نحوه خواندن نماز امام حسین علیه السلام
نام امام حسین علیه السلام، همواره یادآور اخلاص و بندگی بی قید و شرط است. بندگی به سبک ابراهیم – خلیل الله – و گذشتن از عزیزترین و باارزش ترین متعلقات و دارائی‌ها در راه معبود بی‌همتا. عزت سید الشهدا، بر هیچ کس پوشیده نیست. به همین دلیل است که هرگاه، شیعیان و دوستداران اباعبدالله، به منبعی برای توسل و تقرب و رسیدن به آرامش و صبر احتیاج پیدا می کنند، توسل به امام حسین علیه السلام، یکی از نسخه های شفابخش برای دلهای بیقرار آنهاست. نماز امام حسین علیه السلام، یکی از این راههای توسل است که موضوع نوشتار حاضر قرار گرفته. برای آشنایی با نحوه‌ی خواندن این نماز، با ما همراه باشید.
نحوه خواندن نماز امام حسین
نماز امام حسین، چهار رکعت است که به صورت دو نماز دو رکعتی خوانده می شود. به این طریق که در هر رکعت، پنجاه مرتبه سوره حمد و پس از آن، پنجاه مرتبه سوره توحید خوانده می شود.
سپس به رکوع رفته و پس از گفتن ذکر رکوع، ده مرتبه سوره حمد و ده مرتبه سوره توحید خوانده می شود. پس از سر برداشتن از رکوع، دوباره ده مرتبه سوره حمد و ده مرتبه سوره توحید خوانده می شود.
در سجده ها و نیز هنگام نشستن میان دو سجده نیز، ده مرتبه سوره حمد و ده مرتبه سوره توحید خوانده می شود.
پس از پایان چهار رکعت و سلام نماز، این دعا خوانده می شود:
اَللّهُمَّ اَنْتَ الَّذِی اسْتَجَبْتَ لاِدَمَ وَ حَوّا، اِذْ قالا: «رَبَّنا ظَلَمْنا اَنْفُسَنا وَاِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَ تَرْحَمْنا لَنَکونَنَّ مِنَ الْخاسِرینَ»، وَ ناداک نُوحٌ فَاسْتَجَبْتَ لَهُ، وَ نَجَّیتَهُ وَاَهْلَهُ مِنَ الْکرْبِ الْعَظیمِ، وَ اَطْفَاْتَ نارَ نَمْرُودَ عَنْ خَلیلِک اِبْراهیمَ، فَجَعَلْتَها «بَرْداً وَسَلاماً»،
خدایا تو کسی هستی که دعای حضرت آدم و حوا را اجابت نمودی، آن هنگام که گفتند: «پروردگارا ما به خود ستم کردیم و اگر تو ما را نیامرزی و به ما رحم نکنی، ما حتماً از زیانکاران خواهیم بود، و زمانی که حضرت نوح تو را ندا کرد و تو او را اجابت نمودی و او و اهلش را از گرفتاری بزرگ رهانیدی و آتش نمرود را از خلیلِ خود، ابراهیم خاموش کرده و آن را سرد و سلامت قرار دادی،
وَ اَنْتَ الَّذِی اسْتَجَبْتَ لاَیوبَ، اِذْ نادی «رَبِّ مَسَّنِی الضُّرُّ وَ اَنْتَ اَرْحَمُ الرّاحِمینَ»، فَکشَفْتَ ما بِهِ مِنْ ضُرٍّ، وَ آتَیتَهُ اَهْلَهُ وَ مِثْلَهُمْ مَعَهُمْ رَحْمَهً مِنْ عِنْدِک، وَ ذِکری لِاُولِی الاَلْبابِ، وَ اَنْتَ الَّذِی اسْتَجَبْتَ لِذِی النُّونِ، حینَ ناداک «فِی الظُّلُماتِ اَنْ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ، سُبْحانَک اِنّی کنْتُ مِنَ الظّالِمینَ»، فَنَجَّیتَهُ مِنَ الْغَمِّ
و تو کسی هستی که دعای حضرت ایوب را مستجاب نمودی، هنگامی که ندا سر داد: پروردگارا! من دچار رنج و محنت شده‌ام و تو مهربانترین مهربانان هستی! و تو بودی که محنتِ او را برطرف کردی و خانواده‌اش را به او عطا نمودی و مانندشان را نیز به همراه آنها (اضافه تر) به او بخشیدی از روی رحمتی از جانب خودت و تذکری برای خردمندان، و تو همانی که دعای ذوالنون (حضرت یونس علیه السلام) را اجابت فرمودی هنگامی که ندا کرد تو را در تاریکیها: «که معبودی جز تو نیست، پاک و منزهی تو و من از ستمکارانم» و تو او را از اندوه و غم نجات دادی
وَاَنْتَ الَّذِی اسْتَجَبْتَ لِمُوسی وَهارُونَ دَعْوَتَهُما، حینَ قُلْتَ: «قَدْ اُجیبَتْ دَعْوَتُکما» فَاسْتَقیما. وَاَغْرَقْتَ فِرْعَوْنَ وَقَوْمَهُ، وَغَفَرْتَ لِداوُدَ ذَنْبَهُ، وَتُبْتَ عَلَیهِ رَحْمَهً مِنْک وَذِکری، وَفَدَیتَ اِسْماعیلَ «بِذِبْح عَظیم» بَعْدَ ما اَسْلَمَ، «وَتَلَّهُ لِلْجَبینِ»، فَنادَیتَهُ بِالْفَرَجِ وَالرَّوْحِ،
و تو هستی که دعای موسی و هارون را اجابت کردی زمانی که فرمودی: «دعایتان مستجاب شد» پس استقامت ورزید و فرعون و قومش را غرق کردی و برای داود گناهش را آمرزیدی و به خاطر رحمتی که داشتی و اندرز گرفتن (سایرین) توبه اش را پذیرفتی و برای اسماعیل، فدا کردی « قربانی بزرگ» پس از آن که تسلیم فرمان تو شد و (پدرش) پیشانی او را بر خاک نهاد و تو او را به گشایش و رحمت ندا فرمودی،
وَ اَنْتَ الَّذی ناداک زَکرِیا نِدآءً خَفِیاً، فَقالَ «رَبِّ اِنّی وَهَنَ الْعَظْمُ مِنّی، وَاشْتَعَلَ الرَّاْسُ شَیباً، وَلَمْ اَکنْ بِدُعآئِک رَبِّ شَقِیاً»، وَقُلْتَ: «یدْعُونَنا رَغَباً وَ رَهَباً وَکانُوا لَنا خاشِعینَ»
و تو هستی آن خدایی که حضرت زکریا در نهان تو را ندا کرد و گفت: «پروردگارا! استخوانم سست شده و موی سرم سپید گشته و پروردگارم! من در زمینه دعای تو (در گذشته) محروم نبوده ام و تو فرمودی «می خوانند ما را از روی رغبت و ترس و برای ما خاشع بودند»
وَاَنْتَ الَّذِی اسْتَجَبْتَ لِلَّذینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ، لِتَزیدَهُمْ مِنْ فَضْلِک، فَلا تَجْعَلْنی مِنْ اَهْوَنِ الدّاعینَ لَک، وَالرّاغِبینَ اِلَیک، وَاسْتَجِبْ لی کمَا اسْتَجَبْتَ لَهُمْ بِحَقِّهِمْ عَلَیک، فَطَهِّرْنی بِتَطْهیرِک، وَتَقَبَّلْ صَلاتی وَدُعآئی بِقَبُول حَسَن، وَطَیبْ بَقِیهَ حَیاتی، وَطَیبْ وَفاتی، وَاخْلُفْنی فیمَنْ اَخْلُفُ، وَاحْفَظْنی یا رَبِّ بِدُعآئی، وَاجْعَلْ ذُرِّیتی ذُرِّیهً طَیبَهً، تَحُوطُها بِحِیاطَتِک، بِکلِّ ما حُطْتَ بِهِ ذُرِّیهَ اَحَد مِنْ اَوْلِیآئِک وَاَهْلِ طاعَتِک، بِرَحْمَتِک یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ،
و تو هستی آن خدایی که مستجاب کردی برای آنان که ایمان آورده و اعمال صالح انجام دادند تا از فضل خود بر آنها بیفزایی. پس مرا از خوارترین و پست ترین دعا کنندگانِ خود و مشتاقان درگاهت قرار مده و دعای مرا مستجاب فرما همانطور که دعای آنان را مستجاب فرمودی و تو را به حق ایشان بر خودت که مرا پاک گردان به پاک کردن خودت و نماز و دعایم را قبول فرما با بهترین پذیرش، و باقیمانده زندگیم را پاکیزه و خوش گردان و وفاتم را پاکیزه و خوش گردان و خلیفه من باش در میان آنان که بجای گذارم و پروردگارا! مرا نگهداری کن با دعایم و فرزندانم را فرزندانی پاکیزه قرار ده و در برگیر آنها را به در برگرفتن خودت به همه آنچه که با آنها دربرمی گیری فرزندان یکی از دوستان خود و فرمانبردارانت را. به رحمتت ای مهربانترین مهربانان؛
یا مَنْ هُوَ عَلی کلِّ شَیء رَقیبٌ، وَلِکلِّ داع مِنْ خَلْقِک مُجیبٌ، وَمِنْ کلِّ سآئِل قَریبٌ، اَسْئَلُک یا لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، اَلْحَی الْقَیومُ، اَلاَحَدُ الصَّمَدُ الَّذی «لَمْ یلِدْ وَلَمْ یولَدْ، وَلَمْ یکنْ لَهُ کفُواً اَحَدٌ»، وَبِکلِّ اسْم رَفَعْتَ بِهِ سَمآئَک، وَفَرَشْتَ بِهِ اَرْضَک، وَاَرْسَیتَ بِهِ الْجِبالَ، وَاَجْرَیتَ بِهِ الْمآءَ، وَسَخَّرْتَ بِهِ السَّحابَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ وَاللَّیلَ وَالنَّهارَ، وَخَلَقْتَ الْخَلائِقَ کلَّها،
ای کسی که بر هر چیز نگهبانی و هر که از آفریدگانت که تو را بخواند، او را اجابت کنی و به هر کسی که از تو می خواهد، قرابت و نزدیکی به تو را می خواهم. ای که معبودی جز تو نیست، زنده پاینده، یکتای بی نیازی که نه فرزندی دارد و نه فرزند کسی است و هیچ کس برایش، همتایی نیست، و به حق هر نامی که آسمانت را بدان بلند کردی و زمینت را بدان گسترانیدی و کوهها را بدان محکم و پابرجا کردی و آب را بدان روان کردی و ابرها و خورشید و ماه و ستاره ها و شب و روز را بدان تسخیر کردی و همه آفریدگان را بدان آفریدی.
اَسْئَلُک بِعَظَمَهِ وَجْهِک الْعَظیمِ، اَلَّذی اَشْرَقَتْ لَهُ السَّمواتُ وَالاْرْضُ، فَاَضائَتْ بِهِ الظُّلُماتُ، اِلاّ صَلَّیتَ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَکفَیتَنی اَمْرَ مَعاشی وَمَعادی، وَاَصْلَحْتَ لی شَاْنی کلَّهُ، وَلَمْ تَکلْنی اِلی نَفْسی طَرْفَهَ عَین، وَاَصْلَحْتَ اَمْری وَاَمْرَ عِیالی، وَکفَیتَنی هَمَّهُمْ، وَاَغْنَیتَنی وَاِیاهُمْ مِنْ کنْزِک وَخَزآئِنِک، وَسَعَهِ فَضْلِک الَّذی لا ینْفَدُ اَبَداً، وَاَثْبِتْ فی قَلْبی ینابیعَ الْحِکمَهِ الَّتی تَنْفَعُنی بِها، وَتَنْفَعُ بِها مَنِ ارْتَضَیتَ مِنْ عِبادِک،
از تو می‌خواهم به بزرگی ذات بزرگت که برایش آسمانها و زمین تابناک شد و بدان تاریکیها روشنی گرفت که درود فرستی بر محمّد و آل محمّد و (پس از آن) امر معاش و معاد مرا کفایت کنی و همه کارهایم را اصلاح کنی و مرا چشم برهم زدنی بخودم وامگذاری و کار من و کار خانواده ام را اصلاح کنی و از من، اندوه ایشان را کفایت کنی و من و ایشان را از گنجینه خود و خزینه هایت و فراخی فضلت که هرگز پایان نپذیرد، بی نیاز گردانی و در دلم چشمه های حکمتی را پابرجا نمایی که سود دهی مرا بدان سود دهی و هر که را که پسندیده ای از بندگانت بدان سود دهی.
وَاجْعَلْ لی مِنَ الْمُتَّقینَ فی آخِرِ الزَّمانِ اِماماً، کما جَعَلْتَ اِبْراهیمَ الْخَلیلَ اِماماً، فَاِنَّ بِتَوْفیقِک یفُوزُ الْفآئِزُونَ، وَیتُوبُ التّآئِبُونَ، وَیعْبُدُک الْعابِدُونَ، وَبِتَسْدیدِک یصْلُحُ الصّالِحُونَ الْمُحْسِنُونَ الْمُخْبِتُونَ، اَلْعابِدُونَ لَک، اَلْخائِفُونَ مِنْک، وَبِاِرْشادِک نَجَا النّاجُونَ مِنْ نارِک، وَاَشْفَقَ مِنْهَا الْمُشْفِقُونَ مِنْ خَلْقِک، وَ بِخِذْلانِک خَسِرَ الْمُبْطِلُونَ، وَهَلَک الظّالِمُونَ، وَغَفَلَ الْغافِلُونَ،
و برایم از مردمان با تقوا در آخرالزمان امامی قرار بده همانگونه که ابراهیم خلیل را امام قرار دادی زیرا رستگاران به توفیق تو رستگار شوند و توبه کنندگان نیز به توفیق تو توبه کنند و عبادت کنندگان نیز به توفیق تو عبادتت کنند و به تأیید و یاری تو شایسته گردند. مردمان شایسته، نیکوکار و فروتن و آنان که تو را عبادت می کنند و از تو ترسانند، و با ارشاد و راهنمایی تو نجات یابند، نجات یافتگان از آتش دوزخت و در هراسند از آن هراسناکان از آفریدگانت و اهل باطل، بوسیله خوار کردن تو زیانکار شوند و ستمکاران هلاک شدند و بیخبران غافل شدند،
اَللّهُمَّ آتِ نَفْسی تَقْویها، فَاَنْتَ وَلِیها وَمَوْلیها، وَاَنْتَ خَیرُ مَنْ زَکیها، اَللّهُمَّ بَینْ لَها هُداها، وَاَلْهِمْها تَقْویها، وَبَشِّرْها بِرَحْمَتِک حینَ تَتَوَفّاها، وَنَزِّلْها مِنَ الْجِنانِ عُلْیاها، وَطَیبْ وَفاتَها وَمَحْیاها، وَاَکرِمْ مُنْقَلَبَها وَمَثْویها، وَمُسْتَقَرَّها وَمَاْویها، فَاَنْتَ وَلِیها وَمَوْلیها.
خدایا به نفس من پرهیزکاریش را عطا فرما که تویی اختیار دار و سرپرستش، و تو بهترین کسی هستی که پاکیزه اش کردی، خدایا هدایتش را برایش آشکار کن و تقوایش را به او الهام کن و هنگام وفاتش به رحمت خود نویدش ده و به او در بلندترین جاهای بهشت منزل ده و وفات و زندگیش را گوارا کن و جای بازگشت و منزلگاه و قرارگاه و مأوایش را گرامی دار که براستی تو اختیاردار و سرپرستش هستی.
زمان و مکان خواندن
طبق آنچه که در کتاب سید بن طاووس آمده، مستحب است که نماز امام حسین علیه السلام در روز جمعه[۱] و همچنین (با تفاوت کمی در بخش پایانی دعای پایانی نماز) در روز نیمه شعبان و در کنار ضریح مطهر ابا عبدالله الحسین[۲] خوانده شود. لیکن، خواندن آن در سایر اماکن مثل مساجد و منازل، منعی ندارد.
منبع و سند این نماز
علامه مجلسی رحمه الله علیه در کتاب بحارالانوار، جلد ۸۸، صفحه ۱۸۶ و سید بن طاووس علیه الرحمه در کتاب جمال الاسبوع، صفحه ۲۷۱ این نماز را توصیف کرده اند.
نماز امام حسین(ع) برای برآورده شدن حاجت
چهار رکعت نماز (دو نماز دو رکعتی) به نیت نماز امام حسین خوانده می شود به این صورت که؛
- در رکعت اول بعد از خواندن سوره حمد، ۷ مرتبه ذکر؛«حسبنا الله و نعم الوکیل» گفته می شود.
- در رکعت دوم بعد از قرائت سوره حمد ۷ مرتبه ذکر؛«ما شاء الله لا قوّه الاّ بالله» را بگویید.
- در رکعت سوم بعد از خواندن سوره حمد ۷ مرتبه ذکر؛ «لا اله الاّ انت سبحانک انّی کنت منَ الظّالمین» گفته می شود.
- در رکعت چهارم بعد از قرائت سوره حمد ۷ مرتبه این ذکر را بگویید: «افوض أمری الی الله انّ الله بصیر بالعباد»
و بعد از پایان نماز حاجات خود را از خداوند متعال طلب کنید.
نماز دیگر امام حسین علیه السلام برای حاجت
در جمال الاسبوع چنین آمده است که نماز دیگری برای امام حسین علیه السلام نقل شده که باید در روز جمعه خوانده شود و کیفیت خواندن آن بدین شرح است:
چهار رکعت نماز که در هر رکعت بعد از خواندن سوره حمد، ۲۵ مرتبه سوره توحید خوانده می‌شود و بعد از سلام نماز، این دعا خوانده می شود:
اَللّهُمَّ اِنّى اَتَقَرَّبُ اِلَیْکَ بِجُودِکَ وَکَرَمِکَ وَاَتَقرَّبُ اِلَیْکَ بِمُحَمَّد عَبْدِکَ وَرَسُولِکَ
خدایا من تقرب جویم به درگاهت به وسیله بخشش و کرمت و تقرب جویم به درگاهت به وسیله محمد بنده و فرستاده ات
وَاَتَقَرَّبُ اِلَیْکَ بِمَلائِکَتِکَ الْمُقَرَّبینَ وَ اَنْبِیآئِکَ وَ رُسُلِکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد عَبْدِکَ وَرَسُولِکَ وَ عَلى آلِ مُحَمَّد
و تقرب جویم به درگاهت به وسیله فرشتگان مقرب و پیمبران و رسولانت که درود فرستى بر محمّد بنده و فرستاده ات و بر خاندان محمد
وَ اَنْ تُقیلَنى عَثْرَتى وَ تَسْتُرَ عَلَىَّ ذُنُوبى وَ تَغْفِرَها لى وَ تَقْضِىَ لى حَوآئِجى وَ لا تُعَذِّبْنى بِقَبیح کانَ مِنّى
و این که از لغزشم درگذرى و گناهانم را بپوشانى و آنها را بیامرزى و حاجتهایم را برآورى و به عمل قبیحی که از من سر زده مرا عذاب نکنی
فَاِنَّ عَفْوَکَ وَ جُودَکَ یَسَعُنى اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ.
زیرا که گذشت و بخشش تو چنان هست که مرا فرا گیرد، همانا تو بر هر کارى توانایى.
در پایان دعا، حاجت خود را از خداوند بطلبید.
کاری از تحریریه ستاد اقامه نماز
پی نوشت ها
- سید بن طاووس، علی بن موسی، جمال الأسبوع بکمال العمل المشروع، ص ۲۶۳ و ۲۷۱، قم، دار الرضی، چاپ اول، ۱۳۳۰ق.
- سید بن طاووس، رضی الدین علی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج ۲، ص ۷۱۴ – ۷۱۵، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
