۹ آسیب هوش مصنوعی در عرصه تبلیغ دین

به گزارش روابط عمومی ستاد اقامه نماز استان چهارمحال و بختیاری، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد کریمی مدیر ستاد اقامه نماز استان، روز دوشنبه، هشتم اردیبهشت ماه با اشاره به اینکه عرصه تبلیغ دین نیز مانند دیگر حوزه‌ها تحت تأثیر پدیده‌های نوین از جمله هوش مصنوعی (AI) است، گفت: با وجود مزایای متعددی که هوش مصنوعی در تبلیغ دین می‌تواند به همراه داشته باشد، استفاده نادرست یا بی‌ملاحظه از این تکنولوژی نیز می‌تواند تهدیدها و آسیب‌هایی را در این حوزه به همراه آورد.

مدیر ستاد اقامه نماز چهارمحال‌وبختیاری برخی آسیب‌ها و چالش‌های هوش مصنوعی در عرصه تبلیغ را یادآور شد و ادامه داد: «کاهش ارتباط انسانی و معنوی» یکی از آسیب‌های بزرگ استفاده از هوش مصنوعی در تبلیغ است چرا که بر طبق آموزه‌های اسلامی، انسان به ارتباطات عمیق انسانی، دلسوزی و تعامل روحی نیاز دارد که نمی‌توان آن را به‌طور کامل با یک الگوریتم جایگزین کرد.

حجت الاسلام کریمی بیان کرد: هوش مصنوعی ممکن است به انتقال پیام‌های دینی کمک کند اما نمی‌تواند جایگزین مشاوره‌های شخصی و گفتگوهای معنوی باشد که تنها از طریق تعامل انسانی قابل تحقق است.

خطر تحریف اطلاعات دینی

وی خطر «تحریف اطلاعات دینی» را دیگر تهدید هوش مصنوعی در عرصه تبلیغ برشمرد و تصریح کرد: اگر ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی به‌طور دقیق و با توجه به منابع معتبر دینی برنامه‌ریزی نشوند، ممکن است اطلاعات دینی را به‌طور نادرست یا تحریف‌شده ارائه دهند. الگوریتم‌ها و چت‌بات‌ها ممکن است مفاهیم پیچیده دینی را به‌طور سطحی یا اشتباه تفسیر کنند و در نتیجه به اشتباهات و سوءتفاهم‌هایی منجر شوند که می‌تواند آسیب جدی به تبلیغ دین وارد کند.

حجت الاسلام کریمی اظهار کرد: «ایجاد وابستگی به تکنولوژی» دیگر خطر قابل ذکر است با این توضیح که اگر تبلیغ دینی تنها به استفاده از هوش مصنوعی محدود شود، ممکن است تبلیغ دین به یک فرایند کاملاً اتوماتیک تبدیل شود که به فعالیت‌های انسانی وابسته نباشد.

این کارشناس و مدرس هوش مصنوعی افزود: این موضوع می‌تواند به کاهش تعاملات زنده و اجتماعی در جامعه مذهبی منجر شود و به نوعی تبلیغ دینی را از جنبه‌های عاطفی و انسانی آن دور کند.

حجت الاسلام کریمی «فقدان حساسیت فرهنگی و دینی» را نیز یادآور شد و گفت: هوش مصنوعی ممکن است قادر به درک تفاوت‌های فرهنگی، دینی و اجتماعی موجود بین جوامع مختلف نباشد. استفاده نادرست از AI در تبلیغ دین می‌تواند پیام‌هایی تولید کند که با حساسیت‌های فرهنگی و دینی مخاطبان مغایر باشد که این امر ممکن است باعث نارضایتی، سوءتفاهم و حتی واکنش‌های منفی در میان مخاطبان شود.

غفلت از عمق آموزه‌های دینی

وی با اشاره به اینکه «آسیب به ترویج تفکر سطحی» از دیگر تهدیدهای هوش مصنوعی در حوزه تبلیغ است، توضیح داد: استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در تبلیغ دین ممکن است منجر به ترویج تفکر سطحی و نادیده گرفتن عمق معانی و آموزه‌های دینی شود. هوش مصنوعی ممکن است به‌طور خودکار و سریع پاسخ‌هایی ارائه دهد که بدون توجه به ابعاد و پیچیدگی‌های مذهبی و فلسفی، به سؤال‌ها و مشکلات دینی پاسخ دهد که این می‌تواند موجب عدم درک صحیح مفاهیم عمیق دینی و فلسفی شود.

حجت الاسلام کریمی بیان کرد: «دور شدن از پیام‌های اصیل دینی» دیگر تهدید است با این توضیح که اگر تبلیغ دینی از طریق هوش مصنوعی به‌طور خودکار انجام شود، ممکن است این تبلیغ‌ها تحت تأثیر پارامترهای الگوریتم‌ها و اهداف تجاری قرار گیرند. این موضوع می‌تواند منجر به دور شدن از پیام‌های اصیل دینی و تبلیغاتی سطحی یا حتی تجاری شود که هدفشان فقط جلب توجه یا کسب درآمد است، نه انتقال آموزه‌های حقیقی و معنادار دینی.

وی «ایجاد بحران اعتماد» را نیز مورد تأکید قرار داد و افزود: استفاده از هوش مصنوعی برای تولید محتوای دینی می‌تواند موجب بحران اعتماد در میان مخاطبان شود. در صورتی که افراد احساس کنند اطلاعات دینی از طریق ماشین‌ها و الگوریتم‌ها تولید می‌شود و نه از منابع انسانی معتبر، ممکن است از این نوع تبلیغات دینی اجتناب کنند و به آن‌ها اعتماد نکنند.

مدیر ستاد اقامه نماز چهارمحال‌وبختیاری ادامه داد: این مشکل به‌ویژه در میان کسانی که به شیوه‌های سنتی‌تر از تبلیغ دینی علاقه‌مند هستند می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

غفلت از ارتقای معنویات

حجت الاسلام کریمی با یادآوری «محدودیت در ارتقای معنویات و اخلاق» به عنوان تهدید دیگر، گفت: هوش مصنوعی می‌تواند برای انتقال اطلاعات مفید باشد اما در ارتقای معنویات و رشد اخلاقی انسان‌ها به دلیل نبود عواطف، درک انسانی و تجربه زندگی واقعی محدود است.

دین معمولاً به رشد معنوی، عاطفی و اخلاقی انسان‌ها توجه دارد که این موارد تنها از طریق تعاملات انسانی و آموزشی با رویکرد عاطفی و اخلاقی می‌تواند مؤثر واقع شود.

وی با تصریح اینکه «بروز مشکلات امنیتی و حریم خصوصی» تهدید دیگر هوش مصنوعی در حوزه تبلیغ است، اضافه کرد: در استفاده از ابزارهای دیجیتال و هوش مصنوعی برای تبلیغ دین، مسائل مربوط به حریم خصوصی و امنیت اطلاعات مخاطبان نیز باید مورد توجه قرار گیرد. اگر داده‌های شخصی افراد به‌طور نادرست جمع‌آوری یا ذخیره شوند، مشکلات امنیتی جدی ایجاد کرده و موجب نقض حریم خصوصی افراد خواهد شد.

مدیر ستاد اقامه نماز چهارمحال‌وبختیاری در پایان یادآور شد: اگرچه هوش مصنوعی می‌تواند به‌طور قابل توجهی در تسهیل تبلیغ دین و افزایش دسترسی به محتواهای دینی کمک کند اما استفاده نادرست یا بی‌ملاحظه از آن نیز می‌تواند منجر به آسیب‌هایی مانند تحریف اطلاعات، کاهش ارتباط انسانی، یا ترویج تفکر سطحی شود. بنابراین، باید در استفاده از این تکنولوژی در تبلیغ دین بسیار محتاط و آگاه بود و همواره بر اصول اخلاقی، انسانی و دینی تأکید داشت.

منبع: خبرگزاری مهر