فضیلت و آثار و برکات سوره ممتحنه

سوره ممتحنه شصتمین سوره قرآن است که در مدینه بر رسول خدا (ص) نازل شده و در جزء بیست و هشتم جای دارد. در روایاتی از پیامبر گرامی اسلام و ائمه (ع) آمده که قرائت این سوره موجب رهایی از فقر و بیماری جنون خواهد شد. از آثار خواندن این سوره نیز ذکر شده که برای محبوب شدن در میان مردم مفید است. در این مقاله در تلاش هستیم تا شما را با این سوره آشنا کنیم و فضیلت‌ها و آثار خواندن سوره ممتحنه را بیان نماییم، با ما همراه باشید.

معرفی سوره ممتحنه

دلیل نامگذاری سوره ممتحنه بدین نام، این است که «در آیه دهم آن به رسول خدا (ص) دستور داده شده تا زن‌های مهاجر را امتحان نماید تا انگیزه ترک شوهرانشان و نیز مهاجرتشان از مکه به مدینه معلوم شود و بر اساس آن در مورد آنان تصمیم بگیرد» (۱). از «نام‌های دیگر این سوره امتحان و موده است» (۲). مودت «به‌معنی محبت و الفت بوده و سه مرتبه در این سوره ذکر شده است» (۴). سوره ممتحنه در ترتیب نزول «نود و یکمین سوره‌ای است که بر رسول گرامی اسلام نازل شده است» (۵). این سوره از« ۱۳ آیه، ۳۵۲ کلمه و ۱۵۶۰ حرف تشکیل شده و از نظر حجمی چیزی در حدود یک چهارم یک حزب قرآن را در بر می‌گیرد» (۶). محتوای آن «به نهی از دوستی با کافران، احکامی در مورد زنان مهاجر و بیعت زنان می‌پردازد» (۷).

فضیلت‌های خواندن سوره ممتحنه

در روایات و احادیث به فضائل خواندن سوره ممتحنه پرداخته شده است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

شفاعت مؤمنان

در روایتی از پیامبر گرامی اسلام آمده است که «هر کس سوره ممتحنه را بخواند تمام مؤمنان زن و مرد از او شفاعت خواهند کرد» (۸).

رهایی از فقر و بیماری

از امام سجاد (ع) روایت شده است که «هر کس سوره ممتحنه را در نمازهای واجب یا مستحب خود بخواند خداوند قلب او را برای ایمان آماده می‌نماید و چشمان او را نورانی کرده و دچار هیچ نوع فقر و نیازمندی نخواهد شد و قرائت‌کننده این سوره و فرزندان او به بیماری جنون مبتلا نخواهند شد» (۹).

طلب مغفرت فرشتگان

از رسول گرامی اسلام نقل شده است که «هر کس سوره ممتحنه را بخواند، فرشتگان بر او درود می‌فرستند و برای او طلب بخشش می‌کنند و اگر در همان روزی که سوره ممتحنه خوانده می‌شود، از دنیا بروند شهید محسوب می‌شود و مؤمنان در روز قیامت شفیع او خواهند شد» (۱۰).

آثار و برکات خواندن سوره ممتحنه

از آثار و برکات سوره ممتحنه که در روایات ذکر شده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

درمان بیماری

آمده است که «هر کس سوره ممتحنه را نوشته و پس از شستن آن به مدت سه روز پی در پی از آب آن بیاشامد، اگر دچار بیماری طحال باشد، بهبود می‌یابد و مانع از درد و زیاد شدن بیماری خواهد شد» (۱۱).

از امام صادق (ع) روایت شده است که برای درمان بیماری  «اگر سوره ممتحنه را نوشته و بعد از شستن، سه روز پی در پی از آب آن بیاشامد به اذن خداوند آن بیماری برطرف خواهد شد» (۱۲).

برای محبوب شدن

ذکر شده که برای عشق و محبوب شدن دو رکعت نماز به جا آورده  و در هر رکعت آن بعد از حمد هفت بار آیه ۷ سوره ممتحنه«عَسَى اللَّهُ أَنْ یَجْعَلَ بَیْنَکُمْ وَبَیْنَ الَّذِینَ عَادَیْتُمْ مِنْهُمْ مَوَدَّهً وَاللَّهُ قَدِیرٌ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ» را قرائت کند و پس از سلام ۷ مرتبه بگوید«اللهمَ لَیِّنْ قَلْبَ فلان بن فلان کما لَیَّنْتَ الحَدیدَ لِداود»  و بعد ۳۰۰ مرتبه بگوید: «یا حبیبَ المُدَّبِرین حَبِّب مَحَبَّتی علی قلب فلان بن فلان» (۱۳).

سخن پایانی

در سوره ممتحنه موضوعاتی مانند استقلال فکری و سیاسی در اسلام، نفی وابستگی و دلبستگی به دشمنان خداوند، عمل و برنامه ریزی بر مبنای امتحان و سنجش و آزمایش، جریان بیعت زنان و … مطرح شده است. در روایات آمده که خواندن این سوره موجب طلب مغفرت فرشتگان، شهید از دنیا رفتن و شفاعت مؤمنان در روز قیامت خواهد شد. در مورد آثار قرائت و نیز نوشتن این سوره ذکر شده که برای درمان بیماری‌ها مفید است. بهره‌مندی از فضائل و آثار سوره ممتحنه در هر فرصتی از شبانه روز و یا در نماز‌های یومیه میتواند آثار ملموسی از خود در زندگی فرد برجای گذارد.

پی‌نوشت

1. دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، ص ۱۲۵۵.
2. همان، سیوطی، الاتقان فی‌القرآن، ج۱، ص ۲۰۱.
3. راغب اصفهانی، مفردات، ذیل واژه.
4. معرفت، آموزش علوم قرآن، ج۲، ص ۱۶۸.
5. معرفت، آموزش علوم قرآن، ج۲، ص ۱۶۸.
6. دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص ۱۲۵۵.
7. طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص ۳۸۸.
8. مجمع‌البیان، ج۹، ص ۴۴۳.
9. ثواب‌الاعمال، ص ۱۱۸.
10. تفسیر البرهان، ج۵، ص ۳۵۱.
11. همان.
12. همان.
13. قرآن درمانی روحی و جسمی، ص ۲۵۰.