آیات نمازی – آیه ۴۵ سوره عنکبوت
خداوند در آیه ۴۵ سوره عنکبوت، قرائت قرآن و نماز را دستور داده و نماز را به عنوان عامل بازدارنده ای از کارهای زشت و منکرات معرفی مینماید. سپس از آگاهی خود بر اعمال و کردار بندگان سخن میگوید.
متن آیه ۴۵ سوره عنکبوت
اتْلُ مَا أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنَ الْکِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاهَ ۖ إِنَّ الصَّلَاهَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ ۗ وَلَذِکْرُ اللَّهِ أَکْبَرُ ۗ وَاللَّهُ یَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ
ترجمه
(ای رسول ما) آنچه را که از کتاب (آسمانی قرآن) بر تو وحی شد (بر خلق) تلاوت کن و نماز را (که بزرگ عبادت خداست) به جای آر، که همانا نماز است که (اهل نماز را) از هر کار زشت و منکر باز میدارد و همانا ذکر خدا بزرگتر (و برتر از حدّ اندیشه خلق) است، و خدا به هر چه (برای خشنودی او و به یاد او) کنید آگاه است.
قرائت و تفسیر کوتاه صوتی
تفسیر آیه ۴۵ سوره عنکبوت – تفسیر نور
در این آیه خداوند به پیامبرش دستور تلاوت قرآن و نماز را در کنار هم داده و این به خاطر آن است که قرآن و نماز دو منبع نیروبخش مىباشند. خداوند که به پیامبرش از یک مسئولیّت سنگین خبر مىدهد، «إِنَّا سَنُلْقِی عَلَیْکَ قَوْلًا ثَقِیلًا» به او مىفرماید: براى انجام این مسئولیّت سنگین، از دو منبع نیروبخش کمک بگیر: یکى تلاوت قرآن. «وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلًا» و دیگرى نماز شب. «إِنَّ ناشِئَهَ اللَّیْلِ هِیَ أَشَدُّ وَطْئاً وَ أَقْوَمُ قِیلًا»
البتّه علاوه بر این آیه، نماز و قرآن، بارها در کنار هم آمده است؛ از جمله: «یَتْلُونَ کِتابَ اللَّهِ وَ أَقامُوا الصَّلاهَ» «۴» و «یُمَسِّکُونَ بِالْکِتابِ وَ أَقامُوا الصَّلاهَ» براى جمله «لَذِکْرُ اللَّهِ أَکْبَرُ» چند معنا بیان شده است: الف: نماز، بزرگترین ذکر الهى است. به دلیل آیهى «أَقِمِ الصَّلاهَ لِذِکْرِی» «۶» که نماز را ذکر خداوند مىداند. ب: یاد خدا (و حضور قلب)، بالاتر از ظاهر نماز است. ج: یاد خدا براى انسان از همه کارها برتر است. د: یاد خدا، براى جلوگیرى از فحشا و منکر بالاتر از هر اهرم دیگر است. ه: یاد خدا از شما، بزرگتر از یاد شما از خدا است. (البتّه این معنا با توجّه به روایات در ذیل آیه «فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ» برداشت شده است.
به پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله گفته شد: فلانى هم نماز مىخواند و هم خلاف مىکند، فرمود: «ان صلاته تنهاه یوما» «۹» بالاخره نماز او روزى نجاتش خواهد داد.
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کسى دوست دارد قبولى یا ردّ نمازش را بداند، ببیند نمازش او را از فحشا و منکر باز داشته است یا نه. سپس امام علیه السلام فرمود: «فبقدر ما منعته قبلت منه» «۱۰» به اندازهاى که نماز، انسان را از منکرات باز مىدارد، به همان اندازه قبول مىشود.
پیام ها و نکات
- تنها آشنایى با مفاهیم، تلاوت و آموزش قرآن کافى نیست، بلکه عمل لازم است. «اتْلُ- أَقِمِ»
- قرآن و نماز، در رأس برنامههاى تربیتى است. «اتْلُ- أَقِمِ»
- رابطه پیامبر با مردم از طریق تلاوت آیات قرآن و ابلاغ اوامر خداوند به آنان و رابطه او با خدا از طریق عبادت و نماز است. «اتْلُ- أَقِمِ»
- در تبلیغ و ارشاد، حکمت و آثار دستورها دینى را بیان کنیم. «أَقِمِ الصَّلاهَ إِنَّ الصَّلاهَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ»
- در پیشگاه خداوند، نماز از عظمت و جایگاه خاصّى برخودار است. «أَقِمِ الصَّلاهَ إِنَّ الصَّلاهَ» (تکرار کلمهى «صلاه»)
- نقش اصلاحى نماز در فرد و جامعه حدسى و پیشنهادى نیست، بلکه قطعى است. «إِنَّ الصَّلاهَ» (کلمهى «انّ» و جملهى اسمیه)
- اگر نمازِ انسان، او را از فحشا و منکر باز نداشت، باید در قبولى نماز خود شک کند. «إِنَّ الصَّلاهَ تَنْهى»
- گسترش کارهاى نیک و معروف، به طور طبیعى مانع رشد منکر است.«الصَّلاهَ تَنْهى»
- علم خداوند، ضامن اجراى صحیح دستورهاى اوست. «وَ اللَّهُ یَعْلَمُ ما تَصْنَعُونَ»
- در نماز، انواع راز و رمزها، هنرها و سلیقهها نهفته است. «ما تَصْنَعُونَ»
دانلود فایل صوتی تفسیر سوره عنکبوت آیه ۴۵
آرشیو آیات نمازی