گفتمان حاکم در مساجد مبتنی بر رأفت و مهرورزی باشد
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن صباغیان با بیان اینکه مسجد مرکز نورانی جهان اسلام است، گفت: در جهان اسلام هیچ قرارگاه و پایگاهی مهم‌تر از مسجد وجود ندارد بنابراین هر ادبیات و گفتمان و آموزه‌ای در مسجد باید مبتنی بر رأفت، لطافت و مهرورزی باشد.
به گزارش روابط عمومی ستاد اقامه نماز خراسان رضوی، مسجد، نخستین و فراگیرترین پایگاه تجلی باورها، ارزش‌ها، اصول و احکام نورانی اسلام است که با ارائه خدمات متنوع، در عرصه‌های گوناگون فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، حقوقی و اقتصادی به عموم مردم، به نوعی نمایندگی تام از همه شئون گسترده نظام و مکتب اسلام را در سطح محیط پیرامون خود برعهده دارد.
مسجد طراز اسلامی یا مسجد طراز نظام اسلامی نیز، مسجدی است که کاملاً منطبق بر ویژگی‌ها و کارکردهای مسجد در صدر اسلام و خصوصاً در زمان حکومت نبوی در مدینه باشد. در این خصوص با حجت‌الاسلام والمسلمین حسن صباغیان، امام جمعه سرخس گفت‌وگو شد که مشروح آن را در ادامه مطالعه می‌کنید.
در مراکز عبادی و دینی مانند مسجد چه ادبیاتی می‌تواند مؤثر و جذاب باشد؟
در جهان اسلام هیچ قرارگاه و پایگاهی مهم‌تر از مسجد وجود ندارد، بنابراین به دلیل اینکه مسجد مرکز نورانی جهان اسلام است، باید هر ادبیات، گفتمان و آموزه‌ای که قرار است در مسجد اتفاق بیافتد، مبتنی بر رأفت، لطافت و مهرورزی باشد. همچنین امام جمعه، هیئت امنا، خادمین پایگاه بسیج، کانون فرهنگی و خیریه مسجد نیز، همگی باید برای اهداف مشترکی که بر رشد و تعالی مبتنی بر آموزه‌های دینی است، فعالیت کنند. به‌ویژه افرادی که در مسجد توفیق خدمت‌رسانی را دارند، باید با نسل جوان و نوجوان امروز برخوردی بسیار مهربان، با تواضع و همچنین اخلاقانه در پیش بگیرند تا بتوانند آنان را جذب دین کنند.
فرآیندی مبتنی بر تعلیمات اسلامی نیز باید نسبت به کسانی که به مسجد می‌آیند، در نظر گرفته شود تا شخصی که به مسجد می‌آید، وقتش بیهوده هدر نرود، چراکه مسجد صرفاً نباید مکان خواندن نماز باشد. بلکه مسجد باید در شبانه‌روز به انجام فعالیت بپردازد و مرکز همه برنامه‌های اجتماعی باشد و اگر این‌گونه باشد مساجد می‌توانند در موضوعاتی مانند امر به معروف و نهی از منکر، کاهش آسیب‌های اجتماعی و آرمان‌های ارزشمند اسلامی، فرهنگی، سیاسی و انقلابی بسیار مؤثر واقع شوند.
معارف نماز را در چه قالبی باید برای نسل جوان بازگو کنیم؟
با توجه به اینکه خواندن نماز باید در سن خاصی انجام شود، والدین باید قبل از اینکه فرزندانشان به سن تکلیف و بلوغ دینی برسند، مقدمات نماز را در فضای خانه برای آنان فراهم کنند، یعنی باید معارف، ارزش‌ها و تأثیرات نماز را از سن پایین به فرزندان خود آموزش دهند و اگر این‌گونه عمل کنند، این موضوع ملکه ذهن فرزندانشان خواهد شد و آنها هنگامی که به سن تکلیف رسیدند، می‌توانند راحت‌تر با این موضوع کنار بیایند. همچین در فضاهایی مانند خانواده، مدارس و اداره‌ها افراد را نباید مجبور به خواندن نماز کرد، چراکه افراد باید ابتدا به اهمیت نماز پی ببرند و سپس با نیت و رضایت قلبی خود برای این کار اقدام کنند و به این درک برسند که نماز به آنها نیازی ندارد، بلکه آنها به نماز نیاز دارند.
امروز ذائقه جوان و نوجوان در حوزه دین چگونه است؟
به‌طور قطعی می‌توان گفت فطرت همه ما انسان‌ها مبتنی بر ذائقه الهی است. اما جنگ‌های شناختی، طغیانی و شیطانی که امروز با ابزارهای جدیدی مانند گوشی، رسانه و فضای مجازی به وجود آمده‌اند، باعث شده‌اند که جوانان و نوجوانان از فطرت خود فاصله بگیرند که در این راستا باید از فرزندان خود که سرمایه‌های ارزشمندی هستند، مراقبت کنیم.
امام جمعه چگونه می‌تواند در اقامه نماز مخاطب‌شناسی داشته باشد؟
نماز جماعت نمازی است که هر روز در سه زمان مختلف برگزار می‌شود، اما نماز جمعه تنها در یک روز از هفته برگزار می‌شود، بنابراین مسجد قرارگاه ارزشمند فرهنگی انقلاب است که می‌توان در آنجا مسائل سیاسی و عبادی مهمی که در طول هفته ممکن است در جامعه اسلامی به وجود آید، در خطبه‌های نماز جمعه مطرح شود و هرچقدر مساجد، جماعت‌های پررنگ‌تری داشته باشند، می‌توانند نماز جمعه‌های باشکوه‌تری نیز خلق کنند.
نوآوری‌های فرهنگی که در حوزه کاری خود انجام داده‌اید، چیست؟
با همه نقدهایی که بر من وارد بود، حدود ۳ سال در حوزه فرزندآوری و رشد جمعیت در خطبه‌های نماز جمعه، به این مسئله ورود پیدا کردم و از سال دوم برکات انجام این امر دیده شد، به طوری که در سال اول طبق آماری که اداره ثبت احوال ارائه داد، حدود ۸ درصد، سال دوم حدود ۱۱,۱درصد و در سال سوم ۱۸.۴درصد شاهد رشد جمعیت و فرزندآوری بودیم و همچنین افرادی که یک یا دو فرزند داشتند نیز تشویق به آوردن فرزند دوم و سوم شدند.
در حوزه جذب و بازگشت افرادی که آسیب اجتماعی دیده‌اند، نیز رابطه‌ای خوب و دوستانه میان نهاد امامت و آنان برقرار کردیم و در برخی مکان‌ها برای آنان شغل ایجاد شد. در این راستا تحول عجیبی به وجود آمد و باعث شد بسیاری از آنها جذب مساجد و شرکت در نماز جمعه شوند.
در آموزش و پرورش نیز با دانش‌آموزان دبیرستانی متوسطه اول و دوم ارتباط خوبی توانستیم برقرار کنیم. آنها وقتی ما را در کنار خود می‌بینند، اشتیاق پیدا می‌کنند که در برنامه‌ها و اردوها شرکت کنند بنابراین باید بتوانیم تأثیرات مثبتی در تربیت و فرهنگ آنان داشته باشیم. همچنین در حوزه خانواده، کانالی را راه‌اندازی کردیم و از روانشناس‌هایی که در حوزه خانواده تخصص داشتند، درخواست کردیم تا تولید محتوا در خصوص موضوعاتی مانند آسیب‌شناسی طلاق داشته باشند که با استقبال بسیاری مواجه شدیم.
منبع: خبرگزاری ایکنا
