فضیلت و برکات خواندن سوره انشقاق

هشتاد و چهارمین سوره از قرآن کریم انشقاق نام دارد که در مورد علائم قیامت و پایان این جهان و معاد سخن گفته است. سوره انشقاق در مکه بر رسول گرامی اسلام نازل شده و در جزء سیام جای دارد. دلیل نامگذاری سوره انشقاق این است که کلمه انشقاق از آغاز سوره گرفته شده است. یکی از فضائل خواندن سوره انشقاق، که در روایات به آن اشاره شده، این است که خداوند در روز قیامت مانع از دادن نامه عمل قرائت کننده این سوره از پشت سر خواهد شد. و دیگر آنکه هر کس این سوره را بخواند از عنایت خداوند برخوردار میشود. از خواص سوره انشقاق نیز در روایات به آسان شدن زایمان اشاره شده است.
شرح مختصری از سوره انشقاق
«کلمه انشقاق بهمعنای شکافته شدن آسمان است. از دیگر نامهای سوره انشقاق به انشقت اشاره شده که در آیه اول آن آمده است» (۱). سوره انشقاق «در ترتیب نزول هشتاد و سومین سورهای است که بر رسول خدا (ص) نازل شده و ۲۵ آیه، ۱۰۸ کلمه و ۴۴۴ حرف دارد. سوره انشقاق یکی از سورههای زمانیه قرآن بهشمار میرود. سورههای زمانیه با کلمه اذا شروع میشوند. همچنین این سوره از سورههای مفصلات (سورههای دارای آیات کوتاه) قرآن است. از دیگر ویژگیهای سوره انشقاق این است که آیه بیست و یکم آن سجده مستحب دارد، بدین معنا که در هنگام قرائت یا شنیدن این آیه، مستحب است که فرد سجده نماید» (۲). محتوای سوره انشقاق «به مانند سورههای قبل از این (یعنی تکویر و انفطار) در مورد معاد و رخدادهای آن سخن میگوید و به حوادث آخرت اشاره دارد. این سوره به شکافته شدن آسمان و تقسیم انسانها به دو گروه اصحاب یمین و اصحاب شمال میپردازد» (۳).
فضائل قرائت سوره انشقاق
در روایات متعددی از رسول خدا (ص) و ائمه (ع) فضیلتهای قرائت سوره انشقاق بیان شده که در ادامه آنها را ذکر میکنیم.
دادن نامه عمل از پیش رو
از پیامبر (ص) روایت است که «هر کس سوره انشقاق را بخواند خداوند از اینکه در روز قیامت نامه عمل او از پشت سر به او داده شود، او را نگه میدارد» (۴).
برآورده شدن حاجت
در روایتی از امام صادق (ع) نیز نقل شده است که «هر کس سوره انشقاق را بخواند و آن را در نمازهای واجب و مستحب خود بهطور مداوم قرائت نماید خداوند حاجتهای او را برآورده میسازد و چیزی بین او خداوند فاصله نمیاندازد و در روز محاسبه مردم از عنایت خداوند برخوردار خواهند شد» (۵).
ایمنی از فشار قبر
در روایتی دیگر آمده که «هر کس سوره انشقاق را زیاد بخواند از فشار قبر در امان خواهد بود» (۶).
نظر لطف خداوند در روز قیامت
از امام صادق نیز نقل است که «هر کس سورههای انفطار و انشقاق را در نمازهای واجب و مستحب قرائت کند هیچ حجابی مانع از رحمت الهی به سوی او نمیشود و همواره با چشم دل به خداوند مینگرد و در روز قیامت خداوند با لطف خود به او نظر افکنده تا آنکه خلایق از حساب فارغ شوند» (۷).
آثار و برکات خواندن سوره انشقاق
از جمله خواص قرائت سوره انشقاق در روایات به موارد ذیل اشاره شده است:
آمرزش گناهان
رسول گرامی اسلام در مورد خواص سوره انشقاق فرمودهاند که «هر کسی در شب چهارشنبه چهار رکعت نماز به جا آورد. دو نماز دو رکعتی و در هر رکعت آن بعد از حمد سوره انشقاق را بخواند از گناهانش به مانند روز تولدش خارج میشود و خداوند برای او به ازای هر حروفی از قرآن که میخواند عبادت یکسال را مینویسد» (۸).
آسان شدن زایمان
از پیامبر (ص) روایت شده است که «اگر سوره انشقاق را برای زنی که زایمان او سخت شده بنویسند و آن را بر او آویزان نمایند یا این سوره را برای او بخوانند به زود فارغ میشود» (۹).
از امام صادق (ع) در این مورد نقل شده که «اگر سوره انشقاق برای زنی که دچار درد زایمان است بنویسند و بر او آویزان نمایند به زودی زایمان خواهد کرد و انجام دهنده این کار باید بعد از زایمان به سرعت این سوره را از آن زن بردارد. همچنین آمده که اگر سوره انشقاق را بر حیوان آویزان نمایند آن را از همه آفات در امان میدارد و اگر این سوره بر دیوار منزل نوشته شود آن خانه از شرور و آفات ایمن خواهد شد» (۱۰).
کلام پایانی
یکی از سورههای قرآن کریم که به مباحثی چون آخرت و معاد اشاره دارد، انشقاق است. در روایات آمده که خواندن این سوره در نمازهای یومیه موجب برآورده شدن حاجت میشود و اینکه زیاد خواندن آن فرد را از عذاب قبر ایمن میکند. از آثار این سوره نیز به آمرزش گناهان و اعطای پاداش عبادت اشاره شده است. یکی از آیات معروف سوره انشقاق آیه ششم آن است که جزو آیات اخلاقی قرآن بهشمار میرود. بر اساس مطالبی که گذشت میتوانید برای بهرهمندی از رحمت خداوند سوره انشقاق را در نمازهای یومیه خود بخوانید.
کاری از تحریریه ستاد اقامه نماز
پینوشت
- دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ج۲، ص ۱۲۶۲.
- معرفت آموزش علوم قرآن، ج۱، ص ۱۶۶. دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ج۲، ص ۱۲۶۲.
- همان.
- مجمعالبیان، ج۱۰، ص ۳۰۱.
- ثوابالاعمال، ص ۱۲۱.
- خواصالایات، ص ۱۴۸.
- تفسیر طیبالبیان، تفسیر نورالثقلین.
- جمالالاسبوع، ص ۶۹.
- تفسیر البرهان، ج۵، ص ۶۱۵.
- همان.