فضائل، آثار و ثواب خواندن سوره عصر

عصر سوره صد و سوم قرآن کریم است که در مکه نازل شده و از سوره‌های مکی قرآن به‌شمار می‌رود. این سوره سه آیه دارد و در جزء سی‌ام قرآن قرار گرفته است. محتوای سوره عصر سوگند به عصر، زیانکار بودن همه انسان‌ها به جز کسانی که دارای ایمان و عمل صالح هستند و توصیه به صبر و استقامت است. از جمله فضایل خواندن سوره عصر که در روایات به آن پرداخته شده است: ختم کارها به صبر، محشور شدن با یاران حق و اعطای حسنات است. در مورد آثار و برکات قرائت این سوره نیز به خواصی مانند از بین بردن تب و افسردگی، درمان دل درد و حفظ دفینه اشاره شده است.

علت نامگذاری و ویژگی‌های سوره عصر

علت نامگذاری سوره عصر «اولین آیه آن است زیرا آیه اول سوره عصر با سوگند به عصر (یا زمان) آغاز می‌شود. نام دیگر این سوره (والعصر) است» (۱). این سوره از سوره‌های مکی قرآن است که در ترتیب نزول سیزدهمین سوره قرآن است که بر رسول خدا (ص) نازل شده است. این سوره در مُصحَف کنونی قرآن سوره صد و سوم قرآن است که در جزء سی قرار دارد» (۲). سوره عصر ۳ آیه، ۱۴ کلمه و ۷۳ حرف دارد و از نظر حجم جزو سوره‌های مفصلات (یعنی سوره‌های دارای آیات کوتاه قرآن) است» (۳).

فضائل خواندن سوره عصر در روایات

در روایات در مورد پاداش و فضیلت خواندن سوره عصر مطالبی بیان شده است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود.

ختم کارها به صبر و شکیبایی

از رسول خدا (ص) نقل شده است که «هر کس سوره عصر را قرائت کند عاقبت کارهای او به صبر و شکیبایی ختم می‌گردد و در روز قیامت با یاران حق محشور خواهد شد» (۴).

همچنبن در مورد فضیلت سوره عصر آمده است که «این سوره در میان یاران پیامبر (ص) به قدری ارزش و اهمیت داشت که هر گاه به دیدار یکدیگر می‌رفتند تا سوره عصر را برای همدیگر نمی‌خواندند از هم جدا نمی‌شدند» (۵).

چهره نورانی و خندان

در فضیلت سوره عصر روایت شده است که «امام صادق (ع)  فرمودند هر کس سوره عصر را در نمازهای مستحبی بخواند، خداوند در روز قیامت چهره او را نورانی و خندان و چشم او را روشن نموده و او را وارد بهشت می‌کند»(۶).

امام صادق (ع) در تفسیر سوره عصر فرمودند « منظور از (الا الذین آمنوا) کسانی است که به ولایت امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) ایمان آورده‌اند. (۷).

 اعطای حسنات

در فضیلت قرائت سور عصر «در روایات از رسول خدا (ص) نقل شده است که هر فردی که سوره عصر را قرائت کند برای او ده حسنه پاداش نوشته خواهد شد و هر کس بر قرائت این سوره مداومت داشته باشد و همواره این سوره را بخواند پروردگار عاقبت او را ختم به خیر خواهد کرد و در روز قیامت او را با پیروان و طرفداران حق محشور می‌کند» (۸).

آمرزش گناهان

از پیامبر (ص) روایت شده است که «کسی که سوره عصر را قرائت کند خداوند او را می‌آمرزد و از جمله کسانی خواهد بود که «وَتَوَاصوْا بِالْحَقِ وَ تَوَاصوْا بِالصبرِ» و همدیگر را به حق و صبر توصیه می‌کنند» (۹).

آثار و برکات خواندن سوره عصر

در مورد آثار و برکات قرائت سوره عصر روایاتی در کتب مختلف ذکر شده است که در ذیل به آنها اشاره خواهیم کرد:

برای از بین بردن تب و افسردگی

روایت شده است که «اگر سوره عصر  بر کسی که دچار تب شده است خوانده شود تب او از بین خواهد رفت و اگر این سوره را بر فرد افسرده بخوانند از افسردگی نجات می‌یابد» (۱۰).

برای درمان دل درد

از آثار و برکات خواندن سوره عصر از بین بردن دل درد است است. در روایات آمده است که «برای  درمان فردی که دچار دل درد شده است سوره عصر ده بار قرائت شود، مفید خواهد بود» (۱۱).

برای حفظ دفینه

در روایات ذکر شده است که خواندن سوره عصر برای حفظ دفینه مفید است. در تفسیر برهان آمده است که از امام صادق (ع) نقل شده است که «فرمود اگر این سوره برای حفظ دفینه خوانده شود به اذن پروردگار محفوظ خواهد ماند و خداوند نگهبانی برای حفظ دفینه قرار می‌دهد تا هنگامی که صاحب دفینه بیاید و مال خود را بردارد» (۱۲).

همچنین از رسول خدا (ص) روایت شده است که «اگر برای حفظ آن چه زیرزمین پنهان شده و یا در مخزنی قرار گرفته سوره عصر خوانده شود خداوند آن را حفظ نموده تا صاحب آن بیاید و مال خود را بردارد» (۱۳).

سخن پایانی

خداوند متعال در سوره عصر، به زمان یا همان عصر، سوگند یاد کرده و می‌گوید بدون شک انسان‌ها در زیانکاری‌اند! مگر کسانی که ایمان آورده‌ و کارهای شایسته انجام داده و یکدیگر را به حق و صبر و شکیبایی سفارش کرده‌اند. بدون شک با توجه به سوگند مذکور  و تفکر در مفاهیم این سوره میتوان راه صحیح را از غلط تشخیص داد و همواره در مسیری درست گام برداشت. از اینکه تا انتهای مطلب با ما همراه بودید سپاسگذاریم.

پی‌نوشت

1. دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ ش، ج۲، ص ۱۲۶۸.
2. معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ ش، ج ۱، ص ۱۶۶
3. دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ ش، ج۱، ص ۱۶۶.
4. مجمع‌البیان، ج ۱۰، ص ۴۳۴.
5. الدرالمنثور، ج۶، ص ۳۹۱.
6. ثواب‌الاعمال، ص ۱۲۵.
7. تفسیر قمی، علی بن ابراهیم قمی، جلد ۲۷، ص ۴۴۱.
8. مجمع‌البیان، ج۱۰، ص ۴۳۴.
9. ختوم و اذکار، ج۱، ص ۱۸۷.
10. درمان با قرآن، ص ۱۶۲.
11. خواص‌الایات، ص ۱۶۳.
12. تفسیر برهان، ج ۵، ص ۷۵۱. ح ۴.
13. تفسیر برهان. ج۵، ص ۷۵۱، ح۲.