فضیلت و آثار و برکات خواندن سوره ملک

سوره ملک در مکه بر رسول گرامی اسلام نازل شده و در جزء بیست و نهم جای دارد. دو آیه نخستین این سوره از آیات شناخته‌شده این سوره هستند. سوره ملک شصت و هفتمین سوره از قرآن کریم به‌شمار می‌رود. این سوره با تحسین خداوند در مورد مالکیت و فرمانروایی و قدرت مطلقه او شروع می‌شود. در روایات آمده که خواندن سوره ملک موجب اعطای پاداش و طلب مغفرت و آمرزش در روز قیامت خواهد شد. برای شناخت کامل این سوره در این مقاله ما را همراهی کنید.

ویژگی‌های سوره ملک

دلیل نامیدن این سوره به «ملک و نیز تبارک این است که این دو کلمه در آیه اول سوره ملک ذکر شده‌اند»(۱).  تبارک به‌معنی صدور برکات بسیار زیاد از جانب خداوند است» (۲). از دیگر نام‌هایی که «برای این سوره بیان کرده‌اند می‌توان به مانعه، واقیه، منجیه و مناعه اشاره کرد. دلیل این نامگذاری‌ها را حفظ قاریان و نیز عاملان سوره ملک از عذاب قبر و نجات از آتش جهنم دانسته‌اند» (۳). سوره ملک «در ترتیب نزول هفتاد و هفتمین سوره‌ای است که بر رسول خدا (ص) نازل شده است» (۴). این سوره « ۳۰ آیه، ۳۳۰ کلمه و ۱۳۰۰ حرف دارد و از نظر حجمی حدود نیم حزب از قرآن را در بر می‌گیرد» (۵). این سوره «به‌دلیل تناسب محتوایی با سوره ممتحنه از سوره‌های ممتحنات قرآن است» (۶). محتوای آن به «عمومیت ربوبیت خدا، معاد و آفرینش و مرگ می‌پردازد» (۷).

فضائل خواندن سوره ملک

خواندن سوره ملک فضائل بسیاری دارد که در ادامه آن‌ها را بیان می‌کنیم.

اعطای پاداش و طلب آمرزش و مغفرت

از پیامبر گرامی اسلام روایت شده که «هر کسی در شب سوره ملک را بخواند پاداشی مانند احیای شب قدر خواهد داشت» (۸). و نیز گفته شده که «ایشان هر شب قبل از خواب این سوره را می‌خواندند» (۹). در روایتی دیگر از ایشان آمده است که «دوست دارم سوره ملک در قلب هر مؤمنی باشد» (۱۰). همچنین فرمودند «بدانید سوره ملک از سوی قرائت‌کننده و صاحب این سوره در روز قیامت مجادله می‌کند و برای او طلب مغفرت و آمرزش می‌نماید» (۱۱).

نجات دهنده از عذاب قبر

از ابن عباس نقل است که می‌گوید: «مردی بر روی قبری نشست، در حالی که نمی‌دانست قبری آنجا است و سوره ملک را خواند، ناگهان صدای بلندی شنید که می‌گوید: این سوره نجات‌دهنده است. این ماجرا را به عرض رسول خدا (ص) رساندند، ایشان فرمودند که سوره ملک نجات دهنده از عذاب قبر است» (۱۲).

در فضیلت خواندن سوره ملک ذکر شده که «سوره ملک، سوره مانعه است و مانع از عذاب قبر خواهد شد و در تورات نیز سوره ملک نوشته شده است. هر کسی در هنگام شب سوره ملک را بخواند عملی زیاد، پاک و نیکو به جا آورده است و از گروه غافلان نوشته نمی‌شود. من پس از نماز عشاء در حالت نشسته آن را می‌خوانم و پدرم امام سجاد (ع) در شبانه‌روز این سوره را می‌خواند. هر کس آن را بخواند زمانی که نکیر و منکر از سوی پاهایش وارد قبر او شوند، پاهای او به این دو فرشته می‌گویند: شما را به بالاتر از من راهی نیست؛ چرا که این بنده خدا به روی ما ایستاد سوره ملک را در شب و روز می‌خواند و اگر از سوی شکم و سینه‌اش بیایند به آن‌ها گفته می‌شود که شما را به این بنده راهی نیست؛ زیرا او سینه خود را جایگاه سوره ملک قرار داده و اگر نکیر و منکر از جانب سرش بیایند زبانش به آن دو می‌گوید: شما را به پایین‌تر از من راهی نیست؛ زیرا این بنده خدا به وسیله من سوره ملک را هر شب و روز می‌خواند» (۱۳).

آثار و برکات خواندن سوره ملک

از خواص قرائت سوره ملک در روایات به موارد زیر اشاره شده است.

امنیت

رسول گرامی اسلام فرموده‌اند که «در کتاب خدا سوره‌ای وجود دارد که دارای سی آیه است و هر کسی قبل از خوابیدن آن را بخواند، خداوند برای او سی حسنه خواهد نوشت و سی گناه او را پاک می‌کند و سی درجه بر درجات او می‌افزاید و فرشته‌ای از فرشتگان خدا مأمور می‌شود تا بال‌هایش را بر روی او بگسترد و او را از هر بدی و آفتی در امان بدارد تا از خواب بیدار شود و این سوره از سوی صاحبش در روز قیامت مجادله می‌کند و نام آن سوره ملک است» (۱۴).

رفتن به بهشت

از امام صادق روایت شده است که «هر کس سوره ملک را در نماز واجب خود یا قبل از آنکه بخوابد، قرائت نماید تا صبح در امان خداوند خواهد بود تا وارد بهشت گردد» (۱۵).

شفاعت و بخشش

رسول گرامی اسلام در این باره فرموده‌اند که «سوره‌ای در قرآن است که سی آیه دارد و فرد قرائت‌کننده خود را به اندازه‌ای شفاعت می‌کند تا او را ببخشند و آن سوره ملک است» (۱۶). همچنین در جایی دیگر بیان کرده‌اند که «هر کس سوره ملک را بخواند او را از عذاب قبر نجات می‌دهد و به مانند فردی که شب قدر را احیا نموده به او پاداش داده می‌شود و هر فردی این سوره را حفظ نماید، انیس و مونس او در قبر خواهد شد و او را از هر حادثه و عذاب قبر در امان می‌دارد و او را به خدا نزدیک می‌کند تا زمانی که وارد بهشت شود در حالی که از وحشت قبر در امان است»(۱۷).

غفران برای اموات

خواندن قرآن و هدیه کردن ثواب آن به اموات، موجب می‌شود که گرفتاری‌های آخرت آن‌ها برطرف شود و موجب مغفرت و بخشش برای آن‌ها خواهد شد. پیامبر گرامی اسلام در این مورد فرموده‌اند که «هر کس سوره ملک را بخواند و آن را به برادران خود که از دنیا رفته‌اند هدیه نماید ثواب آن مانند سرعت برق به آن‌ها می‌رسد و در عذاب و گناهان ایشان تخفیف داده می‌شود و موجب انس آن‌ها در قبر می‌شود» (۱۸).

از امام صادق نقل شده است که «هر فردی سوره ملک را برای فردی که از دنیا رفته بخواند، از عذابی که در آن است تخفیف داده می‌شود و اگر قرائت آن را به اموات هدیه نمایند ثواب آن با سرعت برق به آن‌ها خواهد رسید» (۱۹).

درمان درد دندان

رسول خدا (ص) در روایتی فرموده‌اند که «هر کس که دچار درد دندان است، انگشتش را بر دندانی که درد می‌کند گذاشته و آیه ۲۳ سوره ملک را هفت مرتبه قرائت کند» (۲۰).

سخن پایانی

یکی از جمله سوره‌های بافضیلت قرآن ملک نام دارد. آیه دوم سوره ملک آیه آزمایش نام دارد که یکی از آیات معروف این سوره است. این آیه به هدف آفرینش مرگ و زندگی انسان که از شئون مالکیت و حاکمیت خداوند است اشاره می‌کند. از جمله فضائل این سوره که در روایات آمده نجات‌دهندگی آن از عذاب قبر است. از خواص قرائت سوره ملک در روایات به در امان بودن، آمرزش گناهان و بخشش اموات اشاره شده است. با توجه به روایات مطرح شده در این مقاله خواندن سوره ملک برای اموات موجب تخفیف در گناهان آن‌ها خواهد شد.

پی‌نوشت

1. صفوی، سوره ملک، ص ۸۱۳.
2. طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص ۳۴۸.
3. صفوی، سوره ملک، ص ۸۱۳.
4. خرمشاهی، سوره ملک، ص ۱۲۵۷.
5. صفوی، سوره ملک، ص ۸۱۳. خرمشاهی، سوره ملک، ج۲، ص ۱۲۵۷.
6. رامیار، تاریخ قرآن، ص ۳۶۰ و ۵۹۶. فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ج۱، ص ۲۶۱۲.
7. طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص ۳۴۸. صفوی، سوره ملک، ص ۸۱۴. خرمشاهی، سوره ملک، ج۲، ص ۱۲۵۷.
8. مجمع‌البیان، ج۱۰، ص ۶۶.
9. مستدرک‌الوسائل، ج۴، ص ۳۰۶.
10. کنزالعمال، ح ۲۶۴۸.
11. مستدرک‌الوسائل، ج۴، ص ۳۶۶.
12. الدعوات، ص ۲۷۹.
13. الکافی، ج۲، ص ۶۳۳.
14. کنزالعمال، ح ۲۷۰۸.
15. ثواب‌الاعمال، ص ۱۱۹.
16. الدرالمنثور، ج۶، ص ۲۴۶.
17. تفسیر البرهان، ج۵، ص ۴۳۳.
18. همان.
19. همان.
20. مکارم‌الاخلاق، ص ۴۰۵.