فضیلت، آثار و برکات خواندن سوره ابراهیم
ابراهیم سوره چهاردهم قرآن کریم و از سورههای مکی بهشمار میرود و در جزء سیزدهم قرآن جای دارد. در روایتهایی از پیامبر (ص) و ائمه (ع) به فضیلتهای سوره ابراهیم اشاره شده است، از جمله اینکه خواندن این سوره موجب در امان بودن از تنگدستی و دیوانگی خواهد شد. از آثار و برکات خواندن سوره ابراهیم نیز آمده است که برای رفع گریه و بیتابی کودک و از شیر گرفتن طفل و مطیع نمودن زیر دستان مفید است. در این مقاله قصد داریم فضایل و برکات و پاداش خواندن سوره ابراهیم را برای شما بیان کنیم، پس ما را همراهی کنید.
معرفی سوره ابراهیم و ویژگیهای آن
سوره ابراهیم را «بدین دلیل نامگذاری کردهاند که این سوره به سرگذشت حضرت ابراهیم و داستان زندگی او میپردازد (۱). سوره ابراهیم «در مکه بر پیامبر (ص) نازل شده و در ترتیب نزول سوره هفتاد و دومی است که بر ایشان نازل شده است» (۲). سوره ابراهیم از« ۵۲ آیه و ۸۳۳ کلمه تشکیل شده و تعداد حروف آن ۳۵۴۱ حرف است. از نظر حجمی سوره ابراهیم در گروه سورههای مثانی قرار گرفته و مقداری بیشتر از یک حزب را دربرمیگیرد. از دیگر ویژگیهای سوره ابراهیم این است که با حروف مقطعه آغاز میگردد» (۳). محتوای سوره ابراهیم به «وحدت ادیان آسمانی، نعمتهای خدا، توحید و توصیف قیامت، شکر نعمت و کفران آن و عاقبت شکرگزاران و انکارکنندگان میپردازد» (۴). این سوره «مجموعهای از بیان اعتقادات و اندرزها و سرگذشتهای عبرتانگیز اقوام گذشته است و هدف رسالت پیامبران و نزول کتابهای آسمانی را بیان میکند» (۵).
فضائل و آثار خواندن سوره ابراهیم در روایات
سوره ابراهیم یکی از سورههایی است که به داستان قهرمان توحید، حضرت ابراهیم بتشکن میپردازد. از جمله فضایل خواندن این سوره که در روایات به آن اشاره شده است، میتوان موارد زیر را نام برد:
رهایی از تنگدستی
در روایتی از امام صادق (ع) نقل شده است که «هر کسی سورههای ابراهیم و حجر را در رکعت اول و رکعت دوم نماز یک مرتبه در هفته قرائت کند از تنگدستی، دیوانگی و دیگر بلاها در امان خواهد بود» (۶).
آثار و برکات خواندن این سوره
از جمله آثار و برکات قرائت سوره ابراهیم در روایات موارد زیر آمده است.
برای از شیر گرفتن آسان کودک
از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمودند برای اینکه کودک آسان از شیر گرفته شود «سوره ابراهیم را بر پارچهای سفید بنویسند و بر بازوی کودک ببندند از گریه و اذیتهای کودکی آسوده میشود و خداوند از شیر گرفتن این کودک را آسان خواهد نمود» (۷).
برای از بین بردن گریه و بیتابی کودک
برای رفع گریه کودک و بیتابی او آمده است که «هر کس این سوره را بر پارچه سفیدی بنویسد و بر طفلی که گریه میکند ببندد از ترس و گریه و هر چیزی که بچهها به آن دچار میشوند آسوده خواهد شد» (۸).
برای مطیع کردن زیر دستان
ذکر شده است که «کسی که دارای رعیتی است و میخواهد از او اطاعت و فرمانبرداری کنند آیات ۱ تا ۴ سوره ابراهیم« بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ الر کِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَیْکَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ» (۱)، «اللَّهِ الَّذِی لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَوَیْلٌ لِلْکَافِرِینَ مِنْ عَذَابٍ شَدِیدٍ» (۲)، «الَّذِینَ یَسْتَحِبُّونَ الْحَیَاهَ الدُّنْیَا عَلَى الْآخِرَهِ وَیَصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ وَیَبْغُونَهَا عِوَجًا أُولَئِکَ فِی ضَلَالٍ بَعِیدٍ» (۳) «وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِیُبَیِّنَ لَهُمْ فَیُضِلُّ اللَّهُ مَنْ یَشَاءُ وَیَهْدِی مَنْ یَشَاءُ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ» (۴) را بر آبی زلال و پاک بخواند و بعد آن آب را در خانه یا جایی که در آن مینشیند بپاشد و آب تنها به دیوارها پاشیده شود» (۹).
برای آسانی تعلیم
آمده است که «هر کس با اعتقاد و ایمان آیه اول سوره ابراهیم «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ الر کِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَیْکَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ» (۱). را بر قدحی با خلوص نیت و توجه به خدا و معنی آیه بنویسد و با آب خالص آن را بشوید و این آیه را ۴۰ مرتبه بر آن آب با خلوص نیت بخواند و در اندرون مسجد بپاشد آموزش علم بر او آسان خواهد شد» (۱۰).
درمان درد مفاصل
ذکر شده است که «هرکس با ایمان و اعتقاد آیه ۱۲ سوره ابراهیم «وَمَا لَنَا أَلَّا نَتَوَکَّلَ عَلَى اللَّهِ وَقَدْ هَدَانَا سُبُلَنَا وَلَنَصْبِرَنَّ عَلَى مَا آذَیْتُمُونَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُتَوَکِّلُونَ» (۱۲) را با خلوص نیت، توجه به خدا و معنی آن بنویسد و با خود به همراه داشته باشد درد مفاصل او از بین میرود» (۱۱).
برای در امان بودن از هر چیز ترسناک
آمده است که «هر کسی با اعتقاد و ایمان آیات ۳۲ تا ۳۴ سوره ابراهیم «اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَکُمْ وَسَخَّرَ لَکُمُ الْفُلْکَ لِتَجْرِیَ فِی الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَسَخَّرَ لَکُمُ الْأَنْهَارَ» (۳۲)، «وَسَخَّرَ لَکُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دَائِبَیْنِ وَسَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَالنَّهَارَ» (۳۳)، «وَآتَاکُمْ مِنْ کُلِّ مَا سَأَلْتُمُوهُ وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ الْإِنْسَانَ لَظَلُومٌ کَفَّارٌ» (۳۴) را در هر صبح و شام با خلوص نیت، توجه به خدا و معنی آن در زمان خواب بخواند و در زمان آمدن به خانه خود و منزل دوستان و خویشان و در وقت دیدن چهارپایان و… قرائت کند از هر چیزی که بترسد ایمن خواهد شد و برکت فراوانی مشاهده خواهد نمود» (۱۲).
ثواب خواندن سوره ابراهیم
از رسول خدا (ص) نقل شده است که «هر کسی سوره ابراهیم و حجر را بخواند ده برابر تعداد افرادی که به پرستش بتها مشغول بودهاند و افرادی که بتها را نپرستیدهاند پاداش به او عطا خواهد شد» (۱۳).
سخن پایانی
سوره ابراهیم یکی از سورههای قرآن کریم است که با حروف «الر» آغاز میشود. در روایات آمده است که خواندن سوره ابراهیم موجب اعطای پاداش فراوان و در امان ماندن از بلاها خواهد شد. از آثار و برکات خواندن سوره ابراهیم ذکر شده که برای آسانی آموزش، در امان بودن از چیز ترسناک و درمان درد مفاصل مفید خواهد بود. با توجه به موارد بیان شده در این پُست میتوان به این مهم دست یافت که خواندن سوره ابراهیم علاوه بر مزایا و آثار دنیوی دارای آثار فراوان اخروی نیز می باشد و تداوم در خواندن آن میتواند آثار ملموسی از خود برجای گذارد.
پینوشت
۱.دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ۱۳۷۷ ش، ج۲، ص ۱۲۴۰.
- معرفت آموزش علوم قرآن، ج۱، ص ۱۶۶.
- خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ۱۳۷۷ ش، ج۲، ص ۱۲۴۰.
- همان.
- تفسیر نمونه، ج۱۰، ص ۳۰۳.
- ثوابالاعمال و عقابالاعمال، ص ۲۸۶.
- تفسیر برهان، ج۷، ص ۳۵۸.
- همان.
- خواصالقرآن، همایون پورصائب، ص ۷۴.
- خواص آیات قرآن ، ص ۹۶.
- همان.
- همان، ص ۹۷.
- مجمعالبیان، ج۴، ص ۱۹۳.