تعقیبات مخصوص نماز ظهر و عصر
تعقیبات نماز به مجموعه ای از دعاها و اذکار و عباداتی گفته می شود که انسان بعد از خواندن نمازهای واجب به جای می آورد. طلب حاجت و دعاکردن بعد از نماز، از جمله اعمال محبوب در نزد خداوند متعال است چنانچه امام صادق علیه السلام می فرمایند: «به درستى که خداوند نمازهاى واجب را در محبوبترین اوقات واجب کرد، پس حاجات خود را بعد از نمازهایتان بخواهید.»[۱] بهترینِ این دعاها و اذکار، آن هایی است که از قول معصومین علیهم السلام روایت شده و جزو سیره ی عبادی ایشان بوده است. در این مقاله قصد داریم تا به تعقیبات مخصوص نماز ظهر و عصر بپردازیم. با مت همراه باشید.
فضیلت انجام تعقیبات نماز از منظر روایات
- قال الصادق علیه السلام: الدعاء بعد الفریضه افضل من الصلوه تنفلا: دعا کردن بعد از نمازهای واجب ، از خواندن نماز نافله نیز برتر است.[۲]
- قال الصادق علیه السلام: یستجاب الدعاء فى اربعه مواطن : فى الوتر و بعد الفجر و بعد الظهر و بعد المغرب: دعا در چهار زمان مستجاب می شود: در نماز وتر و پس از نماز صبح و بعد از نماز ظهر و پس از نماز مغرب [۳]
- رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: «و در اوقاتِ ادای نمازهایتان، دستهاى خود را برای دعا به سوى خدای تعالی بلند کنید، زیرا آن اوقات بهترین ساعات است و پروردگار به سوى بندگانِ خود، با نظر لطف و رحمت نگاه مى کند و زمانی که با او مناجات کنند، جواب مى دهد و چون او را بخوانند، لبیک مى گوید و هنگامی که به درگاهش دعا کنند، اجابت می کند. [۴]
تعقیبات نماز ظهر
شیخ طوسی رحمه الله در کتاب مصباح المتهجد در بخش تعقیبات نماز، چنین آورده است که: بعد از اقامه ی نماز ظهر چنین بگو:
لا إِلهَ إِلّا اللَّهُ الْعَظِیمُ الْحَلِیمُ، لا إِلهَ إِلّا اللَّهُ رَبُّ الْعَرْشِ الْکَرِیمُ، اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ، اَللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ مُوجِبَاتِ رَحْمَتِکَ، وَ عَزَائِمَ مَغْفِرَتِکَ، وَ الْغَنِیمَهَ مِنْ کُلِّ بِرٍّ، وَ السَّلامَهَ مِنْ کُلِّ إِثْمٍ، اَللّهُمَّ لا تَدَعْ لِی ذَنْبًا إِلّا غَفَرْتَهُ، وَ لا هَمًّا إِلّا فَرَّجْتَهُ، وَ لا سُقْماً إِلّا شَفَیْتَهُ، وَ لا عَیْباً إِلّا سَتَرْتَهُ، وَ لا رِزْقاً إِلّا بَسَطْتَهُ، وَ لا خَوْفاً إِلّا آمَنْتَهُ، وَ لا سُوءً إِلّا صَرَفْتَهُ، وَ لا حَاجَهً هِیَ لَکَ رِضاً وَ لِیَ فِیهَا صَلاحٌ إِلّا قَضَیْتَهَا، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ، آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ.
معبودی جز خداوند باعظمت و بردبار نیست، معبودی جز الله، پروردگار عرش سخاوتمند نیست، ستایش مخصوص پروردگار جهانیان است. خدایا از تو درخواست می کنم که مرا موفق به انجام موجبات رحمت خویش و اسباب آمرزش خود نمایی و بهره‌مندی از هر خیری و سلامت از هر گناه و بدی را از تو می‌خواهم. خدایا! بر من گناهی مگذار، جز آنکه بیامرزی و هیچ اندوهی بر من مَنِه جز آنکه آن را از دلم برداری و نه دردی مگر آنکه درمانش کنی و نه عیبی مگر آنکه بپوشانی اش و نه رزقی مگر آنکه وسعت دهی و نه بیم و هراسی مگر اینکه مرا از آن ایمنی دهی و نه پیش‌آمد ناگواری مگر آنکه آن را برگردانی و نه حاجتی که رضایتِ تو در آن باشد و مرا در آن مصلحت، مگر اینکه روا کنی ای مهربانترین مهربانان، دعایم را مستجاب کن، ای پروردگار جهانیان.
و پس از آن، ده مرتبه این ذکر را بگو:
بِاللَّهِ اعْتَصَمْتُ، وَ بِاللَّهِ أَثِقُ، وَ عَلَى اللَّهِ أَتَوَکَّلُ.
به خداوند چنگ می‌زنم و بر خدا اعتماد می‌کنم و به خداوند توکل می‌نمایم.
و پس از آن می گویی:
اللّٰهُمَّ إِنْ عَظُمَتْ ذُنُوبِى فَأَنْتَ أَعْظَمُ، وَإِنْ کَبُرَ تَفْرِیطِى فَأَنْتَ أَکْبَرُ، وَإِنْ دامَ بُخْلِى فَأَنْتَ أَجْوَدُ، اللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِى عَظِیمَ ذُنُوبِى بِعَظِیمِ عَفْوِکَ، وَکَثِیرَ تَفْرِیطِى بِظَاهِرِ کَرَمِکَ، وَاقْمَعْ بُخْلِى بِفَضْلِ جُودِکَ، اللّٰهُمَّ مَا بِنَا مِنْ نِعْمَهٍ فَمِنْکَ لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُکَ وَأَتُوبُ إِلَیْکَ.
خدایا، اگر گناهانم بزرگ است همانا تو بزرگ تر هستی و اگر کوتاهی و نقصانم در بندگی، بزرگ است، پس تو بزرگ تری و اگر همواره بخل می‌ورزم، پس تو بخشنده تری. خدایا، بزرگی گناهانم را به بزرگی بخشش و گذشتت و بسیاری کوتاهی‌ام را به بزرگواری آشکارت بیامرز و بخل مرا با جود بسیارت ریشه کن ساز. خدایا! هر نعمتی که در دست ماست از سوی توست، معبودی جز تو نیست، از تو آمرزش می طلبم و به سوی تو باز می‌گردم.[۵]
و دعایت را با ذکر صلوات به پایان می بری چنانچه امام صادق علیه السلام فرموده اند: هر دعایى که خدا به وسیله آن خوانده شود، پوشیده و مستور است، بالا نمى رود و به اجابت نمى رسد مگر این که صلوات بر محمد و آل محمد صلی الله همراه با آن باشد.[۶]
تسبیحات حضرت زهرا سلام الله
ذکر تسبیحات حضرت زهرا سلام الله، تعقیب مشترک همه ی نمازهای پنجگانه است چنانچه امام صادق علیه السلام فرموده اند: تسبیح حضرت زهرا سلام الله علیها، در هر روز و در تعقیب هر فریضه، در نزد من محبوب تر از به جای آوردن هزار رکعت نماز در هر روز است.[۷]
و نیز فرموده اند: کسى که در نمازهاى فریضه خود، پس از سلام نماز و قبل از حرکت از جایگاه نمازش، خداوند را با تسبیحات حضرت فاطمه زهرا سلام الله تسبیح کند آمرزیده خواهد شد.[۸]
دعای امام علی علیه السلام بعد از نماز ظهر
از قول امام صادق علیه السلام اینطور روایت شده است که: امام علی علیه السلام بعد از خواندن نماز ظهر، این دعا را می خواند:
اَللّهُمَّ اِنّى اَتَقَرَّبُ اِلَیْکَ بِجُودِکَ وَ کَرَمِکَ، وَ اَتَقَرَّبُ اِلَیْکَ بِمُحَمَّد عَبْدِکَ وَرَسُولِکَ ،وَ اَتَقَرَّبُ اِلَیْکَ بِمَلائِکَتِکَ الْمُقَرَّبینَ وَ اَنْبِیآئِکَ الْمُرْسَلینَ وَ بِکَ اللّهُمَّ اَنْتَ الْغَنِىُّ عَنّى، وَبِىَ الْفاقَهُ اِلَیْکَ، اَنْتَ الْغَنِىُّ وَ اَ نَا الْفَقیرُ اِلَیْکَ، اَقَلْتَنى عَثْرَتى، وَ سَتَرْتَ عَلَىَّ ذُ نُوبى، فَاقْضِ الْیَوْمَ حاجَتى، وَ لا تُعَذِّبْنى بِقَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنّى، بَلْ عَفْوُکَ وَ جُودُکَ یَسَعُنى یا اَهْلَ التَّقْوى وَ یا اَهْلَ الْمَغْفِرَهِ، یا بَرُّ یا رَحیمُ، اَنْتَ اَبَرُّ بى مِنْ اَبى وَ اُمّى وَ مِنْ جَمیعِ الْخَلائِقِ، اِقْبَلْنى بِقَضآءِ حاجَتى، مُجاباً دُعائى، مَرْحُوماً صَوْتى، قَدْ کَشَفْتَ اَنْواعَ الْبَلاءِ عَنّى.[۹]
خدایا به تو تقرّب می جویم بوسیله جود و کرمت و تقرّب می جویم به تو بوسیله محمّد بنده و فرستاده ات و تقرّب می جویم به تو به وسیله فرشتگان مقرّبت و پیامبران مرسلت و به خودت. خدایا تو از من بى نیازى ولى من بدرگاه تو نیازمندم و بى نیاز مطلق تو هستی ولى من محتاج توام. لغزشم را نادیده گرفتى و گناهانم را بر من پوشاندى پس در این روز حاجتم را برآور و عذابم مکن بخاطر کارهاى زشتى که از من مى دانى، بلکه گذشت و جود تو مرا فرا گیرد. آنگاه حضرت به سجده می رفت و مى فرمود: اى شایسته پرهیزکارى و اى شایسته آمرزش، اى نیکوکار اى مهربان، تو نسبت به من از پدر و مادرم و از همه ی خلائق نیک رفتارتر هستی. مرا باز گردان با حاجتِ مستجاب و دعاى برآورده و ندائی که مورد رحمت تو قرار گرفته و انواع بلا را از من دور کرده باشى.
تعقیبات نماز عصر
طلب آمرزش با این عبارات و اذکار:
اَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاَّ هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ، ذُوالْجَلالِ وَالاْکْرامِ، وَاَسْئَلُهُ اَنْ یَتُوبَ عَلَىَّ تَوْبَهَ عَبْد ذَلیل خاضِع، فَقیر بآئِس، مِسْکین مُسْتَکین مُسْتَجیر، لا یَمْلِکُ لِنَفْسِهِ نَفْعاً وَ لا ضَرّاً، وَ لا مَوْتاً وَ لا حَیاهً وَ لا نُشُوراً.[۱۰]
آمرزش می طلبم از خدایى که معبودى جز او نیست زنده و پاینده وبخشاینده و مهربان، صاحب جلال و بزرگوارى است، و از او می خواهم توبه ی مرا بپذیرد، توبه بنده اى ذلیل و فروتن، نیازمندِ پریشان، بینوای درمانده ی پناه آورنده اى که مالک هیچ یک از سود و زیان و مرگ و زندگى و رستاخیزى براى خود نیست.
استغفار کردن
از امام صادق علیه السلام اینگونه نقل شده است که: هر کس بعد از اقامه ی نماز عصر، هفتاد مرتبه با ذکر استغفر الله ربی و اتوب الیه استغفار کند، خداوند هفتصد گناه وى را بیامرزد.[۱۱]
پناه بردن به خدا
اَللّهُمَّ اِنّى اَعُوذُ بِکَ مِنْ نَفْس لا تَشْبَعُ، وَ مِنْ قَلْب لا یَخْشَعُ، وَمِنْ عِلْم لا یَنْفَعُ، وَمِنْ صَلاه لا تُرْفَعُ، وَ مِنْ دُعآء لا یُسْمَعُ، اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ الْیُسْرَ بَعْدَ الْعُسْرِ، وَالْفَرَجَ بَعْدَ الْکَرْبِ، وَ الرَّخآءَ بَعْدَ الشِّدَّهِ، اَللّهُمَّ ما بِنا مِنْ نِعْمَه فَمِنْکَ، لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، اَسْتَغْفِرُکَ وَ اَتُوبُ اَلِیْکَ.[۱۲]
بار الها، به تو پناه مى برم از نفسى که از تمنا سیر نشود و از دلى که خاشع نگردد و از دانشى که منفعتی نداشته باشد و از نمازى که بالا نرود و از دعایى که شنیده نشود، خدایا از تو می خواهم آسانى پس از سختی و دشوارى را و گشایش پس از گرفتارى، و فراوانى پس از سختى، خدایا هر نعمتى که ما داریم از آن تو است که معبودى جز تو نیست، از تو آمرزش می خواهم و بسوى تو باز می گردم.
تسبیح خداوند
ذکر تسبیحات حضرت زهرا، به قدری کارگشا و سفارش شده است که در سیره ی ائمه اطهار علیهم السلام، جزو تعقیبات همه ی نمازهای پنجگانه شمرده شده اند، چنانچه امام صادق علیه السلام فرموده اند:
هرکس بعد از خواندن نمازهای واجب و پیش از اینکه پاى راست را از روی پاى چپش بردارد، تسبیح حضرت فاطمه زهرا سلام الله رابه جای آورد، تمام گناهان او آمرزیده مى شود، و دراین تسبیح از ذکر الله اکبر آغاز نماید. [۱۳]
قرائت سوره قدر
امام محمد تقی علیه السلام فرمودند: هر کس بعد از ادای نماز عصر، ده مرتبه سوره قدر را بخواند، بگذرد براى او در روز قیامت مثل اعمال خلایق در این روز.[۱۴]
خواندن دعای عشرات
خواندن دعای عشرات در هر صبح و هر عصر بعد از فریضه نمازهای یومیه، مستحب است و البته بهترین وقت خواندن آن، بعد از ادای نمازعصر روز جمعه است [۱۵] و مطلع نخست آن دعا، چنین است:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَر وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ …
برای دیدن متن کامل دعا، می توانید روی متن دعای عشرات کلیک کنید.
متن دعای عشرات
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ
به نام خداى بخشنده مهربان پاک و منزه است خدا و ستایش مخصوص خداست و هیچ خدایى جز خداى یکتا نیست و خدا بزرگتر از هر چیز است
وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
و قدرت و نیرویى جز از خداى – بلند مرتبه عظیم الشأن نخواهد بود
سُبْحَانَ اللَّهِ آنَاءَ اللَّیْلِ وَ أَطْرَافَ النَّهَارِ
خدا را تسبیح مى کنم در ساعات شب و حدود روز
سُبْحَانَ اللَّهِ بِالْغُدُوِّ وَ الْآصَالِ سُبْحَانَ اللَّهِ بِالْعَشِیِّ وَ الْإِبْکَارِ
خدا را تسبیح مى کنم وقت صبح و عصر خدا را تسبیح مى کنم اول شب و اول روز
(سُبْحَانَ اللَّهِ حِینَ تُمْسُونَ وَ حِینَ تُصْبِحُونَ
خدا را تسبیح مى کنم چون شام کنند و صبح کنند
وَ لَهُ الْحَمْدُ فِی السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ عَشِیّاً وَ حِینَ تُظْهِرُونَ
و ستایش مخصوص اوست در آسمانها و زمین و هنگام شب و چون روز به نیمه رسد
یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِ
آن خدایى که زنده را از مرده و مرده را از زنده بیرون مى آورد
وَ یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَ کَذَلِکَ تُخْرَجُونَ) [۱]
و زمین را بعد از مرگ (و خزان) آن باز زنده مى گرداند و همین گونه شما هم پس از مرگ زنده مى شوید
(سُبْحَانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّهِ عَمَّا یَصِفُونَ
منزه است پروردگارت خداى صاحب عزت از هر چه خلق توصیف او کنند
وَ سَلاَمٌ عَلَى الْمُرْسَلِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ) [۲]
و سلام بر رسولان او و ستایش مخصوص خداى عالمیان است
سُبْحَانَ ذِی الْمُلْکِ وَ الْمَلَکُوتِ سُبْحَانَ ذِی الْعِزَّهِ وَ الْجَبَرُوتِ
پاک و منزه است خداى صاحب ملک و ملکوت منزه است خداى صاحب عزت و اقتدار
سُبْحَانَ ذِی الْکِبْرِیَاءِ وَ الْعَظَمَهِ الْمَلِکِ الْحَقِّ الْمُهَیْمِنِ (الْمُبِینِ) الْقُدُّوسِ
منزه است خداى صاحب بزرگى و شأن عظیم پادشاه حقیقى بلند مقام
سُبْحَانَ اللَّهِ الْمَلِکِ الْحَیِّ الَّذِی لاَ یَمُوتُ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمَلِکِ الْحَیِّ الْقُدُّوسِ
پاک و منزه است خداى سلطان عالم که زنده ابد است که نمىمیرد منزه است خداى سلطان عالم که زنده ابد است پاکیزه صفات
سُبْحَانَ الْقَائِمِ الدَّائِمِ سُبْحَانَ الدَّائِمِ الْقَائِمِ
منزه است خداى پاینده ابدى منزه است خداى زنده پاینده
سُبْحَانَ رَبِّیَ الْعَظِیمِ سُبْحَانَ رَبِّیَ الْأَعْلَى
منزه است خداى عظیم الشأن من منزه است خداى بلند مرتبه من
سُبْحَانَ الْحَیِّ الْقَیُّومِ سُبْحَانَ الْعَلِیِّ الْأَعْلَى
منزه است خداى زنده پاینده منزه است خداى بلند مرتبه ترین موجود
سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّنَا وَ رَبُّ الْمَلاَئِکَهِ وَ الرُّوحِ
منزه است و متعالى و بسیار منزه است و پاکیزه صفات پروردگار ما و پروردگار فرشتگان و روح
سُبْحَانَ الدَّائِمِ غَیْرِ الْغَافِلِ سُبْحَانَ الْعَالِمِ بِغَیْرِ تَعْلِیمٍ
منزه است خدا که وجودش دائم و ابدى است و یک لحظه از خلق غافل نیست منزه است خدا که ناآموخته عالم است
سُبْحَانَ خَالِقِ مَا یُرَى وَ مَا لاَ یُرَى
منزه است خدا که آفریننده دیدنیها و نادیدنیها است
سُبْحَانَ الَّذِی (یُدْرِکُ الْأَبْصَارَ وَ لاَ تُدْرِکُهُ الْأَبْصَارُ وَ هُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ) [۳]
منزه است خدا که بندگان را مى بیند و چشم خلق او را نمى بیند و هم اولطیف است و دانا
اللَّهُمَّ إِنِّی أَصْبَحْتُ مِنْکَ فِی نِعْمَهٍ وَ خَیْرٍ وَ بَرَکَهٍ وَ عَافِیَهٍ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ
خدایا من شب را از لطف تو صبح گردانیدم در حال نعمت و خیر و برکت و عافیت پس درود بر محمد (ص) و آل او فرست
وَ أَتْمِمْ عَلَیَّ نِعْمَتَکَ وَ خَیْرَکَ وَ بَرَکَاتِکَ وَ عَافِیَتَکَ بِنَجَاهٍ مِنَ النَّارِ
و این نعمت و خیر و برکت و عافیتت را بر من کامل گردان به اینکه از آتش دوزخ هم نجاتم دهى
وَ ارْزُقْنِی شُکْرَکَ وَ عَافِیَتَکَ وَ فَضْلَکَ وَ کَرَامَتَکَ أَبَداً مَا أَبْقَیْتَنِی
و مرا شکر خود و عافیت و فضل و کرمت مادامى که هستم روزى گردانى
اللَّهُمَّ بِنُورِکَ اهْتَدَیْتُ وَ بِفَضْلِکَ اسْتَغْنَیْتُ وَ بِنِعْمَتِکَ أَصْبَحْتُ وَ أَمْسَیْتُ
خدایا من به نور تو هدایت یافتم و به فضل تو بىنیاز شدم و به نعمتت صبح و شام کردم
اللَّهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکَ وَ کَفَى بِکَ شَهِیداً وَ أُشْهِدُ مَلاَئِکَتَکَ
خدایا تو را گواه مى گیرم و گواهى تو کافى است و باز گواه مى گیرم فرشتگان
وَ أَنْبِیَاءَکَ وَ رُسُلَکَ وَ حَمَلَهَ عَرْشِکَ وَ سُکَّانَ سَمَاوَاتِکَ وَ أَرْضِکَ (أَرَضِیکَ) وَ جَمِیعَ خَلْقِکَ
و پیغمبران و رسولان و حاملان عرش و ساکنان زمین و آسمانها و همه خلق تو را
بِأَنَّکَ أَنْتَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ وَحْدَکَ لاَ شَرِیکَ لَکَ
که معتقدم به اینکه تو خداى یکتایى و هیچ خدایى جز تو نیست و احدى شریک تو نخواهد بود
وَ أَنَّ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ عَبْدُکَ وَ رَسُولُکَ
و اینکه حضرت محمد صلى الله علیه و آله بنده خاص و پیغمبر توست
وَ أَنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ تُحْیِی وَ تُمِیتُ وَ تُمِیتُ وَ تُحْیِی
و اینکه تو بر هر چیز قادرى تویى که خلق را زنده مى کنى و مى میرانى و مى میرانى و زنده مى گردانى
وَ أَشْهَدُ أَنَّ الْجَنَّهَ حَقٌّ وَ أَنَّ النَّارَ حَقٌّ وَ (أَنَّ) النُّشُورَ حَقٌ
و گواهى مى دهم که بهشت و دوزخ حق است و روز رستاخیز حق است
وَ (السَّاعَهَ آتِیَهٌ لاَ رَیْبَ فِیهَا وَ أَنَّ اللَّهَ یَبْعَثُ مَنْ فِی الْقُبُورِ)
و ساعت قیامت خواهد آمد بدون شک و خدا هر که در قبر است بر مى انگیزد
وَ أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ حَقّاً حَقّاً
و گواهى مى دهم که على بن ابى طالب (ع) امیر المؤمنین البته بر حق است
وَ أَنَّ الْأَئِمَّهَ مِنْ وُلْدِهِ هُمُ الْأَئِمَّهُ الْهُدَاهُ الْمَهْدِیُّونَ غَیْرُ الضَّالِّینَ وَ لاَ الْمُضِلِّینَ
و یازده فرزندش همه امامان هدایت یافته و پیشوایان هدایت خلقند نه گمراه و نه گمراه کننده امتند
وَ أَنَّهُمْ أَوْلِیَاؤُکَ الْمُصْطَفَوْنَ وَ حِزْبُکَ الْغَالِبُونَ وَ صَفْوَتُکَ وَ خِیَرَتُکَ مِنْ خَلْقِکَ
و آن امامان اولیاء تو و برگزیدگان تو و حزب غالب و فاتح تواند و خاصان و منتخبان تو از میان خلقند
وَ نُجَبَاؤُکَ الَّذِینَ انْتَجَبْتَهُمْ لِدِینِکَ وَ اخْتَصَصْتَهُمْ مِنْ خَلْقِکَ وَ اصْطَفَیْتَهُمْ عَلَى عِبَادِکَ
و خالصان (در ایمانند) که تو به خلوص آنها را براى حفظ دین خودانتخاب کردى و میان خلق اختصاص دادى و بر بندگان برگزیدى
وَ جَعَلْتَهُمْ حُجَّهً عَلَى الْعَالَمِینَ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِمْ وَ السَّلاَمُ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ
و آنان را حجت بر اهل عالم گردانیدى درود تو و سلام و تحیت و رحمت و برکاتت بر آنان باد
اللَّهُمَّ اکْتُبْ لِی هَذِهِ الشَّهَادَهَ عِنْدَکَ حَتَّى تُلَقِّنَنِیهَا یَوْمَ الْقِیَامَهِ
خدایا این شهادت را نزد خود در نامه عملم بنویس تا روز قیامت مرا به یاد آورى
وَ أَنْتَ عَنِّی رَاضٍ إِنَّکَ عَلَى مَا تَشَاءُ قَدِیرٌ
و تو از من خوشنود باشى که تو بر خیرخواهى قادرى
اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً یَصْعَدُ أَوَّلُهُ وَ لاَ یَنْفَدُ آخِرُهُ
خدایا ستایشى مخصوص توست که اولش بالا رود و آخرش بى پایان باشد
اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً تَضَعُ لَکَ السَّمَاءُ کَنَفَیْهَا (کَتِفَیْهَا) وَ تُسَبِّحُ لَکَ الْأَرْضُ وَ مَنْ عَلَیْهَا
خدایا ستایشى مخصوص توست که آسمان به تواضع براى تو بال بیفکند و زمین و اهلش تو را تسبیح گوید
اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً سَرْمَداً أَبَداً لاَ انْقِطَاعَ لَهُ وَ لاَ نَفَادَ وَ لَکَ یَنْبَغِی وَ إِلَیْکَ یَنْتَهِی
خدایا ستایشى مخصوص توست که سرمدى و ابدى و بى انتهاست و تمامى نیابد و آن ستایش لایق حضرت تو باشد و به تو منتهى گردد و آن ستایش در وجود تجلى کند
فِیَّ وَ عَلَیَّ وَ لَدَیَّ وَ مَعِی وَ قَبْلِی وَ بَعْدِی وَ أَمَامِی وَ فَوْقِی وَ تَحْتِی
و براى من و نزد من و با من و پیش از من و بعد از من و پیش رو و بالا و زیر
وَ إِذَا مِتُّ وَ بَقِیتُ فَرْداً وَحِیداً ثُمَّ فَنِیتُ
و چون بمیرم و منفرد و تنها و بىیار و یاور مانم و آنگاه که فنا شوم در همه حال آن ستایش بجا آرم
وَ لَکَ الْحَمْدُ إِذَا نُشِرْتُ وَ بُعِثْتُ یَا مَوْلاَیَ اللَّهُمَ
و تو را ستایش مى کنم هنگامى که باز زنده و برانگیخته شوم اى صاحب اختیار من خدایا
وَ لَکَ الْحَمْدُ وَ لَکَ الشُّکْرُ بِجَمِیعِ مَحَامِدِکَ کُلِّهَا عَلَى جَمِیعِ نَعْمَائِکَ کُلِّهَا
و تو را حمد و شکرى به تمام انواع حمد و ستایشهاى تو بر جمیع نعمتهاى بى پایان تو
حَتَّى یَنْتَهِیَ الْحَمْدُ إِلَى مَا تُحِبُّ رَبَّنَا وَ تَرْضَى
تا آنکه حمد من اى پروردگار من پسند تو گردد و موجب خوشنودى تو شود
اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ عَلَى کُلِّ أَکْلَهٍ وَ شَرْبَهٍ وَ بَطْشَهٍ وَ قَبْضَهٍ وَ بَسْطَهٍ وَ فِی کُلِّ مَوْضِعِ شَعْرَهٍ
خدایا تو را حمد مى کنم بر هر خوراک که تناول کنم و هر شربت که بنوشم و در هر زور بازو و گرفتن و رها کردن و بر هر مویى که بر اندامم هست
اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً خَالِداً مَعَ خُلُودِکَ
خدایا تو را ستایش مى کنم به حمدى که ابدى باشد به ابدیت تو
وَ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً لاَ مُنْتَهَى لَهُ دُونَ عِلْمِکَ
و تو را حمد مى کنم به حمدى که منتهى نشود مگر به علم تو
وَ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً لاَ أَمَدَ لَهُ دُونَ مَشِیَّتِکَ
و تو را حمد مى کنم به حمدى که مدتى ندارد جز مشیت تو
وَ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً لاَ أَجْرَ لِقَائِلِهِ إِلاَّ رِضَاکَ
و حمد مى کنم تو رابه حمدى که اجر قائلش جز خوشنودى تو نباشد
وَ لَکَ الْحَمْدُ عَلَى حِلْمِکَ بَعْدَ عِلْمِکَ
و تو را حمد مى کنم بر حلم تو بعد از علم تو
وَ لَکَ الْحَمْدُ عَلَى عَفْوِکَ بَعْدَ قُدْرَتِکَ
و بر عفو تو پس از قدرتت
وَ لَکَ الْحَمْدُ بَاعِثَ الْحَمْدِ وَ لَکَ الْحَمْدُ وَارِثَ الْحَمْدِ
و حمد تو را سزاست که حمد را تو برانگیخته و باز به تو باز مى گردد
وَ لَکَ الْحَمْدُ بَدِیعَ الْحَمْدِ وَ لَکَ الْحَمْدُ مُنْتَهَى الْحَمْدِ
و حمد تو را سزاست از اول پیدایش حمد و انتهاى آن
وَ لَکَ الْحَمْدُ مُبْتَدِعَ الْحَمْدِ وَ لَکَ الْحَمْدُ مُشْتَرِیَ الْحَمْدِ
و حمد سزاوار توست که حمد را تو در بنده ایجاد کنى و حمد تو را سزاست که مشترى حمدى
وَ لَکَ الْحَمْدُ وَلِیَّ الْحَمْدِ وَ لَکَ الْحَمْدُ قَدِیمَ الْحَمْدِ
و صاحب حمد و حمد تو را سزاست که قدیم الذاتى
وَ لَکَ الْحَمْدُ صَادِقَ الْوَعْدِ وَفِیَّ الْعَهْدِ عَزِیزَ الْجُنْدِ قَائِمَ الْمَجْدِ
و حمد تو را سزاست که وعده ات صدق و عهدت پایدار و سپاهت مقتدر و غالب است و بزرگواریت ثابت
وَ لَکَ الْحَمْدُ رَفِیعَ الدَّرَجَاتِ مُجِیبَ الدَّعَوَاتِ مُنْزِلَ (مُنَزِّلَ) الْآیَاتِ مِنْ فَوْقِ سَبْعِ سَمَاوَاتٍ
و حمد تو را سزاست که درجاتت بلند است و دعاى خلق را تو مستجاب مى کنى و آیات با عظمت و برکت را از بالاى هفت آسمان تو نازل مى گردانى
عَظِیمَ الْبَرَکَاتِ مُخْرِجَ النُّورِ مِنَ الظُّلُمَاتِ
و روشنى را از تاریکى تو بیرون مى آورى
وَ مُخْرِجَ مَنْ فِی الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ مُبَدِّلَ السَّیِّئَاتِ حَسَنَاتٍ وَ جَاعِلَ الْحَسَنَاتِ دَرَجَاتٍ
و هر کس در تاریکى است تو به عالم نور مى آورى و تویى که بدیها را به خوبیها مبدل کرده مطابق خوبیها درجه و مقام مى دهى
اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ غَافِرَ الذَّنْبِ وَ قَابِلَ التَّوْبِ شَدِیدَ الْعِقَابِ ذَا الطَّوْلِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ إِلَیْکَ الْمَصِیرُ
خدایا حمد سزاوار توست که بخشنده گناه و پذیرنده توبه بندگانى و بسیار سخت عقاب و صاحب لطف و احسانى خدایا غیر تو نیست و بازگشت همه بسوى توست
اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ فِی (اللَّیْلِ إِذَا یَغْشَى) وَ لَکَ الْحَمْدُ فِی (النَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى)
خدایا تو را حمد مى کنم در شب چون جهان را تاریک کند و تو را حمد مى کنم در روز چون جهان را روشن سازد
وَ لَکَ الْحَمْدُ فِی الْآخِرَهِ وَ الْأُولَى
و تو را حمد مى کنم در آخر و در اول
وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ کُلِّ نَجْمٍ وَ مَلَکٍ فِی السَّمَاءِ
و تو را حمد مى کنم به عدد ستارگان و عدد ملائکه آسمان
وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ الثَّرَى وَ الْحَصَى وَ النَّوَى
و تو را حمد مى کنم به عدد خاک و ریگ و هسته هاى عالم
وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ مَا فِی جَوِّ السَّمَاءِ وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ مَا فِی جَوْفِ الْأَرْضِ
و تو را حمد مى کنم به عدد هر چه در میان آسمان و تو را حمد مى کنم به عدد هر چه در جوف زمین است
وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ أَوْزَانِ مِیَاهِ الْبِحَارِ وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ أَوْرَاقِ الْأَشْجَارِ
و تو را حمد مى کنم به عدد وزن آب دریاها و تو را حمد مى کنم به عدد برگ درختان
وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ مَا عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ
و تو را حمد کنم به عدد هر چه در روى زمین است
وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ مَا أَحْصَى کِتَابُکَ
و تو را حمد مى کنم به عدد آنچه در لوح و کتاب تو بشمارش آید
وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ مَا أَحَاطَ بِهِ عِلْمُکَ
و تو را حمد مى کنم به عدد آنچه علم تو به آن احاطه دارد
وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ وَ الْهَوَامِّ وَ الطَّیْرِ وَ الْبَهَائِمِ وَ السِّبَاعِ
و تو را حمد مى کنم به عدد جن و انس و خزندگان و مرغان هوا و چرندگان و درندگان
حَمْداً کَثِیراً طَیِّباً مُبَارَکاً فِیهِ کَمَا تُحِبُّ رَبَّنَا وَ تَرْضَى وَ کَمَا یَنْبَغِی لِکَرَمِ وَجْهِکَ وَ عِزِّ جَلاَلِکَ
به حمدى بسیار نیکو و با برکت در آن حمد آن گونه که تو اى خداى من دوست دارى و موجب خوشنودى تو و لایق مقام ذات بزرگوار و عز و جلال توست
پس مى گویى ده مرتبه
لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ وَ هُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ
هیچ خدایى بجز خدا نیست او یکتا و بىشریک است ملک وجود همه از اوست و ستایش مخصوص او و او لطیف است و دانا
و ده مرتبه
لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ یُمِیتُ وَ یُحْیِی
هیچ خدایى بجز خداى یکتا نیست او یگانه و بى شریک است و ملک وجود از او و ستایش خاص اوست که خلق را زنده مى کند و مى میراند و مى میراند و باز زنده مى کند
وَ هُوَ حَیٌّ لاَ یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
و او خود زنده ابدى است و هر خیر و نیکى به دست اوست و او بر هر چیز تواناست
و ده مرتبه
أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ
آمرزش مى طلبم از خدایى که بجز او خداى زنده ابدى نیست و بسوى او از گنه باز مى گردم
و ده مرتبه
یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ
اى خدا اى خدا
و ده مرتبه
یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ
اى بخشنده اى بخشنده
و ده مرتبه
یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ
اى مهربان اى مهربان
و ده مرتبه
یَا بَدِیعَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ
اى پدید آرنده آسمانها و زمین
و ده مرتبه
یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ
اى صاحب جلال و بزرگوارى
و ده مرتبه
یَا حَنَّانُ یَا مَنَّانُ
اى مهربان و اى صاحب منت بر خلق
و ده مرتبه
یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ
اى زنده اى پاینده
و ده مرتبه
یَا حَیُّ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ
اى زنده ابدى که هیچ خدایى جز تو نیست
و ده مرتبه
یَا اللَّهُ یَا لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ
اى خدا اى که هیچ خدایى جز تو نیست
و ده مرتبه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداى بخشنده مهربان
و ده مرتبه
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
بار خدایا درود فرست بر محمد (ص) و آل محمد (ع)
و ده مرتبه
اللَّهُمَّ افْعَلْ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ
خدایا آنچه را که سزاوار توست با من بجاى آور
و ده مرتبه
آمِینَ آمِینَ
آمین آمین
و ده مرتبه
(قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ) [۷]
پس مى گویى
اللَّهُمَّ اصْنَعْ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ لاَ تَصْنَعْ بِی مَا أَنَا أَهْلُهُ
خدایا با من آن کن که لایق بزرگوارى توست نه آنکه سزاوار من است
فَإِنَّکَ أَهْلُ التَّقْوَى وَ أَهْلُ الْمَغْفِرَهِ وَ أَنَا أَهْلُ الذُّنُوبِ وَ الْخَطَایَا
که تو لایق آنى که از تو بترسند و از تو مغفرت و آمرزش طلبند و من اهل گناهان و خطاهاى بسیارم
فَارْحَمْنِی یَا مَوْلاَیَ وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ
پس به حالم ترحم کن اى مولاى من که تو مهربانترین مهربانان عالمى
و نیز ده مرتبه مى گویى
لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ تَوَکَّلْتُ عَلَى الْحَیِّ الَّذِی لاَ یَمُوتُ
هیچ قدرت و نیرویى جز از خدا نیست بر او توکل و اعتماد مى کنم بر آن خدایى که زنده ابدى است
وَ (الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ
و حمد مخصوص خداست که فرزندى نگرفته و شریکى در ملک و سلطنت ندارد
وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیراً)
و قدرتش از یارى خلق بى نیاز است و او را پیوسته به بزرگى یاد کن.
کاری از تحریریه ستاد اقامه نماز
پی نوشت ها
- بحارالانوار، ج ۸۵ ص ۳۲۴
- من لایحضره الفقیه، ج ۱ ص ۹۶۲
- بحارالانوار، ۸۵، ص ۳۲۴ روضه المتقین، ج ۱۲ ص ۳۸
- بحارالانوار، ج ۹۶، ص ۳۵۶
- مصباح المتهجّد، صفحه ۶۳-۶۱
- اصول کافى، ج ۲، ص ۴۹۳
- ثواب الاعمال ، ص ۱۶۶
- دعائم الاسلام، ج ۱، ص ۱۶۸
- کافى، جلد ۲، صفحه ۵۴۵، حدیث ۱
- بلد الامین، صفحه ۲۰
- مصباح المتهجّد، صفحه ۷۳
- بلد الامین، صفحه ۲۰
- تهذیب الاحکام ، ج ۲، ص ۱۰۶
- شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، تعقیبات نماز، صفحه ۳۹
- همان
