نقش محوری مسجد در اداره حکومت نبوی/ روز جهانی مسجد، یک روز انقلابی است

به گزارش روابط عمومی ستاد اقامه نماز خراسان رضوی، معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد استان در مصاحبه با روابط عمومی ستاد اقامه نماز در روز چهارشنبه سی و یکم مردادماه، ضمن گرامیداشت روز و هفته جهانی مسجد گفت: این روز یادآور به آتش کشیدن مسجدالاقصی در ۲۱ آگوست ۱۹۶۹ میلادی است. لذا روز جهانی مسجد، روز استکبارستیزی است.

وی ادامه داد: باید در روز جهانی مسجد پیام اتحاد و اقتدار جامعه مسلمین از خانه‌های خدا و مساجد به جهان مخابره شود. همچنین، روز جهانی مسجد بهترین بهانه برای تقدیر از آن‌هایی که به لحاظ مقدسات مسجد خدمت می‌کنند.

حجت الاسلام و المسلمین احمدنیا افزود: ائمه جماعات، اعضای هیئت امنا و خادمان مساجد و فعالان تشکل‌های مسجد و نمازگزاران دل به خانه‌های خدا و مساجد داده‌اند. روز جهانی مسجد بهترین بهانه برای تبیین نقش، جایگاه و کارکردهای خانه‌های خدا و مساجد است.

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد استان بیان کرد: با نگاهی به صفحات تاریخ درمی‌یابیم مسجد، تنها نهاد مقدسی است که نبی مکرمه اسلام به دستور خداوند تبارک و تعالی آن را تاسیس کردند. در نگرش حکومت نبوی، مسجد دارالحکومه اسلام است. لذا مسجد محل تدبیر همه شئون جامعه در حکومت نبوی بوده است، محل قضاوت و صلح مردم در مسجد بوده، همچنین مکانی که برای کودکان تفریح و سرگرمی و محل آموزش و تربیت به شمار می‌رفت. همچنین، محل آموزش سپاه و جبهه‌ها مسجد بوده است.

وی ادامه داد: در جوامع نبوی وقتی مشکلی برای مردم پیش می‌آید فریاد می‌زدند که همه در مسجد جمع شوید و مردم به مسجد می‌آمدند که در مسجد حول آن مسئله‌ای که برای نظام و جامعه پیش آمده بود باهم گفتگو می‌کردند و موضوعات حل می‌شد، لذا مسجد نقش محوری در اداره جامعه داشت. در حکومت امیرالمومنین(ع) همین طور بود که حضرت وقتی به خلافت رسیدند از مسجد کوفه جامعه را هدایت و رهبری کردند.

حجت الاسلام و المسلمین احمدنیا اظهار کرد: تمام شئونات از جمله آموزش، تربیت، رسیدگی به مشکلات مردم، حل مسائل جامعه و پایگاه آن مسجد بود. همچنین در روایتی داریم که با ظهور حضرت حجت(ع) جامعه مسجد محور اداره خواهد شد، لذا برای تحقق امت اسلامی ما باید جامعه‌ای مسجدمحور داشته باشیم.

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد اضافه کرد: وقتی به فرمایشات امامان انقلاب نگاه می‌کنیم هردو بزگوار نگاه ویژه‌ای به جایگاه مسجد داشتند. بنیان‌گذار انقلاب کبیر اسلامی حضرت امام خمینی(ره) در ابتدای انقلاب فرمایشات بسیار گوهرباری در صحیفه دارند. یکی از آن فرمایشات این است که فرمودند: فکر نکنید حالا که انقلاب کردیم کارمان با مساجد تمام شده است، انقلاب ما برای اداره مسجد بود. همچنین، فرمودند: ما انقلاب کردیم تا با مساجد کشور را اداره کنیم، اگر این مساجد یعنی مراکز ستاد اسلام تقویت شوند ما ترسی از فانتوم‌ها، آمریکا و شوروی نداریم.

وی در صحبت دیگری گفت: حضرت امام خمینی(ره) مسجد را مرکز ستاد اسلام می‌دانستند، مرکز ستاد اسلام یعنی محل تصمیم‌گیری، مشورت، مسئله شناسی و محلی که جامعه از آنجا مدیریت می‌شود.

احمدنیا یادآور شد: ما در سال ۱۳۹۹ در مرکز رسیدگی به امور مساجد استان‌های خراسان سندی تحت عنوان سند نجم که نقش جامعه مساجد در قالب این سند را تبیین کردیم و آینده‌ای که پیش رو داریم. برای رسیدن به مسجد تراز، سه گام اصلی را ترسیم کردیم؛ گام اول تحقق مسجد مطلوب، گام دوم تحقق مسجد جامعه پرداز و گام سوم مسجد تمدن ساز است. اگر با این سه گام پیش رویم برای مسئولان، نهادها و مردم شریف انقلاب اسلامی مسجدی را خواهیم داشت که بتواند پایه‌گذار تشکیل تمدن نوین اسلامی باشد.

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد افزود: ما در قالب سند نجم معتقدیم مسجد در دو عرصه باید فعالیت داشته باشد. کارکرد اول مسجد، نهادی است. مسجد باید نهاد موثر در اداره فرهنگی و اجتماعی از سطح محله باشد. مسجد اگر چنین جایگاهی داشت می‌تواند ادعا کند که مسجد محله است و امام جماعت فقط امام جماعت داخل مسجد نیست، بلکه امام جماعت مردم محله است. مسجد باید برای تمام اقشار خود برنامه‌ریزی داشته باشد، اما متاسفانه نقش نهادی مسجد تا اندازه زیادی فراموش شده است.

وی مطرح کرد: چنانکه رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌فرمایند مسجد محلی برای مسئله فرهنگی و اجتماعی نیست، مسجد می‌تواند پایگاه همه کارهای نیک باشد. در جنگ ترکیبی که امروز در جامعه حاکم شده است، راهکار مقابله با فتنه دشمن در جنگ ترکیبی، قطعا هسته مقاومت ترکیبی است همان هسته مقاومتی که رهبر معظم انقلاب آن را مسجد می‌داند و سال ۱۳۹۵ هسته مقاومت را مسجد معرفی کردند. آن جایگاهی که در مقابل دسیسه‌ های دشمن و فتنه فرهنگی و اجتماعی می‌تواند جامعه را حفظ کند.

احمدنیا ادامه داد: ما در عرصه اول فعالیت‌های بسیار ممتازی داریم در مساجد استان‌های خراسان ما امکان تاسیس ۲۳ تشکل مسجدمحور را فراهم کردیم تا نقش نهادی فراموش شده مسجد احیا شود. تشکل‌های مختلفی در مساجد استان خراسان همچون ۵۲۵ شعبه حل اختلاف با مجوز رسمی دادگستری داریم که سال گذشته بیش از ۱۹هزار پرونده را رسیدگی کردند و بیش از ۵۲% پرونده‌ها به صلح انجامید. همچنین، بیش از ۴۰۰ مرکز نیکوکاری و توانمندسازی داریم که در عرصه‌های خیرخواهانه و توانمندسازی و اشتغال‌زایی فعالیت می‌کنند.

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد بیان کرد: ما امروز بیش از ۱۰۰ پایگاه ازدواج آسان و فرزند بیشتر را داریم که به صورت تخصصی بر روی مسئله جمعیت و ازدواج فعالیت می‌کنند، بیش از ۴۰۰ شورای امر به معروف و ۸۰۰ پایگاه قرآنی مسجد محور و مهدکودک داریم. همچنین، مدارس مسجدمحور و کانال‌های فرهنگی، هنری و تبلیغی، کانون‌های خادم رضوی، کانون خانه‌های ورزش و پهلوانی، صندوق قرض‌الحسنه و کتابخانه از جمله این تشکل‌های فعال در مساجد هستند.

وی با اشاره به دو تشکل جدید امسال، عنوان کرد: امسال از هفته جهانی مساجد دو تشکل جدید خواهیم داشت که افتتاح خواهد شد، نخست پایگاه‌های زیست عفیفانه که به صورت آزمایشی در مشهد در ۱۲ محله خواهیم داشت. این پایگاه متولی ترویج سبک زندگی اسلامی هستند، یعنی مولفه‌های زندگی عفیفانه را ترویج خواهند کرد و برای موضوع حجاب هم برنامه‌های ویژه‌ای خواهند داشت. پایگاه خانه‌های خدمت ملت یکی دیگر از تشکل‌هایی است که محلی برای ارتباط مردم از جایگاه مجلس با نمایندگان مجلس خواهد بود.

احمدنیا ادامه داد: امسال طرح‌های مختلفی در مرکز رسیدگی امور به مساجد استان‌های خراسان در جهت احیای نقش نهادی مسجد فعالیت می‌کنند از جمله آن طرح‌ها، طرح مسجد آمر است که براساس اصل ۸ قانون اساسی درصدد آن است که بتواند ۳ عرصه امر به معروف را احیا و ترویج کند. عرصه اول، امر به معروف مردم به مردم، عرصه دوم امر به معروف مردم به مسئولین و عرصه سوم امر به معروف مسئولین به مردم است.

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد افزود: عرصه دوم فعالیت مسجد عرصه تربیتی است. چنانکه رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند مسجد هم مدرسه است هم دانشگاه. ما معتقدیم که مسجد باید کانون تربیت نیروی انسانی تمدن‌ساز باشد، هیچ جایگاهی مانند مسجد نمی‌تواند انسان ذوابعاد تربیت کند. بیش از ۹۶% شهدای انقلاب اسلامی مستقیما مسجدی بودند.

وی اضافه کرد: ما برنامه‌های مختلفی در این عرصه داریم، به عنوان مثال طرح تبیان که با شعار هر مسجدی یک پایگاه قرآنی، فعالیت‌های مختلفی در مساجد رقم می‌زند. بیش از ۸۰۰ پایگاه قرآنی مساجد متولی طرح جامع تبیان است. در عرصه‌های مختلف دیگری هم مساجد فعالیت می‌کنند یکی از مهم‌ترین آن در مشهد مقدس موضوع میزبانی از زائرین رضوی است که ما دو طرح در طول سال داریم اعم از ضیافت رضوان که همه ساله بیش از ۷ هزار زائر اولی از سراسر کشور در مشهدمقدس میزبانی می‌کنیم، و طرح دوم طرح هم محله امام‌ رضا است که پویش محله امام رضا با محوریت مشهد مقدس ۳ سال است که فعالیت می‌کند.

احمدنیا یادآور شد: در سال جاری ما میزبانی رایگان بیش از ۱۰۰هزار نفر در هر شب دهه آخر صفر در قالب این قرارگاه پیش‌بینی کردیم که امیدواریم این اتفاق رقم خورد. امروزه مسجد باید براساس دو کارکرد و دو عرصه برای مسائل پیش رو نظام جمهوری اسلامی برنامه داشته باشد یعنی هر آن چیزی که برای محله، شهر، استان یا کشور یک موضوع و مسئله است، هر نیاز یا موضوعی که مردم با آن مواجه هستند باید از بستر مساجد شناخته و راه‌حل آن پیدا شود.

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد استان ادامه داد: همچنین، در تمدن‌سازی نوین اسلامی با شاخص‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی ترسیم می‌شود پایگاه تمدن‌سازی باید مسجد باشد، مسجد باید برای تمام آمادگی‌هایی که جامعه اسلامی نیاز دارد تا به نقطه ظهور حضرت رسد برنامه‌ریزی کند.

وی تصریح کرد: مسجد باید به مسائلی که پیش می‌آید همواره نقش موثری را ایفا کند، باتوجه به اقدامات اخیری که در جریان مقاومت داریم، ترور افراد بزرگ و بشیر، افراد مقاومت مساجد باید بدانند روز جهانی مسجد اساسا روز انقلابی است، روزی است که باید ما پیام و استکبارستیزی و اقتدار امت اسلام را از مساجد به جهان مخابره کنیم.

احمدنیا با اشاره به حضور نوجوانان و جوانان در مساجد در دو سال اخیر عنوان کرد: یکی از سیاست‌های اصلی ما توجه ویژه مساجد به حضور جوان و نوجوان در مساجد بوده است. طرح‌های مختلفی را در این عرصه در حال اجرا است، لذا ما خدمت ائمه جماعات در دوره‌های آموزشی تاکید کردیم که ما باید مخاطب جوانانمان را بشناسیم و برای رفع نیازهای آن تلاش کنیم. نسبت به موضوع اشتغال، استعدادیابی و کارآفرینی به صورت ویژه در تشکل‌های مسجدمحور برنامه‌هایی اجرا می‌کنیم.

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد استان گفت: طرح شهاب با هدف استعدادپروری در بیش از ۱۰ مسجد مشهد مقدس فعالیت می‌کند. همچنین، طرح‌هایی برای کمک علمی و درسی در استان خراسان در بیش از ۶۰ مسجد که پایه تقویت ملی و ۳۸ پایگاه که برای انتخاب رشته اختصاص پیدا کرده‌اند.

وی افزود: در تابستان ۱۴۰۳ بیش از ۳۰۰ مسجد خراسان پایگاه اوقات فراغت است که به صورت تخصصی آموزش‌های مختلف مهارتی و علمی را برای دانش‌آموزان و دانشجویان فراهم کرده است. در امر اعتکاف در سال گذشته ۱۲۱ مسجد در مشهد برای اعتکاف مخصوص نوجوانان رقم خورد.

احمدنیا اظهار کرد: طرح مسجد جذاب را داریم که در قالب آن اردوهای تربیتی بشیر برای پسرها و اردوهای تربیتی بشرا برای دخترهای فعال مسجدی را داریم، همچنین طرح پیوسته مسجد و مدرسه که به صورت آزمایشی در بیش از ۱۰۰ مدرسه و مسجد استان در حال اجرا است.

معاونت فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد استان عنوان کرد: وجه افتراق مسجد با دیگر معابد این است که مسجد محل نماز و اعمال عبادی نیست بلکه اعمال مسجد باید موضوع توحید، خداشناسی و نماز باشد یعنی مساجد تلاش کنند با گونه‌های مختلفی که دارند افراد موحد تربیت کنند لذا مسجد دارای کارکردهای بسیار وسیع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است، اما از طرف دیگر نقطه همه کارکردهای مسجد موضوع عبادت ذات مقدس است و باید محبت خداوند هر روز بیشتر در قلوب نمازگذاران متجلی شود.

حجت الاسلام و المسلمین احمدنیا در پایان خاطر نشان کرد: در هفته جهانی مسجد امسال برنامه‌های مختلفی تدبیر شده است، تقدیر از ۶۰۰ مسجد برتر استان در این هفته اتفاق خواهد افتاد. همچنین، برای دو تا تشکل جدیدی که اشاره کردم (پایگاه زیست عفیفانه، پایگاه خدمت خانه ملت) در منتخبی از مساجد افتتاح خواهیم کرد و باتوجه به همزمانی ایام هفته جهانی مسجد و ماه صفر بیش از ۴۰۰ مسجد در مشهد مقدس آماده میزبانی بیش از ۱۰۰هزارنفر زائر در هرشب دهه آخر صفر خواهند شد.