تعقیبات نماز عشا
در دین اسلام برای افزایش تقرب به خداوند پس از هر نماز تعقیبات مشترک و بخصوصی توصیه شده و نمازگزار پس از اقامه نمازهای یومیه خود میتواند به منظور تقرب به درگاه خداوند و یا برآورده شدن حاجات و … این مستحبات را انجام دهد. در مطالب پیشین به تعقیبات نماز صبح ، تعقیبات نماز ظهر و عصر و تعقیبات نماز مغرب پرداختیم. در این مطلب به تعقیبات نماز عشا میپردازیم. با ما همراه باشید.
تعقیبات نماز عشا
تعقیبات نماز عشاء را میتوان به دو بخش تعقیبات مشترکه و تعقیبات مخصوص تقسیم کرد:
تعقیبات مشترکه نماز عشاء
تعقیبات مشترک نماز عشاء اعمال و اذکاری مانند: تکبیر، تسبیحات حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، سجده شکر، دعای مخصوص استغفار که مرحوم کلینی در سندی معتبر از امام باقر علیه السلام روایت کرده که هرکس بعد از نماز سه مرتبه این دعا را بخواند خداوند گناهانش حتی اگر در کثرت مانند کف دریا باشد خواهد بخشید و… است که در این مجال نمیگنجد.
تعقیبات مخصوص نماز عشاء
در تعقیبات مخصوص نماز عشاء میتوان اعمال مستحب ذیل را انجام داد
تهلیل
مستحب است بعد از خواندن نماز عشاء ۱۰ بار بگوییم:
أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَحْدَهُ لاٰ شَرِیکَ لَهُ إِلٰهاً وٰاحِداً أَحَداً فَرْداً صَمَداً لَمْ یَتَّخِذْ صٰاحِبَهً وَ لاٰ وَلَداً.
نماز وتیره
نماز وتیره دو رکعت بوده و بصورت نشسته خوانده میشود و باید در آن صد آیه از آیات قرآن کریم قرائت شود. توصیه شده که بعد از سوره حمد، در رکعت اول از نماز وتیره سوره واقعه و در رکعت دوم(پس از سوره حمد) سوره توحید خوانده شود.
دیگر نماز از تعقیبات نماز عشا
علاوه بر نماز مذکور در بند پیشین میتوان نماز دیگری را نیز در تعقیبات نماز عشاء خواند. این نماز نیز دو رکعتی بوده و باید در رکعت اول پس از سوره حمد، یک مرتبه آیت الکرسی و یک مرتبه سوره کافرون(قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ…) قرائت و در رکعت دوم پس از خواندن سوره حمد سی بار سوره توحید(قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ…) خوانده میشود. پس از تشهد و سلام و اتمام نماز دست ها را در حالت دعا بلند کرده و میگوییم:
اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا مَنْ لاَ تَرَاهُ اَلْعُیُونُ
وَ لاَ تُخَالِطُهُ اَلظُّنُونُ وَ لاَ یَصِفُهُ اَلْوَاصِفُونَ
یَا مَنْ لاَ تُغَیِّرُهُ اَلدُّهُورُ وَ لاَ تُبْلِیهِ اَلْأَزْمِنَهُ
وَ لاَ تُحِیلُهُ اَلْأُمُورُ یَا مَنْ لاَ یَذُوقُ اَلْمَوْتَ وَ لاَ یَخَافُ اَلْفَوْتَ
یَا مَنْ لاَ تَضُرُّهُ اَلذُّنُوبُ وَ لاَ تَنْقُصُهُ اَلْمَغْفِرَهُ
صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ
وَ هَبْ لِی مَا لاَ یَنْقُصُکَ وَ اِغْفِرْ لِی مَا لاَ یَضُرُّکَ
وَ اِفْعَلْ بِی کَذَا وَ کَذَا
سپس حاجات خود را از خداوند بخواهید.
دو آیه آخر سوره بقره
از تعقیبات دیگر نماز عشاء که در مفاتیح الجنان به آن اشاره شده اینست که هر که پس از نماز عشاء دو آیه آخر از سوره بقره را بخواند مانند اینست ثواب نماز شب از آن خود کرده است:
بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحِیمِ
«آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَیْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ ۚ کُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِکَتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ ۚ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا ۖ غُفْرَانَکَ رَبَّنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ»
«پیامبر به آنچه از سوی پروردگارش بر او نازل شده ایمان آورده است. (و او به تمام سخنان خود کاملاً مؤمن می‌باشد.) و همه مؤمنان (نیز) به خدا و فرشتگان او و کتاب‌ها و فرستادگانش ایمان آورده‌اند (و می‌گویند:) ما در میان هیچ یک از پیامبران او، فرق نمی‌گذاریم (و به همه ایمان داریم) و (مؤمنان) گفتند: «ما شنیدیم و اطاعت کردیم. پروردگارا! (انتظارِ) آمرزش تو را (داریم) و بازگشت (ما) به سوی توست.»»
«لَا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۚ لَهَا مَا کَسَبَتْ وَعَلَیْهَا مَا اکْتَسَبَتْ ۗ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا ۚ رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَیْنَا إِصْرًا کَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنَا ۚ رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَهَ لَنَا بِهِ ۖ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا ۚ أَنْتَ مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ»
«خداوند هیچ کس را جز به اندازه تواناییش تکلیف نمی‌کند. (انسان) هر کار (نیکی) را انجام دهد برای خود انجام داده و هر کار (بدی) کند به زیان خود کرده است. (مؤمنان می‌گویند:) پروردگارا! اگر ما فراموش یا خطا کردیم ما را مؤاخذه مکن. پروردگارا! تکلیف سنگینی بر ما قرار مده، آن چنان که (به خاطر گناه و طغیان) بر کسانی که پیش از ما بودند، قرار دادی. پروردگارا! آنچه طاقت تحمل آن را نداریم بر ما مقرر مدار و آثار گناه را از ما بشوی. ما را ببخش و در رحمت خود قرار ده. تو مولا و سرپرست مایی، پس ما را بر جمعیت کافران، پیروز گردان.»
دعای طلب رزق و روزی
اللّٰهُمَّ إِنَّهُ لَیْسَ لِى عِلْمٌ بِمَوْضِعِ رِزْقِى، وَإِنَّما أَطْلُبُهُ بِخَطَراتٍ تَخْطُرُ عَلَىٰ قَلْبِى، فَأَجُولُ فِى طَلَبِهِ الْبُلْدانَ، فَأَنَا فِیَما أَنَا طالِبٌ کَالْحَیْرانِ، لَاأَدْرِى أَفِى سَهْلٍ هُوَ أَمْ فِى جَبَلٍ، أَمْ فِى أَرْضٍ أَمْ فِى سَماءٍ، أَمْ فِى بَرٍّ أَمْ فِى بَحْرٍ، وَعَلَىٰ یَدَیْ مَنْ، وَمِنْ قِبَلِ مَنْ، وَقَدْ عَلِمْتُ أَنَّ عِلْمَهُ عِنْدَکَ، وَأَسْبابَهُ بِیَدِکَ، وَ أَنْتَ الَّذِى تَقْسِمُهُ بِلُطْفِکَ، وَتُسَبِّبُهُ بِرَحْمَتِکَ، اللّٰهُمَّ فَصَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَاجْعَلْ یا رَبِّ رِزْقَکَ لِى وَاسِعاً، وَمَطْلَبَهُ سَهْلاً، وَمَأْخَذَهُ قَرِیباً، وَلَا تُعَنِّنِى بِطَلبِ مَا لَمْ تُقَدِّرْ لِى فِیهِ رِزْقاً، فَإِنَّکَ غَنِیٌّ عَنْ عَذَابِی وَ أَنَا فَقِیرٌ إِلَىٰ رَحْمَتِکَ، فَصَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَجُدْ عَلَىٰ عَبْدِکَ بِفَضْلِکَ، إِنَّکَ ذُو فَضْلٍ عَظِیمٍ.
سوره قدر
دعای ابن عمار
دعای ابن عمار
اَللَّهُمَّ فَهَدَیْتَ فَلَکَ اَلْحَمْدُ وَ عَظُمَ حِلْمُکَ فَعَفَوْتَ فَلَکَ اَلْحَمْدُ وَ بَسَطْتَ یَدَکَ فَأَعْطَیْتَ
فَلَکَ اَلْحَمْدُ تُطَاعُ رَبَّنَا فَتَشْکُرُ وَ تُعْصَى رَبَّنَا فَتَغْفِرُ وَ تَسْتُرُ أَنْتَ کَمَا أَثْنَیْتَ عَلَى نَفْسِکَ بِالْکَرَمِ وَ اَلْجُودِ
لَبَّیْکَ وَ سَعْدَیْکَ تَبَارَکْتَ وَ تَعَالَیْتَ لاَ مَلْجَأَ وَ لاَ مَنْجَى مِنْکَ إِلاَّ إِلَیْکَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ
اَللَّهُمَّ وَ بِحَمْدِکَ عَمِلْتُ سُوءاً وَ ظَلَمْتُ نَفْسِی فَاغْفِرْ لِی وَ اِرْحَمْنِی وَ أَنْتَ أَرْحَمُ اَلرَّاحِمِینَ
(لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ أَنْتَ سُبْحٰانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ اَلظّٰالِمِینَ) لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ اَللَّهُمَّ وَ بِحَمْدِکَ عَمِلْتُ سُوءاً
وَ ظَلَمْتُ نَفْسِی فَاغْفِرْ لِی یَا خَیْرَ اَلْغَافِرِینَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ اَللَّهُمَّ وَ بِحَمْدِکَ عَمِلْتُ سُوءاً وَ ظَلَمْتُ نَفْسِی
فَتُبْ عَلَیَّ (إِنَّکَ أَنْتَ اَلتَّوّٰابُ اَلرَّحِیمُ)(لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ أَنْتَ سُبْحٰانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ اَلظّٰالِمِینَ)(سُبْحٰانَ رَبِّکَ رَبِّ اَلْعِزَّهِ)
إِلَى آخِرِ اَلسُّورَهِ
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بَیِّتْنِی مِنْکَ فِی عَافِیَهٍ وَ صَبِّحْنِی مِنْکَ فِی عَافِیَهٍ
وَ اُسْتُرْنِی مِنْکَ بِالْعَافِیَهِ وَ اُرْزُقْنِی تَمَامَ اَلْعَافِیَهِ وَ دَوَامَ اَلْعَافِیَهِ وَ اَلشُّکْرَ عَلَى اَلْعَافِیَهِ
اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَوْدِعُکَ نَفْسِی وَ ذُرِّیَّتِی وَ أَهْلِی وَ مَالِی وَ وُلْدِی وَ أَهْلَ حُزَانَتِی
وَ کُلَّ نِعْمَهٍ أَنْعَمْتَ بِهَا عَلَیَّ أَوْ تُنْعِمُ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اِجْعَلْنِی فِی کَنَفِکَ وَ أَمْنِکَ وَ کِلاَءَتِکَ وَ حِفْظِکَ
وَ حِیَاطَتِکَ وَ کِفَایَتِکَ وَ سِتْرِکَ وَ ذِمَّتِکَ وَ جِوَارِکَ وَ وَدَائِعِکَ یَا مَنْ لاَ تَضِیعُ وَدَائِعُهُ وَ لاَ یَخِیبُ سَائِلُهُ وَ لاَ یَنْفَدُ مَا عِنْدَهُ
اَللَّهُمَّ إِنِّی أَدْرَأُ بِکَ فِی نُحُورِ أَعْدَائِی وَ کُلِّ مَنْ کَادَنِی وَ بَغَى عَلَیَّ
اَللَّهُمَّ مَنْ أَرَادَنَا فَأَرِدْهُ وَ مَنْ کَادَنَا فَکِدْهُ وَ مَنْ نَصَبَ لَنَا فَخُذْهُ یَا رَبِّ أَخْذَ عَزِیزٍ مُقْتَدِرٍ
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اِصْرِفْ عَنِّی مِنَ اَلْبَلِیَّاتِ وَ اَلْآفَاتِ وَ اَلْعَاهَاتِ
وَ اَلنِّقَمِ وَ لُزُومِ اَلسُّقْمِ وَ زَوَالِ اَلنِّعَمِ وَ عَوَاقِبِ اَلتَّلَفِ وَ مَا طَغَى بِهِ اَلْمَاءُ لِغَضَبِکَ
وَ مَا عَتَتْ بِهِ اَلرِّیحُ عَنْ أَمْرِکَ وَ مَا أَعْلَمُ وَ مَا لاَ أَعْلَمُ وَ مَا أَخَافُ وَ مَا لاَ أَخَافُ وَ مَا أَحْذَرُ
وَ مَا لاَ أَحْذَرُ وَ مَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ فَرِّجْ هَمِّی وَ نَفِّسْ غَمِّی
وَ سَلِّ حُزْنِی وَ اِکْفِنِی مَا ضَاقَ بِهِ صَدْرِی وَ عِیلَ بِهِ صَبْرِی وَ قَلَّتْ فِیهِ حِیلَتِی
وَ ضَعُفَتْ عَنْهُ قُوَّتِی وَ عَجَزَتْ عَنْهُ طَاقَتِی وَ رَدَّتْنِی فِیهِ اَلضَّرُورَهُ عِنْدَ اِنْقِطَاعِ اَلْآمَالِ
وَ خَیْبَهِ اَلرَّجَاءِ مِنَ اَلْمَخْلُوقِینَ إِلَیْکَ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اِکْفِنِیهِ یَا کَافِیاً مِنْ کُلِّ شَیْءٍ
وَ لاَ یَکْفِی مِنْهُ شَیْءٌ اِکْفِنِی کُلَّ شَیْءٍ حَتَّى لاَ یَبْقَى شَیْءٌ یَا کَرِیمُ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ اُرْزُقْنِی حَجَّ بَیْتِکَ اَلْحَرَامِ وَ زِیَارَهَ قَبْرِ نَبِیِّکَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ مَعَ اَلتَّوْبَهِ وَ اَلنَّدَمِ
اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَوْدِعُکَ نَفْسِی وَ دِینِی وَ أَهْلِی وَ وُلْدِی وَ إِخْوَانِی وَ أَسْتَکْفِیکَ مَا أَهَمَّنِی وَ مَا لَمْ یُهِمَّنِی
وَ أَسْأَلُکَ بِخِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ اَلَّذِی لاَ یَمُنُّ بِهِ سِوَاکَ یَا کَرِیمُ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِی قَضَى عَنِّی صَلاَهً کٰانَتْ عَلَى اَلْمُؤْمِنِینَ کِتٰاباً مَوْقُوتاً
سجده بخصوص پس از نماز عشاء
میتوانید بعد از اتمام نماز خود به سجده رفته و بگویید:
اَللَّهُمَّ أَنْتَ أَنْتَ اِنْقَطَعَ اَلرَّجَاءُ إِلاَّ مِنْکَ
یَا أَحَدَ مَنْ لاَ أَحَدَ لَهُ
یَا أَحَدَ مَنْ لاَ أَحَدَ لَهُ
یَا أَحَدَ مَنْ لاَ أَحَدَ لَهُ غَیْرُکَ
سپس ۳ مرتبه بگویید:
یَا مَنْ لاَ یَزِیدُهُ کَثْرَهُ اَلدُّعَاءِ إِلاَّ کَرَماً وَ جُوداً
و همچنین ۳ مرتبه نیز بگویید:
صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ
دعای بلدالامین معروف به دعای بعد از نماز عشاء
دعای بلدالامین
(اَللَّهُمَّ آتِنٰا فِی اَلدُّنْیٰا حَسَنَهً وَ فِی اَلْآخِرَهِ حَسَنَهً وَ قِنٰا) بِرَحْمَتِکَ (عَذٰابَ اَلنّٰارِ)
سپس سوره حمد و توحید و معوذتین را بخوانید و ده مرتبه بگویید «اَلْبٰاقِیٰاتُ اَلصّٰالِحٰاتُ» و ده مرتبه نیز صلوات فرستاده و بگویید:
اَللَّهُمَّ اِفْتَحْ لِی أَبْوَابَ رَحْمَتِکَ وَ أَسْبِغْ عَلَیَّ مِنْ حَلاَلِ رِزْقِکَ
وَ مَتِّعْنِی بِالْعَافِیَهِ مَا أَبْقَیْتَنِی فِی سَمْعِی وَ بَصَرِی وَ جَمِیعِ جَوَارِحِ بَدَنِی
اَللَّهُمَّ مَا بِنَا مِنْ نِعْمَهٍ فَمِنْکَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ أَسْتَغْفِرُکَ وَ أَتُوبُ إِلَیْکَ یَا أَرْحَمَ اَلرَّاحِمِینَ .
کاری از تحریریه ستاد اقامه نماز
