یادداشت قائم مقام ستاد اقامه نماز با عنوان “مسجد میعادگاه یکتاپرستان” منتشر شد

به گزارش روابط عمومی ستاد اقامه نماز، همزمان با آخرین روز از دهه فرهنگی ترویج نماز و مسجد و روز جهانی مسجد، یادداشت سید احمد زرهانی قائم مقام ستاد اقامه نماز با عنوان “مسجد میعادگاه یکتاپرستان” منتشر شد.

متن یادداشت به شرح ذیل است:

بسمه تعالی

مسجد میعادگاه یکتاپرستان

سنگ بنای تمدن اسلامی مسجد است. پیامبر اعظم (ص) پس از ورود به یثرب مسجد قبا را پایه گذاری می کرد و مدینه النبی برمدار مسجد، کانون رویش بزرگترین تمدن توحیدی در جهان گردید. مسجد الحرام مهم ترین پایگاه یکتاپرستی است و دو میلیارد مسلمان به سوی کعبه نماز می خوانند.

مسجد النبی در مدینه منوره خانه خدا و محل دفن پیکرمطهر حضرت محمد (ص) است و هر مسلمانی مشتاق به اقامه نماز در آن فضای نورانی و زیارت مرقد شریف پیامبر خاتم (ص) است. مسجد الاقصی در فلسطین قبله اول مسلمین و محل عبادت اولیای الهی است و قدس شریف سرزمین برکت و ایستادگی در برابر ستمگران است. صهیونیست های غاصب در سال ۱۹۶۹ مسجد الاقصی را با بی رحمی و خشونت به آتش کشیدند و شعله های خشم مسلمانان جهان را برافروختند و پایه های حکومت سست بنیان خود را متزلزل تر کردند.

با حسن ابتکار رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، سی ام مرداد روز جهانی مسجد نام گرفته است و سازمان تعاون اسلامی این رویداد و نام گذاری را به رسمیت شناخته است و بیش از نیم قرن است که امت اسلامی روز جهانی مسجد را گرامی می شمارند و افکار عمومی نسبت به اهمیت و جایگاه مسجد بیشتر مطلع می شوند.

 مسجد جایگاه عبادت و بندگی است. مسجد خانه امت است. مسجد محل تدبر و سیاست و  فرهنگ و آموزش و تفکر دینی و تکافل  اجتماعی است. مسجد خانه دوم هر مومن است. بخشی از روند جامعه پذیری و رشد فکری و مهارت آموزی فرزندان ما باید در مسجد اتفاق بیفتد. یعنی در کنار کارکرد عبادی مسجد لازم است به ابعاد دیگری از کارکرد های مسجد هم توجه شود. اگر وجاهت و شکوه و اثرگذاری مسجد از خانه و محل کسب و کار و اداره ها بیشتر باشد، افق آینده روشن و امید بخش است و اگر مسجد منزوی شود و از اداره و محله و مدرسه و دانشگاه و بازار  فاصله بگیرد، افق آینده امید آفرین و پرفروغ نخواهد بود.

از این رو عمران و آبادی مسجد معیارکارآمدی آن است. هم عمران مادی و نحوه مهندسی و نظافت و بهداشت و روشنایی مسجد مهم است و هم مهم تر از آن عمران معنوی مسجد است. عمران معنوی مساجد منوط به حضور با شکوه مومنان در خانه خدا بر پایه ایمان به پروردگار و روز رستاخیز است. در آیه ۱۸ سوره مبارکه توبه عمران مسجد با امور معنوی تنظیم و تبیین شده است.

خداوند حکیم میفرماید: (إِنَّمَا یَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاهَ وَآتَى الزَّکَاهَ وَلَمْ یَخْشَ إِلَّا اللَّهَ  فَعَسَى أُولَئِکَ أَنْ یَکُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِینَ) یعنی تعمیر مساجد فقط به دست کسانی انجام می پذیرد که به خدا و روز قیامت ایمان آورده اند و نماز را اقامه می کنند و زکات می دهند و از کسی غیر از خدا هراس ندارند و امید است چنین کسانی از هدایت یافتگان درگاه الهی باشند. پس مسجد آباد مسجدی است که در فضای آن ایمان به مبداء و معاد موج می زند و بانیان و متولیان آن نمازگزارانند و کسانی اند که افزون بر عبادت خدای واحد به معاش مردم تهی دست توجه می کنند و زکات مال خود را پرداخت می کنند و هیچ تهدید دنیوی را به رسمیت نمی شناسند و فقط از خدا می ترسند و از هیچ طاغوت و ابر قدرتی حساب نمی برند و به راز لا مؤثر فی الوجود الا الله پی می برند.

از این رو مسجد آباد تنها درو پیکر زیبا ندارد بلکه خانه دوم مردم و کانون توحید و یکتاپرستی و مرکز اجتماع هدفمند و مرکز ثقل تحولات اجتماعی و مامن مسلمین است و اصل وجاهت آن در اثرگذاری خانه خدا بر سرنوشت مسلمانان و کمک به امور مادی و معنوی اهل قبله است.

مسجد هم در نهضت مشروطه و هم در انقلاب اسلامی خاستگاه اندیشه های توحیدی و حرکت های سیاسی سرنوشت سازی بوده است و در دوران دفاع مقدس هم به عنوان مرکز پرورش اعتقادی رزمندگان و تجهیز جبهه ها نقش بزرگی را ایفاء کرده است. در دوران پیشرفت و تحول کشور هم مسجد رکن تمدن سازی است و نقش روشنی در سازماندهی امور فرهنگی و اجتماعی دارد. در روز جهانی مسجد یکی از رسالت های سنگین متفکران و مصلحان دینی آسیب شناسی مساجد است.

از این رو لازم است استادان و علما و مراکز پژوهشی و دانشگاهی و حوزوی بخشی از اوقات خود را صرف کالبد شکافی مسائل مسجد کنند و راه کار نشان دهند و به غبار روبی معنوی مساجد همت گمارند. این غبارزدایی از فضای مساجد، نسل نو را راغب به حضور در مسجد می کند و حیات طیبه مسلمین را به ارمغان می آورد. استعمار، از مسجد آباد می هراسد و برای تخریب معنوی مسجد سرمایه گذاری می کند. استکبار جهانی با القاء شناخت های انحرافی و انتقال داده های غلط به نسل نو بین مردم و مساجد فاصله می اندازد. از این رو صاحب نظران باید وارد میدان روشنگری شوند و ابرهای تیره کژاندیشی را کنار بزنند و نسبت مسجد با شکوفایی تمدن اسلامی و تشکیل امت واحده را روشن سازند.

برای رونق دادن به امور مساجد و احیای نقش های اجتماعی خانه خدا در کشور ما پرداختن  به این امور واجد اهمیت و اولویت است:

• حوزه های علمیه و دانشکده های علوم اسلامی و معارف دینی با حمایت شورای عالی انقلاب فرهنگی حداقل یک دوره کارشناسی فرهنگ اسلامی با گرایش امامت جماعت  تدوین و اجرا کنند. در این دوره آموزشی افزون بر فقه و اصول و ادبیات و تفسیر قرآن، حدیث و اخلاق و موازین عدالت لازم است که واحد های درسی دیگر از قبیل روانشناسی کودک و نوجوان و تعلیم و تربیت اسلامی و مشاوره و علوم ارتباطات و مقدمات جامعه شناسی و فناوری اطلاعات گنجانده شود تا امام جماعت با مهارت های علمی و اجتماعی آشنایی عمیق تری پیدا کند و با ورزیدگی و درایت بهتری مسجد را اداره و رهبری کند و از قدرت بیشتری برای برقراری ارتباط دو جانبه با مردم و آینده سازان بهره مند شود و با اشراف و تمکن معنوی مسجد را میعادگاه نسل نو کند. مسجد بی امام کارآمدی چندانی ندارد یک امام زنده و ارزنده مسجد را احیا می کند و جوانان را با خلق و خوی مسجدی پرورش می دهد و با نفس گرم و ربانی خود به احیای قلوب می پردازد و ماهرانه انسان می سازد.
• روشن کردن تکلیف مدیریت مساجد حائز اهمیت است؛ به نحوی که یک نهاد برتر و مشرف بر امور اداری مساجد و تمشیت امور آنها نظارت کند و ضمن صیانت از ماهیت مردمی مساجد از پیش آمدن تداخل و بی نظمی جلوگیری می کنند. امروزه برخی از نمازخانه ها و مساجد بین راهی و مستقر در راه های مواصلاتی متولی ندارند و رها شده اند و برخی از مساجد در شهر ها چند متولی دارند که با هم تعامل چندانی نمی کنند و میزان کارآمدی و اثرگذاری مسجد را پایین می آورند. استمرار این وضعیت معقول و پسندیده نیست و باید راه چاره ای اندیشیده شود.کار بزرگ شورایعالی انقلاب فرهنگی ترمیم این حلقه مفقوده در تدوین و تصویب سند ملی مسجد است.
• سه نهاد خانه ، مدرسه و مسجد نقش سازنده ای در رشد دینی و اخلاقی و اجتماعی آینده سازان دارند. اگر این سه نهاد به سه جزیره جدا از هم تبدیل شوند خطر انحراف شناختی و اختلال در مناسبات اجتماعی فزونی می یابد. تعامل این سه سرای سرنوشت ساز اهمیت بسزایی دارد. نهاد هایی مثل ستاد اقامه نماز و سازمان تبلیغات اسلامی و امور تربیتی، اگر در سال حتی یک بار جلسات مشترکی با حضور مدیران مدارس و امامان جماعت مساجد و گزیده ای از پدران و مادران تشکیل دهند و راه های تعامل و همگرایی بین خانه و مسجد و مدرسه را بررسی کنند و با برنامه ریزی اسباب حضور متقابل کودکان و نوجوانان و پدران و مادران و امامان جماعت در مساجد و مدارس را فراهم آورند، خیلی از خطر های فرهنگی دفع می گردد و فضای اجتماعی سالم تر می شود. نهاد های بالادستی مثل شورای عالی انقلاب اسلامی می توانند نظام نامه تعامل مسجد و مدرسه و خانه را مدون کنند و زمینه همکاری های متقابل و هم افزا را فراهم آورند. شرایط فرهنگی جامعه اقتضا می کند که هنجار ها و سازوکارهای جدیدی تعریف شود و بستر های نوینی برای ایجاد تحول در مناسبات اجتماعی مهیا گردد. وقتی سازوکارها و روش های جاری در عمل کارآمدی نشان نمی دهند  لازم است با خلاقیت و نوآوری راه های جدید گشوده شود .

راهبرد دشمن ایجاد شکاف و کاشت دانه های قهر و غصب در دل مردم و تزریق شناخت معکوس و غلط در اذهان است. در مقابل راهبرد فرهنگی ما باید مبتنی بر مفاهمه  و همدلی و مواسات و مهربانی و روشنگری با رویکرد جهاد تبیین طراحی و تنظیم شود.

مسجد محل ظهور و بروز این  روابط اجتماعی سالم و سازنده است و می تواند در مهندسی فرهنگی و اخلاقی و بینشی جامعه نقش تاریخی خود را به نیکی ایفا کند. تعامل آگاهانه مسجد در هر محله با نهادهایی مثل خانواده و بازار و اداره و مدرسه و دانشگاه و کارخانه ضامن تقویت اخوت اسلامی و حافظ منافع ملی وضامن رشد همبستگی مردم است.

خوشبختانه امروزه در جای جای کشور مساجدی یافت می شوند که با همین آهنگ حرکت می کنند و کانون نشر نور به شمار می روند. این مساجد اسوه و تراز باید سرمشق قرار گیرند و الهام بخش تحول در مسجد داری شوند.