فضیلت، آثار و برکات خواندن سوره انفال
سوره انفال هشتمین سوره از قرآن کریم است و در مدینه بر رسول خدا (ص) نازل شد. این سوره در جزء نهم و دهم قرآن جای دارد و روایات بسیاری به فضائل و آثار خواندن این سوره اشاره کرده اند. قرائت سوره انفال موجب اعطای پاداش فراوان، پاک شدن از گناهان و دوری از نفاق خواهد شد. در روایات از آثار و برکات قرائت سوره انفال میتوان به محبوبیت در میان مردم، شادی و خوشدلی و رفع مشکلات اشاره کرد. در این مقاله سعی داریم به فضیلتها و آثار و برکات خواندن این سوره بپردازیم، با ما همراه باشید.
معرفی سوره انفال و ویژگیهای آن
دلیل «نامیدن سوره انفال بدین نام آن است که در آیه اول این سوره به احکام انفال که بهمعنی غنیمتهای جنگ و ثروتهای عمومی است، اشاره شده است» (۱). از دیگر نامهای «سوره انفال بدر است؛ زیرا این سوره در مورد غَزوه بَدر نازل شد» (۲). برخی از «مفسران معتقدند که سوره انفال زمانی نازل شد که در غزوه بدر در بین مسلمانان بهدلیل تقسیم غنائم اختلاف به وجود آمد» (۳).
نام دیگر «این سوره «سوره الجهاد» است زیرا بعد از نزول آن رسول خدا (ص) برای تقویت روحیه رزمندگان در جنگها دستور میداد که این سوره را تلاوت کنند» (۴). سوره انفال از سورههای «مدنی قرآن است و در ترتیب نزول سوره هشتاد و هشتمین است که بر رسول خدا (ص) نازل شده است(۵). سوره انفال «بعد از سوره بقره و قبل از سوره آلعمران نازل شده است» (۶). این سوره «دارای ۷۵ آیه بوده و از ۱۲۴۴ کلمه تشکیل شده است و ۵۳۸۸ حرف دارد. از « نظر حجمی سوره انفال در گروه سورههای مَثانی و از سورههای متوسط قرآن بهشمار میرود. این سوره در ردیف سورههای بلند قرآن جای دارد و نیم جزء از قرآن را دربر میگیرد»(۷). برخی به سبب «نداشتن فاصله میان سوره انفال و توبه (سوره بعد از انفال) بهدلیل اینکه سوره توبه بسمالله ندارد این دو سوره را یکی دانستهاند» (۸) و « این دو سوره را قرینتین نامیدهاند» (۹).
فضیلت خواندن سوره انفال در روایات
خواندن سوره انفال فضایل فراوانی دارد که در روایتهایی از رسول خدا (ص) و ائمه (ع) به آنها اشاره شده است. در ادامه فضایل این سوره قرآن را بیان میکنیم.
پاداش فراوان و آمرزش گناهان
از رسول خدا (ص) روایت شده است که «هر کس سورههای انفال و توبه را بخواند من برای او در روز قیامت شفاعتکننده و گواهیدهنده خواهم بود در مورد اینکه او دور از نفاق بوده و به تعداد همه مردان و زنان منافق موجود در دنیا به او ده حسنه و پاداش عطا میشود و تعداد ده گناه از او پاک شده و ده درجه به بالا برده میشود و عرش و حاملان آن در روزهای زندگانی او در دنیا به او سلام خواهند فرستاد» (۱۰).
دوری از نفاق
از امام صادق (ع) نقل است که «هر کسی سورههای انفال و برائت را در هر ماه قرائت کند دچار نفاق نخواهد شد و او از پیروان راستین امیرالمؤمنین علی (ع) خواهد بود» (۱۱).
بهرهمندی از مائدههای بهشتی و دوری از روح نفاق
از ابابصیر نقل است که امام صادق (ع) فرمودند که «هرکسی سورههای انفال و برائت را در هر ماه قرائت کند هرگز روح نفاق وارد وجود او نخواهد شد و از پیروان حقیقی امیرالمؤمنین علی (ع) خواهد بود و در روز رستاخیز از غذاهای بهشتی به همراه شیعیان بهره میگیرد تا زمانی که مردم از حساب خود آسوده شوند» (۱۲).
شفاعت بزرگان
در روایتی دیگر آمده است که امام صادق (ع) فرمودند که «هر کسی دو سوره انفال و توبه را در هر ماه بخواند هیچگاه نفاق به او وارد نخواهد شد و در میان بزرگان مورد شفاعت قرار میگیرد» (۱۳).
آثار و برکات خواندن سوره انفال
از جمله آثار و برکات قرائت سوره انفال که در روایات به آنها اشاره شده است، میتوان موارد زیر را نام برد.
برای خلاصی از زندان
از امام صادق (ع) روایت شده است که «هر کس در بند و زندان باشد یا گرفتار ظالمی شده باشد اگر سوره انفال را ۷ مرتبه با ایمان، خلوص نیت، توجه به خدا و معنی آیات آن قرائت کند، خلاص خواهد شد» (۱۴).
برای شادمانی و خوشدلی
جهت شادمانی و خوشدلی آمده است که «اگر کسی آیه ۱۰ سوره انفال «وَمَا جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرَى وَلِتَطْمَئِنَّ بِهِ قُلُوبُکُمْ وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ» را در روز بیست و هفتم ماه رمضان بر قطعهای کاغذ با خلوص نیت، توجه به خدا و معنی آیه بنویسد و آن را درون نگین قرار دهد، هر فردی که آن نگین را با خود داشته باشد همواره شاد و خوشدل خواهد بود و بر همه دشمنان پیروز میشود و اگر فردی این آیه را با نیت خالص، توجه به خدا و معنی آن ورد خود کند بر دشمنان پیروز خواهد شد» (۱۵).
غلبه بر دشمن
برای غلبه بر دشمن از امام صادق (ع) نقل است که «هر کس سوره انفال را بنویسد و آن را به بازوی خود ببندد زمانی که به نزد حاکمی برود حق خود را خواهد گرفت و خواسته او برآورده میشود و با هر کسی منازعه کند پیروز و خوشحال خواهد شد و این نوشته به مانند حصار محکمی برای او خواهد بود» (۱۶).
برای محبوبیت در میان مردم
ذکر شده است که برای محبوب شدن در نزد مردم « هرکسی در روزجمعه اول ماه رمضان در بین نماز ظهر و عصر و در حالی که طهارت داشته باشد آیات ۶۲ و ۶۳ سوره انفال «وَإِنْ یُرِیدُوا أَنْ یَخْدَعُوکَ فَإِنَّ حَسْبَکَ اللَّهُ هُوَ الَّذِی أَیَّدَکَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤْمِنِینَ» (۶۲) «وَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنْفَقْتَ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا مَا أَلَّفْتَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَکِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَیْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ» (۶۳) را بر سه قطعه پارچه سبز، زرد و سرخ بنویسد و آنها را با خود به همراه داشته باشد در میان مردم محبوب خواهد شد و هرکسی او را ببیند دوست او گردد» (۱۷).
درمان بخل و سختی دل
آمده است که «هرکسی که بخواهد سختی دل او از بین رود و از بخل رهایی پیدا کند و بر طاعت و عبادت ترغیب شود از آرد جو خالص خمیر درست کند بدون نمک و از آن نان بپزد و قبل از طلوع آفتاب با خلوص نیت، توجه به خدا و معنی آن ۷ مرتبه آیه ۲ سوره انفال «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ» را بر آن قرص نان با قلمی که سیاه نباشد بنویسد و آن روز را روزه بگیرد و با آن قرص نان افطار کند به خواسته خود خواهد رسید» (۱۸).
برای رفع مشکلات
آمده است که «هر کسی با اعتقاد و ایمان آیات ۶۶ الی ۷۵ سوره انفال را به مدت یک هفته از روز شنبه بعد از هر نمازی با خلوص نیت، توجه به خدا و معنی آیات بخواند خداوند همه کارها را بر او آسان مینماید و او را از مشکلات و سختیها رها میکند» (۱۹).
ادای قرض
در روایات آمده است که « هر کس آیه ۶۶ سوره انفال «الْآنَ خَفَّفَ اللَّهُ عَنْکُمْ وَعَلِمَ أَنَّ فِیکُمْ ضَعْفًا فَإِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ مِائَهٌ صَابِرَهٌ یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ وَإِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ أَلْفٌ یَغْلِبُوا أَلْفَیْنِ بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابرین» را بعد از هر نماز واجبی به مدت یک هفته بخواند به گونهای که ابتدای آن نمازی که این آیات پس از آن قرائت میشود اگر در روز جمعه باشد، خداوند وام و قرض را از گردن او بر خواهد داشت» (۲۰).
کلام پایانی
سوره انفال یکی از سورههای متوسط قرآن است که ۷۵ آیه دارد. در روایاتی از پیامبر (ص) و ائمه (ع) به فضایل و خواص این سوره مبارکه قرآن اشاره شده است از فضایل این سوره بهرهمندی از مائدههای بهشتی و شفاعت بزرگان است. از آثار و برکات خواندن این سوره نیز برای درمان بخل و سنگی دل، غلبه بر دشمن و رهایی از زندان مفید است. با توجه به مطالب ذکر شده توصیه میشود از خواندن سوره انفال در در طول روز و بعد از نمازهای یومیه غافل نشویم.
کاری از تحریریه ستاد اقامه نماز
پینوشت
- سوره انفال، ص ۶۹۷.
- سیوطی، الاتقان، ۱۴۲۱ ق، ج۱، ص ۱۹۷.
- طبرسی، مجمعالبیان، ۱۳۹۰، ج۲، ص ۷۹۵.
- طبری، تاریخ طبری، ۱۴۱۷ ق، ج۳، ص ۱۹۹.
- معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ ش، ج۲، ص ۱۶۶.
- حسینیزاده و خامهگر، سوره انفال، ص ۲۴.
- خرمشاهی، سوره انفال، ص ۱۲۳۸.
- آلوسی، روحالمعانی، ۱۴۱۵ ق، ج۱۰، ص ۲۳۰.
- سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ ق، ج۴، ص ۱۲۰.
- مستدرکالوسائل، ج۴، ص ۳۴۰.
- تفسیر برهان، ج ۶، ص ۲.
- همان.
- مستدرکالوسائل، ج۴، ص ۳۴۱.
- خواص آیات قرآن، ص ۸۳.
- همان، ص ۸۴.
- تفسیر برهان، ج۶، ص ۲.
- خواص آیات قرآن، ص ۸۴.
- همان.
- همان.
- همان، ص ۶۹.