احکام بوتاکس و وضو – نحوه وضو گرفتن بعد از بوتاکس
یکی از موضوعات مهم که جزو مباحث متداولِ روز در عرصه ی فقه پزشکی است، موضوع جراحی ها و اعمال زیبایی است که به روش های گوناگون انجام میشود و یکی از این موارد جراحی پلاستیک است. این نوع اعمال و جراحی ها، با روش‌های خاصی، بافت‌های نامطلوب و نازیبا را اصلاح کرده و در زیبا تر کردن آنها گام های بزرگی برمیدارد. بوتاکس و تزریق ژل به قسمت های مختلف صورت و بدن، جزو جراحی‌های زیبایی به شمار می‌آیند زیرا کارایی و شگرد آنها، شبیه به اعمال جراحی است که برای تغییر شکل دادنِ اندام مورد نظر انجام میشود. از این رو، آگاهی از استفتائات فقه پزشکی در موضوعات این چنینی، برای افرادی که دغدغه ی صحت اعمال و تکالیف دینیِ خود را دارند، ضروری می نماید. ما، در این مطلب قصد داریم به موضوع بوتاکس و احکام وضو با آن بپردازیم. با ما همراه باشید.
استفتائات فقه پزشکی در موضوع جراحی ها و اعمال زیبایی
در ارتباط با موضوع عمل های زیبایی، اختلاف نظرهایی بین فقها وجود دارد؛ برای مثال، امام خمینی قدس سره در این زمینه فرمودند: «این اعمال زیبایی، فی حد نفسه اشکال ندارد» البته چنانچه منحصر به لمس کردن و نگاه به نامحرم نشود.
برخی از مراجع هم در مورد عمل های زیبایی فرمودند:«چون اینگونه عمل های زیبایی، در واقع عمل جراحی درمانی محسوب نمی‌شود، بنابراین جایز نیست».
برخی از فقها هم، مانند آیت الله فاضل لنکرانی جراحی های زیبایی را جایز دانسته اند و آیت‌الله خویی نیز در این زمینه فرمودند فی حد نفسه اشکال ندارد اما انجام آن اعمال، توسط فردِ نامحرم جایز نیست.
برخی از فقها هم اینگونه عنوان کرده اند که: اگر غرض عقلایی بوده و اسراف در کار نباشد؛ این عمل، فی نفسه اشکال ندارد.
منظور از غرض عقلائی، آن است که مثلاً شخصی ایراد قابل اعتنایی در چهره یا اندام خود دارد و این عیب، مانع ازدواج شخص شده است. چنانچه با اینگونه اعمال، این نقص، قابل برطرف شدن باشد، غرض عقلائی است ولی در غیر این صورت، اسراف پول و سرمایه و تبذیر(بیهوده خرج کردن) به شمار می آید و حرام است.
یکی از دلایل مهمی که در نظر برخی از علما، سبب عدم جوازِ اینگونه اعمال شده، این بوده است که؛ جراحی ها و اعمال زیبایی، صرفاً اگر فقط برای حصول زیبایی باشد و نه اهداف درمانی، محل اشکال است و برخی از فقها و مراجع عظام، احتیاط واجب قرار داده‌اند و آیت الله وحید نیز فرموده اند که:«در کنار همه مسائلی که درباره ی اعمال و جراحی های زیبایی مطرح است، اگر باعث شود که فرد، مدتی نتواند وضو و غسل را انجام دهد، این عمل حرام است».
مخصوصاً گفته شده که اگر این عمل های زیبایی به گونه ای باشد که جسمی مصنوعی، روی پوست را بپوشاند و مانعی برای رسیدنِ آب به پوست و اندام های غسل و وضو باشد، بنا بر حکم شرعیِ مسئله و از آن جایی که وجود آن جسم خارجی، برای سلامتِ فرد، لازم و ضروری نیست، این مانع باید برطرف شود تا وضو و غسل صحیح باشد.
اما مسئله ی مهم این است که تزریق ژل و بوتاکس زیر پوست انجام می شود و از آن طریق است که باعث از بین رفتن چین و چروک می شود، در نتیجه هیچ گونه مانعی از نظر شرعی ندارد چرا که سطح پوست کاملا طبیعی باقی می ماند و جسم مصنوعی روی آن قرار نمی گیرد.
حکم شرعی بوتاکس و وضو
از بررسی مجموع فتاوا و آراء مراجع، نتیجه این میشود که جمیع روایات در نهایت دلالت بر کراهتِ اینگونه اعمال می‌کنند و چنانچه عمل جراحی، ضرر مختصری داشته باشد، اشکالی ندارد ولی در مواردی که ضرر قابل توجهی برای بدن داشته باشد، با توجه به این که ضرر رساندن به بدن تحت هیچ شرایطی جایز نیست، چنانچه این گونه اعمال بدون فرض عقلایی صورت بگیرد؛ جایز نیست.
البته موضوع مهمی که در ادامه ی اعمال و جراحی های زیبایی مطرح میشود، این است که انسان، جایز نیست کاری بکند که باعث شود بعداً، برخی از احکام شرعی و تکالیف عبادی را نتواند به درستی انجام دهد؛ مثلاً به دلیل مضر بودن آب برای محل جراحی، مجبور به تیمم و یا وضوی جبیره ای شود و یا تا مدتی نتواند به غسل واجب بپردازد.
نظر مراجع عظام درباره حکم بوتاکس
برای یافتن پاسخ پرسشی که درباره ی احکام بوتاکس و اعمالی نظیر آن، مطرح شده است به بررسی نظرات و آراء فقها و مراجع تقلید می پردازیم؛
سؤال؛ بوتاکس (تزریق ژل به صورت)، سلیکون (حجم دهنده لب)، ساکشن (کوچک کننده پهلو، سینه) و همچنین گونه گذاری با بوتاکین را که خانم‌ها روی صورت و بدن خود انجام می‌دهند، آیا انجام این کارها برای مشتری اشکال دارد؟ و آیا برای شخص آرایشگر گناه محسوب میشود؟
نظر آیه الله خامنه ای: اگر ضرر قابل توجهی نداشته باشد، فی نفسه اشکال ندارد.[۱]
نظر آیه الله سیستانی: به خودی خود حرام نیست .[۲]
نظر آیه الله شبیری زنجانی: فی نفسه جایز است. اما قسمت هایی که در معرض دید نامحرم است، اگر نوعاً محرک باشد، باید از نامحرم پوشانده شود.[۳]
نظر آیه الله نوری همدانی: اگر مستلزم ضرر قابل توجهی برای بدن باشد، جائز نیست.[۴]
نظر آیه الله وحید خراسانی: اگر برای بدن ضرر داشته باشد، حرام است و همچنین اگر متوقفِ بر کارِ حرامی باشد (مثلِ لمس و نگاهِ مردِ نامحرم) انجامِ آن کار حرام است و همچنین اگر این کار را که انجام می دهند، بگویند که مدتی نباید آب بزنی چون آب برایِ آن محلّ ضرر دارد به گونه ای که مکلف نتواند وضوی عادی یا غسلِ عادی بگیرد بازهم حرام است.[۵]
نظر آیه الله مکارم شیرازی: چون ماده ای است که جذب بدن نمی شود و زیر پوست قرار می گیرد اشکالی ندارد.[۶]
نتیجه گیری
اگر جراحی زیبایی و اعمالی نظیر بوتاکس و تزریق ژل مستلزم ضرر رسانی به بدن شود و نیز، سبب از بین رفتن و یا به تأخیر افتادن برخی از اعمال و تکالیف شرعی شود و همراه با ملازماتی ناصواب، مانند نگاه کردن و لمس نامحرم باشد؛ این عمل جایز نیست. علاوه بر اینها، شرط عقلائی بودن نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. یعنی چنانچه غرض از این عمل، رسیدن به هدفی صحیح باشد جایز است ولی در غیر این صورت، مشمول اسراف و تبذیر بوده و حرام می باشد.
کاری از تحریریه ستاد اقامه نماز
پی نوشت ها
- برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای
- استفتاء از دفتر استفتائات حضرت آیت الله العظمی سیستانی
- استفتاء از دفتر استفتائات حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی.
- استفتاء از دفتر استفتائات حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی.
- استفتاء از دفتر استفتائات حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
- استفتاء از دفتر استفتائات حضرت آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی
