشاره شده است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
مصونیت از آفات دنیایی
در برخی روایات در مورد فضیلت سوره مبارکه زلزال آمده است که خواندن این سوره موجب مصون ماندن از بلایای طبیعی همچون زلزله، صائقه و دیگر آفت‌های دنیایی خواهد شد. «امام صادق (ع) در این باره می‌فرماید: از خواندن سوره مبارکه زلزال خسته نشوید چرا که هر کسی در نمازهای مستحبی این سوره را قرائت نماید، زلزله به او آزار نمی‌رساند و به‌وسیله زلزله، صائقه و یا دیگر آفت‌های دنیایی نمی‌میرد و با خواندن این سوره زمانی که مرگ او فرا رسد دستور می‌دهند که او را به بهشت برند و پروردگار می‌فرماید: ای بنده من در هر جایی از بهشت که دوست داری جای گیر» (۱).
رهایی از سختی‌های هولناک روز قیامت
در مورد فضیلت خواندن سوره زلزال آمده است که قرائت آن انسان را عذاب قبر و سختی‌های شدید روز قیامت در امان می‌دارد. «از پیامبر (ص) نقل شده است که می‌فرماید: هر کسی در شب جمعه دو رکعت نماز بگزارد و در هر رکعت آن بعد از خواندن سوره حمد پانزده بار سوره زلزال را قرائت کند خداوند او را از عذاب قبر و سختی‌های شدید و هولناک قیامت ایمن می‌دارد» (۲).
آثار و برکات سوره زالزال
از جمله آثار و برکاتی که برای سوره مبارکه زلزال بیان شده است می‌توان به دیدن امورات شگفت در خواب، در امان بودن از ترس، درمان لرزش بدن، ایمنی از ضرر حاکم و راهی برای رسوا کردن دزد و ازدواج کردن اشاره کرد که در ادامه روایات مربوط به هر یک را بیان می‌کنیم.
دیدن امورات شگفت در خواب
در کشکول افشاری ارومیه‌ای آمده است که هر گاه قصد داشته باشی امورات عجیب و شگفت و نیز خواسته خود را در خواب ببینی باید «در زمان خواب هنگامی که سرت را روی بالش می‌گذاری ۷ بار سوره زلزال را قرائت کنی و پس از آن بگویی: یا ملائکه ربی بحق هذه السوره و من انزلها و من نزلت علیه بحق اسماء علیکم و آیاته الکافه کلّها الاّ ما اخبر تُمونی فی لیلتی هذه کذا و کذا. به جای کذا و کذا ذکر حاجت می‌کنی و اینگونه در خواب خواهی دید که چه خواهد شد. اگر موارد ذکر شده را در حالی که طاهر و با وضو هستید انجام دهید به اذن پروردگار پس از دو تا پنج شب در عالم خواب آنچه را که می‌خواهی به تو نشان داده می‌شود» (۳)
در امان بودن از ترس
در روایات در مورد آثار سوره زلزال ذکر شده است که قرائت و همراه داشتن سوره زلزال برای دفع ترس و در امان بودن مؤثر خواهد بود. «امام صادق (ع) بیان کرده است که هر کس این سوره را نوشته و همراه خود داشته باشد و یا اینکه این سوره را قرائت کند و پس از آن بر شخصی که از او می‌ترسد وارد شود، از آن شخص و آنچه که ترس بر او ایجاد می‌کند ایمن خواهد بود» (۴).
درمان لرزش بدن
در روایات به آثار قرائت سوره زلزال برای درمان لرزش بدن اشاره شده است. در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که ایشان فرمودند: اگر سوره زلزال بر ظرفی تازه نوشته شود و شخصی که به بیماری لرزش دست مبتلاست به آن ظرف بنگرد به اذن پروردگار تا سه روز دیگر بهبود خواهد یافت» (۵).
ایمنی از ضرر پادشاه و حاکم و راهی برای رسوا کردن دزد
یکی از آثار قرائت و به همراه داشتن سوره زلزال ایمنی از ضرر حاکم است. «از امام صادق (ع) نقل شده است که هر کسی قصد دارد به نزد سلطانی برود و از او می‌ترسد. اگر سوره زلزال را نوشته و بر خود بیاویزد و یا آنکه این سوره را قرائت نماید از آنچه که می‌ترسد نجات خواهد یافت» (۶).
در روایتی از پیامبر (ص) آمده است که هر کس سوره زلزال را نوشته و به سارق بخوراند، دزد به کَرده خود اعتراف کرده و رسوا خواهد شد… (۷).
ازدواج کردن
در روایتی پیامبر (ص) سوره زلزال را یک چهارم قرآن می‌داند و به کسی که توان مالی برای ازدواج ندارد توصیه می‌کند که این سوره را بخواند. «انس بن مالک روایت می‌کند که رسول خدا (ص) از یکی از یارانش پرسید: ای فلانی آیا ازدواج کرده‌ای؟ عرض کرد: خیر! مالی ندارم که با آن ازدواج کنم. پیامبر (ص) فرمود آیا سوره قل هو الله احد با تو نیست؟ عرض کرد: چرا! فرمود: این سوره یک چهارم قرآن است. سپس فرمود آیا سوره قل یا ایها الکافرون با تو نیست؟ عرض کرد: چرا! فرمود: این سوره نیز یک چهارم قرآن است. سپس فرمود آیا سوره اذا زلزلت با تو نیست؟ عرض کرد: چرا! فرمود: این سوره نیز یک چهارم قرآن است. سپس سه بار فرمود: ازدواج کن، ازدواج کن، ازدواج کن» (۸).
سخن پایانی
مضمون سوره زلزال به روز رستاخیز و زنده شدن مردگان و اعمال و حساب و کتاب انسان‌ها می‌پردازد. از جمله فضیلت‌های قرائت این سوره در امان ماندن از زلزله و دیگر بلایا و آفات دنیایی است. در مورد آثار و برکات خواندن و یا همراه داشتن سوره زلزال در روایات به دیدن عجایب در خواب، در امان بودن از ترس، درمان لرزش بدن، ایمنی از ضرر حاکم و راهی برای رسوایی دزد و ازدواج کردن اشاره شده است. بر اساس روایات ذکر شده به خواندن و همراه داشتن این سوره به‌عنوان ربع قرآن کریم تأکید شده است.
پی‌نوشت
- ثواب‌الاعمال، ص۱۲۴
- المصباح کفعمی، ص ۴۰۷
- کشکول، افشاری ارومیه‌ای، ص ۱۰.
- تفسیر البرهان، ج۵، ص ۷۲۵.
- همان.
- تفسیر اهل بیت علیهم السلام، ج ۱۸، ص ۳۱۶ البرهان.
- تفسیر البرهان، ج۵، ص ۷۲۵.
- مستدرک الوسایل، ج ۴، ص ۳۶۷ / نورالثقلین و تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج ۱۸، ص ۳۱۴.
